در دهه 40 خورشیدی در 40 کیلومتری سیرجان، درویش‌خان اسفندیارپور اهل روستای میاندوآب هنگامی‌که درختان باغش خشک شدند از آن یک باغ سنگی ساخت. سنگ‌هایی که به‌جای میوه روی درختان خشکیده قرار گرفتند. این سنگ‌ها چنان مورد توجه قرار گرفتند که پرویز کیمیاوی مستند “باغ سنگی" را از روی زندگی درویش خان ساخت. حالا این باغ یکی از جاذبه‌های استان کرمان محسوب می‌شود. اما این جاذبه‌های سنگی در ایران زیبا کم نیستند. روستاهای سنگی ایران در برخی نقاط پراکنده شدهاند. خانه‌های این روستاها تنها محلی برای زندگی نیستند، بلکه جزو شگفتی‌های معماری سرزمینمان ایران محسوب می‌شوند.
در این مطلب از چیدانه روستاهای سنگی ایران زیبا معرفی شده و معماری آن‌ها بررسی می‌شود. پس در ادامه با ما همراه باشید.
روستای کندوان از پیشینه تاریخی هفت‌هزار ساله برخوردار است. کندوان با ظاهری شبیه‌به کندوی عسل، در نتیجه فعل و انفعالات آتشفان کوه‌های سهند به‌وجود آمده است. البته معماری این روستا که در آذربایجان شرقی، ۵۰ کیلومتری تبریز و 18 کیلومتری شهرستان اسکو قرار دارد، به معماری صخره‌ای نیز شهرت دارد. ۶۰۱ نفر جمعیت روستا در قالب ۱۱۷ خانوار داخل خانه‌هایی که درون توده‌های مخروطی و هرمی شکل کنده شدهاند، زندگی می‌کنند. معماری کله‌قندی روستای کندوان در تاریخ ۱۵ اردیبهشت ۱۳۷۶ با شماره ثبت ۱۸۵۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. با توجه به سنگی بودن خانه‌ها، در زمان‌های قدیم نام این مکان تاریخی “کندجان" به معنی محلی برای حفظ جان بود.
مطلب پیشنهادی: طراحی داخلی متفاوت فروشگاه جدید اپل استور در کوالالامپور
روستای میمند یکی دیگر از روستاهای سنگی ایران محسوب می‌شود. میمند، روستایی صخره‌ای و دستکند با ۱۲۰۰۰ سال قدمت که در منطقه‌ای مستقل و نیمه‌خشک در انتهای دره‌ای واقع در جنوب رشته کوه‌های مرکزی ایران قرار دارد. این روستا که ساکنان آن از نوادگان عیلامیان هستند، در استان کرمان قرار گرفته و از توابع بخش مرکزی شهرستان بابک است. روستا به‌دلیل وجود صخره‌های زیاد در کوه‌ها که با دست انسان‌ها کنده شدهاند به روستای دستکند میمند شهرت یافته است. از مکان‌های دیدنی این روستا می‌توان به آتشکده و حمام قدیمی آن اشاره کرد. این روستا در سال ۲۰۱۵ در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت.
قدمت روستای ورکانه با سازه‌های سنگی‌اش به بیش از ۴۰۰ سال پیش بازمی‌گردد. نخستین و قدیمی‌ترین محله در این روستا محله “درب مسجد" است که تاریخچه آن به سال‌های اولیه دوران صفویه بازمی‌گردد. این روستای صخره‌ای در ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر همدان قرار دارد. ورکانه یکی از شش روستای توریستی استان همدان محسوب می‌شود که به‌عنوان میراث ملی ثبت شده است. خانه‌ها، کوچه‌ها و همه چیز در این روستا از سنگ ساخته و با سنگ تزئین شدهاند. با قدم زدن در کوچه‌های ورکانه گویی در تاریخ قدم می‌زنید.
استان همدان یک روستای سنگی دیگر هم به‌نام سمین ابرو دارد. روستای سمیمن ابرو از توابع بخش مرکزی شهرستان همدان و در حدود ۱۰ کیلومتری شهر همدان واقع شده است. این روستای قدیمی و زیبا یکی از مقاصد گردشگری استان همدان محسوب می‌شود. سیمین ابرو به‌دلیل قدمت زیاد و معماری خاص خود در سال 1382 به ثبت ملی رسیده است. این روستا با قدمتی نزدیک به 300 سال، یکی از قدیمی‌ترین روستاهای سنگی ایران به‌شمار می‌رود. عمده مصالح به‌کار رفته در تمام خانه‌های روستا سنگ و چوب است. به این دلیل که روستا در مناطق کوهپایه‌ای قرار گرفته، معماری پله‌ای دارد.
مطلب پیشنهادی: دکوراسیون یکی از لاکچری‌ترین برج‌های ایران در فرشته!
روستاهای سنگی ایران از جاذبه‌ها و شگفتی‌های معماری کشورمان به‌حساب می‌آیند. این روستاها که با خانه‌هایی از جنس سنگ و بوی گل در برخی نقاط ایران پراکنده شدهاند، از شگفتی‌های معماری سرزمینمان محسوب می‌شوند. در این مطلب معروف‌ترین روستاهای سنگی ایران که اکثرا به ثبت ملی هم رسیده‌اند معرفی شدند.
برای آشنایی با دیگر معماری‌های زیبای ایران مطلب ویلای گیلک؛ شاهکار معماری بومی گیلان در دل جنگل‌های هیرکانی را از دست ندهید.