در یکی از فصلهای ابتدایی کتاب صد سال تنهایی، گابریل گارسیا مارکز قصه روزی را تعریف میکند که مقامهای دولتی برای خانوادههای روستای «ماکوندو» نامهای ارسال میکنند که باید رنگ نمای همه خانههایشان را از سفید به آبی تغییر دهند. این نامه، آغاز دخالتهای دولت مرکزی در دهکدهای بود که روزی خوزه آئورلیانو (شخصیت اصلی داستان) و بقیه مردم بنا کرده بودند.
حالا اتفاق جالبی اخیرا در سطح شهر تهران افتاده که بیربط به فضای رئالیسم جادویی آن کتاب نیست. یکی از همین روزهای اخیر عکسی از ساختمانی در خیابان طالقانی تهران منتشر شد که کارفرمای ساختمانی قدیمی، نمای سفید خانه را از سفید به رنگ صورتی تغییر داد. یک خانه سه طبقه عریض صورتی با پنجرههای بزرگ وسط ساختمانهای کوتاه و بلند با رنگهای مختلف که هیچ هارمونی با همسایههایش نداشت اما در عین حال رنگ و لعاب متفاوتی به آن منطقه داده بود.
همین دو راهی در چند روز گذشته تبدیل به یک اختلاف بزرگ بین کاربران ایکس (توییتر سابق) شده بود. برخی از کاربران از آن دفاع میکردند و میگفتند این نما خیابان را رنگارنگ و زیباتر کرده و گروه مقابل معتقد بودند که هر کسی نمیتواند در شهر هر نمایی که دلش خواست بسازد. بیشتر معماران از دسته دوم بودند و میگفتند نمیشود ساختمان را به رنگی درآورد که هیچ همخوانی با بافت منطقه نداشته باشد. در نهایت هم حرف آنها به کرسی نشست. با پیگیری معماران، شهرداری منطقه هفت تهران وارد شد و روز پیش داربست نصب کرد تا دوباره ساختمان را به رنگ سفید برگرداند. اتفاقی که اعتراض بسیاری دیگر از کاربران را بیشتر کرد.
علیرضا علیآبادی و شیوا آراسته دو معماری بودند که در این مدت موضوع نمای ساختمان خیابان طالقانی را پیگیری کردند. آنها در جواب به منتقدان چه توضیحی داشتند؟ برخی از سوال و جوابهای این دو روز گذشته توضیح شفافی در دفاع از استدلالهای هر دو گروه موافق و مخالف بود. جواب این معمارها به سوال افراد دیگر را میتوانید بخوانید که چرا از نظر آنها این رنگ صورتی به شهر نمیآید:
علیآبادی در جواب به فردی که نوشته «صورتی که رنگ شادی است. برای چه آن را تغییر دادید؟» گفته است:«بسیار رنگ شاد و قشنگی است. فقط با جداره شهری اون قسمت هیچ نسبتی ندارد و قوانین حفظ میراث معاصر هم اجازه نمیدهد ساختمانی که به کل متریال و رنگ دیگهای داشته بدون هیچ مطالعهای تبدیل به این بشود.»
کاربر دیگری پرسیده که چرا رنگهای به اصطلاح نامتعارف ممنوع است؟ چه ایرادی دارد که شهر رنگی باشد؟ علیآبادی جواب داده: «رنگها، بافتها و…ارتباط ناگسستنی و مهمی با تاریخ، خاطره جمعی، اقلیم و فرهنگ و معماری یک سرزمین و اجتماع دارد. این رنگ ممکن است در یک شهر با رنگهای مشابهش پیوند داشته باشد اما در شهر ما با جانمایی در بدنه شهری و نکاتی که گفتم ارتباط برقرار نمیکند.»
نیوشا، یک کاربر دیگر توییتر نوشته: «چرا این گیر را به نماهای رومی نمیدهید؟» علیآبادی جواب داده: «در حال حاضر هرکسی نمای رومی اجرا کند خلاف قانون است و میرود برای ماده 100. مگر با مسیر غیر قانونی اقدامات دیگهای صورت بگیرد.»
کاربران زیادی مداخله معماران در رنگ صورتی ساختمان را نمایندهای از افکار کمونیستی میدانستند که گرایش دارند همه شهر به یک رنگ دربیاید. جواب یکی از معماران به این استدلالها اینطور بوده است: «پیشنهاد میکنم یک سر به کشورهای سرمایهداری بزنید و ببینید در بافت تاریخیشان تغییر فریم یک پنجره ساختمان مسکونی تاریخی معمولی گرید ۲ هم غیر قانونی است.»
اما از سوی دیگر هم بیشتر مدافعان رنگ صورتی این تغییر نما را دخالت در مالکیت خصوصی ساختمان میدانستند. برای مثال یکی از آنها نوشته است: «اگر مالک ساختمان در مرکز شهر تهران نمای ساختمان را به رنگ دلخواه خودش تغییر داده طبیعتا این کار جلوی چشم شهرداری انجام شده و مجوزهای مربوطه اخذ شده. ولی مشکل اصلی این است که {این معمار} به خودش اجازه میدهد که برود شهرداری و پیگیری کند تا نظرش را به شهرداری و مالک تحمیل کند.»
منبع: هفت صبح