گلچهره مپرس آن نغمه سرا از تو چرا جدا شدگلچهره مپرس پروانه ی تو بی تو کجا رها شدمپرسمپرسنمیدانم در روز هفدهم مهر ماه وقتی “جان از تن آواز ایران رفت" کدام آواز، کدام تصنیف یا خاطره از آهنگ‌های استاد محمدرضا شجریان در ذهن تان تکرار شد؟ آن روز دیالوگ زیبایی از فیلم دلشدگان در ذهنم تکرار می‌شد: «کاش این دنیا هم مثل یک جعبه موسیقی بود،همه صداها آهنگ بود، همه حرفها ترانه.» در مطلب فیلم دکور این هفته به سراغ فیلمی خواهیم رفت که موسیقی متن آن بی شک یکی از والاترین و به یاد ماندنی ترین موسیقی فیلم تاریخ سینمای ایران محسوب می‌شود. علی حاتمی کارگردانی که او را سعدی سینمای ایران می‌دانند مانند آثار گذشته خود در فیلم دلشدگان از اشاره و نشان دادن معماری ایران کوتاهی نکرده است و فیلم در کنار آهنگسازی فاخر استاد حسین علیزاده، صدای جان بخش استاد محمدرضا شجریان، قاب‌های زیبایی از معماری خانه‌ها و کاخ‌های قاجاری دارد.
مانند گذشته قبل از صحبت درباره معماری و دکوراسیون خانه‌ها در فیلم، به معرفی کوتاهی از فیلم دلشدگان خواهیم پرداخت.همان طور که اشاره شد فیلم دلشدگان اثری تاریخی به نویسندگی، تهیه کنندگی و کارگردانی علی حاتمی است که در سال 1370 تولید شده است. همانند آثار گذشته نیز طراحی صحنه این فیلم بر عهده خود علی حاتمی بوده است.
فیلم برداشتی آزاد و شخصی از سه داستان واقعی در زمان قاجار است. در زمان سلطنت احمد شاه، تاجری فرنگی به بهانه رونق فرهنگ و هنر قصد دارد با پرکردن چند صفحه از چند موسیقی دان ایرانی، ردیف های اصیل ایرانی را که در حال فراموشی است، از گزند گذر زمان محفوظ نگه دارد. به همین منظور از آقاحسین دلنواز خواسته می شود که جمعی از بهترین نوازندگان را برگزیند. این قصد و برنامه سفر به فرنگ با مشکلاتی مواجه می شود.بازیگران: امین تارخ، اکبر عبدی، جلال مقدم، فرامرز صدیقی، سعید پورصمیمی، حمید جبلی، محمدعلی کشاورز، فتحعلی اویسی، رقیه چهره‌آزاد، جمشید هاشم پور، شهلا ریاحی، لیلا حاتمی، لیلی رشیدی، توران مهرزاد، علی اصغر گرمسیری، منصور والامقام، سرور نجاتالهیفیلم بردار: محمو کلاری
مطلب پیشنهادی: گنجینه ای از عتیقه ها در دکوراسیون خانه یک مستند ساز!
علی حاتمی بنا به عادت خویش که همیشه نگاهی به یکی از هنرهای اصیل و سنتی سرزمینش دارد، در دلشدگان به سراغ موسیقی سنتی ایران رفته است. فیلمی که بی شباهت به یک آلبوم موسیقی والا نیست. استاد حسین علیزاده آهنگ آن را ساخت، استاد محمد رضا شجریان آوازها و تصنیف‌هایی را که خود علی حاتمی به اصلاحات فریدون مشیری سروده بود، خواند. اما علی حاتمی در این اثر به یاد ماندنی هم چنان سعی در به نمایش گذاشتن فرهنگ کهن و آداب مردم ایران دارد و معماری خانه‌ها قسمت عمده‌ای از این فرهنگ را تشکیل می‌دهد.
مطلب پیشنهادی: خانه موزه ابوالحسن صبا، منزل خموشی که هزار نغمه داشت
مکان اول فیلم کاخ گلستان است که احمد شاه قاجار در آن دوره زمانی پادشاه ایران است. در بین کاخ‌های به جا مانده از دوران قاجار کاخ گلستان از نظر تاریخی و معماری یکی از با ارزش ترین آثار معماری ایران و ثبت شده در لیست جهانی یونسکو است. اتفاق‌های بخش نخست فیلم دلشدگان در ایران است و ادامه آن در کشور فرانسه خواهد گذشت. شاید انتخاب کاخ گلستان گذری مناسب برای این روایت‌ها باشد. چرا که معماری کاخ گلستان را معرف دوران تحول و نوگرایی معماری ایرانی به سمت معماری نئوکلاسیک اروپایی می‌دانند. این معماری تحت تاثیر مراودات سیاسی، تجاری و فرهنگی شاهان قاجاری با کشورهای اروپایی تلاشی برای هم سو شدن با مدرنیته بوده است.
مطلب پیشنهادی: خانه مینایی، موزه‌ای برای خیابان ولیعصر
کافه خانه مقدم، صرف نوشیدنی با خاطرات قاجاری!
از طرفی دیگر در زمان قاجار کاخ گلستان به مهم ترین مرکز پرورش هنرمندان و معماران تبدیل می‌شود تا جایی که از آن به عنوان یکی از مراکز هنری مهم نام می‌برند. علی حاتمی در فیلم دلشدگان نیز به این امر اشاره کرده است.
در فیلم دلشدگان ما قاب‌های زیبایی از آینه‌کاری‌ها و نقاشی‌ها و گچ‌بری‌های ازاره‌ها، دیوارها و سقف‌هایی که تزئینات داخلی بی نظیری را دارد مشاهده می‌کنیم.در صحنه‌های آغازین فیلم نوازندگانی که قرار است سفری ناکام داشته باشند را در خانه‌هایشان می‌بینیم که به همان سبک خانه‌های زمان قاجار است:
با دیالوگ ماندگار دیگری از فیلم دلشدگان این مطلب را به پایان می‌برم : «وقتی هوای شهرت،مطلوب نیست، داشتن خانه ای که دلتنگ حصارش نشی نعمته و ما شاکر به این نعمتیم.»
شما می‌توانید دیگر مطالب فیلم دکور را در این جا بخوانید: