خانه و موزهی مقدم یک عمارت تاریخی و مربوط به دوره قاجار است که منزل مسکونی یکی از درباریان آن زمان به نام خاندان احتساب الملک و مقدمها بوده ولی، بعد از فوت محسن مقدم و همسرش سلما، بنا به وصیت خود ایشان خانه وقف دانشگاه تهران گردید و تبدیل به موزه اشیای تاریخی شد. با این حال وقتی وارد موزه میشویم هنوز حس و حال خانه را دارد و یادگارهایی از خاندان مقدم در آن بجا مانده است.محسن مقدم یکی از استادان ممتازرشتهی باستان شناسی دانشگاه تهران بوده ودر سفرهای کاری خود اغلب به کشف اشیای تاریخی میپرداخته و از کشفیات خود در جای جای خانه استفاده کرده است.
این موزه در یکی ازقدیمیترین و مهمترین خیابانهای شهر تهران به نام خیابان امام خمینی، محلهی شیخ هادی واقع شده؛ در مجاورت این موزه، بناهای تاریخی و خیابانهای قدیمی دیگری هم وجود دارد، اما به نظر من سوگولیشان، خانهی مقدم است.
مطب پیشنهادی:خانه فرهنگ رایزن، بازگشت دوباره خانه 80 ساله!
جالب است که اگر کسی نداند و در خیابان شیخ هادی مشغول پیاده روی باشد، توجهاش به موزهی مقدم جلب نمیشود و زیبایی خانه دقیقا از ورودی شروع میشود و هرچه جلوتر می روی بیرون آمدن از آن سختتر خواهد بود.معماری ایرانی با رعایت اصول ساخت باغ ایرانی در این خانه به خوبی نمایان است.از راهروی ورودی که بگذریم، وارد حیاط بزرگ و باصفای خانه میشویم که با تنوع گل و گیاه، طراوات و شادابی در آن غوغا میکند بخصوص اگر در فصل بهار به آنجا برویم.در قسمت غربی این خانه، ساختمان اربابی (برج) واقع شده است که محسن مقدم به همراه یکی از شاگردانش در دانشکده هنرهای زیبا در سال ۱۳۴۵ ساختهاند. این ساختمان با کاشیهایی از دوران قاجار تزیین و بخشهایی از هنرهای ایرانی در آن به نمایش گذاشته شده است.
در قسمت شمالی این بنای قدیمی یک ایوان با چند طاق و ستون زیبا ساخته شده که مزین به کاشیهایی از دوران زندیه و قاجار است. در وسط این ایوان، حوضچهای از جنس مرمر قرار دارد که از حمام فتحعلی شاه به اینجا منتقل شده است.
مطلب پیشنهادی : 10 کافه بی نظیر در دل خانه های قدیمی تهران!
همهی کاشی کاریهای کافه خانه مقدم متعلق به دوران قاجار بوده و الحق زیباترین نقشها انتخاب شده است.
در قسمت جنوبی حیاط ایوانی با کاشیهای فیروزهای به چشم می خورد که می توان گفت خوشرنگترین ایوان خانه است بخصوص وقتی روی آن را با گلدانهایی با گلهای قرمز تزیین می کنند، ترکیب رنگ زیبایی ایجاد میشود.
دکتر مقدم این استخر را پس از سفر به اسپانیا و الگوبرداری از استخر و آبنماهای باغ الحمراء (باغی به جای مانده از دوران صدر اسلام اسپانیا) ساخته است که در اطراف آن چند فواره قدیمی آب را به داخل استخر میپاشند.
مطلب پیشنهادی : راز های خانه قدیمی اقبال واحدی در اختیاریه تهران
این دیوار از چند ستون با طاقهای کاشیکاری ساخته شده است. پایه این ستونها حجاری شده و یادآور ستونهای کاخ چهلستون اصفهان بوده که کار تزیینات آن را هم دکتر مقدم به زیبایی هرچه تمامتر انجام داده است.
درقسمتی از خانه مقدم که در واقع مخصوص اهالی خانواده و زندگی روزمره شان بوده کاشی کاری و آینهکاریهای بسیارچشم نواز و ظریفی وجود دارد که به کوچکترین جزییات، مانند تزیین دور پریزها توجه شده و همین کاشی کاری و آینه کاری باعث تلطیف فضا شده و دیوارها را از حالت یکنواختی درآورده است.
مطلب پیشنهادی : کافه حیاط شماره 65 در فردوسی تهران، خانهای برای دورهمیها
در ورودی این ایوان به روی منظرهی بسیار زیبایی از حیاط باز میشود که اگر فصل بهار باشد چهارچوب در با گلهای بنفش پرمیشود.
یکی از زیباترین فضاهای این خانه که شاید نظیر آن اصلا در دنیا وجود نداشته باشد، سرویس بهداشتی آن است که باعث شده تصور همه را از آنچه که سرویس بهداشتی مینامند، دگرگون سازد. علت منحصربفردی سرویس، وجود کشفیات دکتر مقدم بر روی دیوار این مکان است که پیشتر درموردش نوشتم.
توصیه می کنم اگر روزی به دنبال جایی برای کسب آرامش و زیبا بودید، حتما خانهی مقدم را انتخاب کنید،یکی از ایوانهای خانه هم تبدیل به کافهای دنج شده که میتوانید عصرانهی خود را آنجا نوش جان کنید.
مطلب پیشنهادی: