روستاهای پلکانی در کشور کم نیستند؛ از اورامانات و پالنگان در کردستان گرفته تا روستای سرآقاسید در کوهرنگ. همه این روستاهای پلکانی خوش آب و هوا هم به نوعی شبیه ماسوله یا معروفترین شهر پلکانی ایران هستند. «نایبند» اما روستایی پلکانی در دل نخلستان است، در جنوب خراسان جنوبی؛ روستایی که به ماسوله کویر شهرت دارد. اهالی روستا به کشاورزی و باغداری مشغولاند و با وجود جاذبههای گردشگری طبیعی و تاریخی، نام نایبند هنوز به گوش بسیاری از گردشگران نا آشناست. رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری طبس به همشهری میگوید: نایبند یک روستای هدف گردشگری است که توجه سرمایهگذاران را میطلبد.
نایبند فقط به معماری با شکوهش افتخار نمیکند. تاریخ هزار ساله دارد؛ روستایی در مسیر جاده ابریشم با فاصله کمی از کاروانسراها. مثل کاروانسرای چهلپایه که درفهرست میراث یونسکو هم ثبت شده. نایبند در مسیر، شهرهای جنوبی را به خراسان وصل میکرد و مسافرانی که قصد زیارت امام رضا(ع) را داشتند از جاده نایبند میگذشتند. رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری طبس به همشهری میگوید: «نایبند یکی از شاهراههای اصلی بوده که کرمان و هرمزگان را به شمال شرق و خراسان وصل میکرده. قدمت روستا به هزار سال پیش میرسد. وجه تسمیه نایبند هم همین است. نای بهمعنای مسیر عبور باریک و گذرگاه تنگ است و بند بهمعنای وصلکننده 2منطقه. نایبند هم جادههای شرقی کویر را به جادههای غربی کویر وصل میکرده.»
محمد عرب تأکید میکند: «خانههای خشت و گلی روستا درست شبیه ماسوله هستند؛ حیاط یک خانه پشتبام خانه دیگری است. کوچههای سرپوشیده روستا یا همان ساباط هم که ویژگی خاص معماری کویر است، در روستا دیده میشوند. ساباط، گذرگاهی خنک و سایه را برای رهگذران ایجاد میکند.»
دیدن یک روستا شبیه ماسوله در میان درختان نخل آن را دیدنیتر میکند. اهالی بیشتر به کشاورزی، باغداری و نخلداری مشغولاند. انواع مرکبات در روستا کشت میشوند. آبیاری محصولات هم از قناتهای متعدد روستا تامین میشود و برای همین روستا به بهشتی در کویر تبدیل شده است.
با وجود اینکه معماری و اقلیم نایبند برای سفر به این روستای هدف گردشگری کافی است، اما جاذبههای تاریخی و طبیعی زیادی هم برای بازدید در نایبند وجود دارند. یکی از دیدنیهای این روستا وجود 4برجک نگهبانی در آن است که بهنظر میرسد در سالیان خیلی دور بهمنظور محافظت از خانوادهها در این روستا ساخته شدهاند. کویرنوردی و دیدن آسمان شب هم از دیگر جاذبههای سفر به این روستاست.