به معماری گذشتهگان که نگاه میکنیم، معماران ایرانی در هر منطقه راهکاری برای سازگاری با آب و هوا درنظر گرفتهاند از زیرزمینهای خنک خانههای تاریخی و بادگیرهای مناطق کویری گرفته تا شوادان خوزستان. در بالا ویدئویی از شوادان شوشتر خوزستان را ببینید، راهکاری برای پناه مردم در گرمای خوزستان.
مطلب پیشنهادی: زیباترین آبشارهای ایرانی در استانهای جنوبی
شوادان یا شوادون، زیرزمینی عمیق است که در گذشته راهکاری برای پناه بردن مردم به این سازه در روزهای گرم تابستان بوده است. این ساختار در جوب غرب ایران مانند استان خوزستان و در شوشتر و دزفول رایج بوده است. شوادان یا شبستان به دلیل قرار گرفتن در زیرزمین، داشتن دیوارهای ضخیم باعث عدم انتقال گرما از فضای بالا به زیرزمین میشود و فضای زیرزمین خنک میماند و زندگی در شهرهای بسیار گرم را امکان پذیر میکند.
مطلب پیشنهادی: چند نکته که باید درباره نگین خوزستان بدانید
شوادان یا شبادان در خانههای قدیمی استان خوزستان ساخته میشدند. ولی امروزه تعداد کمی از این ساختارها سالم باقی مانده است. شوادانها لایهای زیرین تر از شبستانها هستند. و اختلاف دمایی بین فضای بیرون و داخل شوادانها حدود 20 درجه است. در این ویدئو گزارشگر به شوادان یکی از خانههای تاریخی شهرستان شوشتر سر زده است. شبستانی که با 6 متر اختلاف ارتفاع با سطح زمین قرار دارد و شوادان یک طبقه پایینتر و با 15 متر اختلاف قرار گرفته است و دمایی ثابت و حدود 23 درجه دارد. به گفته کارشناسان این فضاهای زیرزمینی توسط مسیرهایی به نام کوره راه به سازههای آبی و یا قسمتهای دیگر شهر ارتباط داشته است.