به گفته کیومرث اعظمی، مدیر پایگاه ملی محور ساسانی کرمانشاه، برای تعدادی از آثار، بناها و محوطه‌های تاریخی محور ساسانی هنوز تعیین عرصه و حریم صورت نگرفته است. این موضوع می‌تواند به بناهای تاریخی محور ساسانی آسیب زیادی برساند. البته که برای تعیین عرصه و حریم این آثار اعتبار بسیار بالایی نیاز است. مطمئنا در صورت تهیه ضوابط عرصه و حریم آثار تاریخی، امکان حفاظت فیزیکی و حقوقی بیشتری از این آثار، بناها و محوطه‌ها وجود دارد.
در این مطلب از چیدانه، به تشریح محور ساسانی، آثار، بناها و محوطه‌های تاریخی بدون عرصه و حریم این محور و ضرورت تعیین عرصه و حریم پرداخته خواهد شد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه در ادامه با ما همراه باشید.
کیومرث اعظمی به گذشت حدود دو دهه از شکل‌گیری پایگاه ملی محور ساسانی کرمانشاه اشاره کرد. و گفت: محور ساسانی از قلعه زبیری در اسلام آباد غرب شروع می‌شود و تا آثار ساسانی قصر شیرین ادامه دارد. در طول این مسیر ۱۵۰ کیلومتری، حدود ۱۵ بنای شاخص متعلق به دوره ساسانی وجود دارد و در کنار آن آثاری از ادوار دیگر تاریخی نیز مشاهده می‌شود.
مطلب پیشنهادی: تونل توحید تهران در فهرست زیباترین خیابان‌های جهان قرار گرفت!
مدیر پایگاه ملی محور ساسانی کرمانشاه خاطرنشان کرد: متاسفانه علی‌رغم وجود بناها و آثار تاریخی شاخصی که در این محور قرار دارند، تعدادی از آن‌ها هنوز تعیین عرصه و حریم نشده‌اند. این می‌تواند برای بناها بسیار آسیب‌زا باشد. یکی از آثار ارزشمند دوران ساسانی که در این محور قرار گرفته، بنای ساسانی “قلعه مریم“ است. این قلعه در حاشیه شمالی اثر طبیعی سراب قره بلاغ، که یکی از دو رویشگاه نیلوفر زرد در ایران است، قرار گرفته است. متاسفانه تاکنون نقشه ضوابط عرصه و حریم آن به‌علت عدم تخصیص اعتبار تهیه نشده است.
اعظمی افزود: بناها و آثار بسیار ارزشمند دیگری نیز که در محور ساسانی هنوز تعیین عرصه و حریم نشده است. که از میان آن‌ها می‌توان به نقش برجسته‌های “آنوبانی‌نی“ و گوردخمه هزاره سومی “کل داوود“ یا “دکان داوود“ در سرپل ذهاب اشاره کرد. بد نیست بدانید تنها در محدوده بخش ریجاب شهرستان دالاهو حدود ۲۰ اثر و بنای تاریخی از دوره‌های مختلف تاریخی وجود دارد که عمدتا تعیین حریم نشده‌اند. مسلما در صورت تهیه ضوابط عرصه و حریم آثار تاریخی، امکان حفاظت بیشتر فیزیکی و حقوقی از این آثار مهیا خواهد شد.
در فرآیند برنامه‌ریزی برای آثار، بناها و محوطه‌های تاریخی، تعیین خطوط عرصه و حریم به‌عنوان بخشی از روند شناسایی و تعریف محسوب می‌شود. تعریف عرصه و حریم و وضع مقررات مربوط به نواحی مختلف واقع در آن، بخشی از ارزیابی صورت گرفته در مورد زمینه‌های قانونی ورود به موضوع حفاظت از آثار یا بناهای تاریخی را تعیین می‌کند. حرایم میراث فرهنگی علاوه‌بر اهمیتی که از نظر ملزومات قانونی برای بناها و محوطه‌های تاریخی دارند. برای اطمینان از مدیریت بهتر و صیانت از آن‌ها نیز ابزاری ضروری به‌شمار می‌رود.
البته به همان اندازه که نداشتن حریم می‌تواند خطری جدی برای آثار، بناها و محوطه‌ها تاریخی و به‌طور کلی میراث فرهنگی باشد. تعریف نادرست حریمی که به‌روشنی تمام جنبه‌های قانونی و برنامه‌ریزی مرتبط با آینده اموال فرهنگی را در نظر نگرفته باشد هم، خطراتی در پی خواهد داشت. دقت در تعیین حریم، به دلایل زیادی از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مرزهای قراردادی، مواردی موضوعیت می‌یابند که باعث ایجاد مشارکتی جدی در شاخص شدن بناهای تاریخی خواهند شد.
مطلب پیشنهادی: طراحی باغستان کودک در کرج؛ طرح تبدیل کرج به شهر دوستدار کودک
به گفته مدیر پایگاه ملی محور ساسانی کرمانشاه، برای تعدادی از بناهای تاریخی محور ساسانی هنوز عرصه و حریم تعیین نشده است. چراکه تعیین عرصه و حریم این آثار به اعتبار بسیار بالایی نیاز دارد. در صورت تهیه ضوابط عرصه و حریم آثار تاریخی، امکان حفاظت بیشتری از این آثار وجود خواهد داشت.
برای آشنایی با اخبار روز معماری ایران مطلب بررسی ۴۸۳۸ درخواست ساخت و ساز در کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری اصفهان! را از دست ندهید.
منبع خبر: خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا