دربند یکی از سرشناس‌ترین محورهای تفریحی شمال شهر تهران است. شلوغی این محور باعث شده که هر فردی با انگیزه کسب سود، دست به انجام انواع رفتارهای غیرقانونی در این محور طبیعی و تاریخی بزند. این روزها افراد به نظر سازماندهی‌شده تمام فضاهای پارک خودرو در نزدیکی ورودی دربند را اشغال می‌کنند و به قیمت گزاف به گردشگران می‌دهند. از سوی دیگر رستوران‌های دربند به‌ویژه رستوران‌های سرشناس و بزرگ آن، مالک مطلق منطقه هستند. آن‌ها به‌راحتی اجازه ورود خودروهای مشتریان خود را به محور پیاده‌روی دربند می‌دهند، بخشی از مسیر را با پارک خودرو مشتریان مسدود می‌کنند و برخی نیز در حال اضافه کردن کوه‌ها به محیط رستوران خود هستند.
در چنین شرایطی شهرداری منطقه یک تهران نیز در طرحی عجیب و با زیر پاگذاشتن قانون حفظ آثار ثبت ملی، در حال ساخت یک دروازه در ورودی محور دربند است. دروازه‌ای که تاکنون اداره میراث فرهنگی شمیرانات بارها بر غیرقانونی بودن ساخت آن تاکید کرده است؛ اما به نظر می‌رسد که شهرداری هم مانند دیگر ذی‌نفعان دربند، بدون توجه به قوانین و مقررات به برنامه‌های خود ادامه می‌دهد. ساخت این دروازه که شهرداری آن را فرهنگی می‌داند، خلاف قوانین میراث فرهنگی است و حریم دو اثر ثبت ملی «مجسمه کوهنورد» و «محور تاریخی دربند – شمال» را مخدوش کرده است.
مرتضی نیکرو، مدیر اداره میراث فرهنگی شمیرانات تهران پیش از این درباره ساخت این دروازه به «کجارو» گفته بود:
محور دربند یک محور ثبت ملی است. تاکنون بارها به‌صورت شفاهی و کتبی به شهرداری منطقه یک تهران اعلام کرده‌ایم که برای هرگونه ساخت‌وساز در این محور باید با میراث فرهنگی هماهنگ باشند؛ با این وجود شهرداری به کار خود ادامه می‌دهد. بر این اساس در فروردین ماه نامه‌ای زده شد که محور رود دربند ثبت ملی است و برای ساخت در آنجا باید استعلام میراث فرهنگی را اخذ کنند. تاکنون دوبار نیز به شهردار منطقه یک نامه زده شده تا عملیات ساخت دروازه برای منطقه گردشگری دربند را متوقف کند؛ اما این نهاد به کار خود ادامه می‌دهد.
از سوی دیگر این نگرانی وجود دارد که شهرداری پس از ساخت این دروازه، اقدام به اخذ ورودی و بستن دل به‌خواهی این مسیر تفریحی و ورزشی تهران کند؛ اتفاقی که پیش از این سابقه داشته و حقوق عامه شهروندان تهران در آزادی استفاده از اماکن عمومی سلب شده است. دروازه‌ای که شهردار منطقه یک تهران آن را بازطراحی دروازه‌های تاریخی تهران و یک اقدام فرهنگی می‌داند، این روزها نه‌تنها ترافیک خودرویی در دربند ایجاد کرده که مسیر عبور و مرور گردشگران را نیز سد کرده است. در حال حاضر تنها یک محور بسیار باریک در این دروازه در حال ساخت برای ورود خودروها و گردشگران وجود دارد و عوامل حاضر نیز که مشغول فروش جای پارک دور میدان مجسمه هستند، در بیشتر اوقات مسیر ورود عابران را سد می‌کنند. اتفاقی که پیش از تکمیل دروازه نشان می‌دهد طرحی که شهرداری منطقه یک تهران مدعی انجامش توسط بهترین کارشناسان است، تا چه حدی مشکلات به وجود خواهد آورد.
دروازه دربند سابقه تاریخی نداشته است و تاریخ و میراث فرهنگی تهران را تهدید می‌کند؛ با این حال به رغم وجود تذکرها عوامل دخیل در آن بدون توجه به ساختش ادامه می‌دهند. شهرداری منطقه یک با نصب برنامه توجیهی روی این بنای مسدود کننده منظر فرهنگی و طبیعی دربند، این طرح را یک اتفاق تازه می‌داند و آن را طرح توسعه گردشگری محور فرهنگی دربند معرفی می‌کند. هر چند بر اساس وضعیت موجود محور سرشناس دربند به‌جای توسعه، نیازمند نظارت است تا ذی‌نفعان به‌طور مکرر حریم و منظر آن را نابود نکنند؛ اقدامی که حالا شهرداری خود در حال تکرار آن است.
گفتنی است «کجارو» در حال پیگیری وضعیت پرونده نقض حریم آثار ثبت ملی توسط شهرداری تهران با ساخت این دروازه از طریق اداره‌کل میراث فرهنگی استان تهران است.
منبع: کجارو