تاریخچه شب یلدا از آیینهای باستانی ایران سرچشمه میگیرد و یکی از کهنترین جشنهای ملی ایرانیان است. این شب طولانیترین شب سال است که همواره بهعنوان نماد پیروزی روشنایی بر تاریکی در فرهنگ ایرانی شناخته شده است. در شب یلدا، خانوادهها گرد هم میآیند و با خوراکیهای خاص، شعرخوانی و فال حافظ این جشن را برگزار میکنند. هر کدام از این آیینها ریشههای عمیق فرهنگی و تاریخی دارند که نشاندهنده هویت و اصالت ایرانی است.
شب یلدا نشاندهنده عمق فرهنگی و معنوی این شب در میان ایرانیان است. نمادها و عناصر خاصی که در این آیین حضور دارند، هر کدام ریشه در باورها و سنتهای کهن ایرانی دارند. از انار و هندوانه گرفته تا شعرخوانی و فال حافظ، هر یک از این عناصر داستان و معنای ویژهای را به همراه دارد؛ اما برخی معنای این نمادها فراموش کرده و صرفا جهت زیبایی از آن استفاده میکنند
شب یلدا، به عنوان یکی از کهنترین جشنهای ایرانی، همواره با آداب و رسوم خاصی همراه بوده است. سفره شب یلدا نیز به عنوان نماد این جشن، طی سالهای اخیر تغییراتی را تجربه کرده است. یکی از این تغییرات، ورود خوراکیهای غیرایرانی و نمادهای غیرمرتبط به سفره شب یلدا است.
در گذشته، سفره شب یلدا بیشتر شامل میوههای فصل مانند انار، هندوانه، سیب و آجیلهای سنتی بود. همچنین، انواع شیرینیهای خانگی و نانهای محلی نیز در این سفره جای داشتند. اما امروزه، با گسترش ارتباطات و دسترسی آسان به محصولات مختلف، شاهد حضور خوراکیهای متنوعی از جمله، انواع شکلات، کیکهای مدرن و حتی غذاهای آماده در سفره شب یلدا هستیم. برای مثال در سفره شب یلدا خانم مینا مختاری و بهرام رادان شاهد چیز کیک انار هستیم که هیچ ارتباطی با رسومات باستانی ایرانی ندارد!
فال حافظ، یکی از آیینهای زیبا و دیرینهی شب یلداست که با ورق زدن دیوان حافظ و انتخاب تصادفی یک بیت همراه است. اما امروزه با گسترش تکنولوژی، نسخههای مجازی دیوان حافظ جایگزین نسخههای چاپی شدهاند. اگرچه این تغییر دسترسی به دیوان را آسانتر کرده است، اما برخی معتقدند که لطافت و حال و هوای سنتی فالگیری را کاهش داده است. دلایل این امر، از دست رفتن ارتباط عاطفی با کتاب و کمرنگ شدن ارزش نمادین دیوان حافظ است. خانم الناز شاکردوست همبه جای استفاده از کتاب اصلی حافظ از یک نوع فال کوچک که به تازگی پرطرفدار شده است استفاده کرده