به تازگی تصاویری از استقبال مردم از موزه هنرهای معاصر در فضای مجازی پربازدید شده است. از همین رو امروز در چیدانه به بررسی معماری این موزه میپردازیم:
با هم این تصویر را ببینیم:
کشور ایران دارای تاریخی غنی در زمینه فرهنگ و هنر است. همین ویژگی موجب شده تا موزههای فراوانی در شهرهای مختلف این کشور تاسیس شوند. یکی از معروفترین و مهمترین موزههای ایران، موزه هنرهای معاصر است. معماری موزه هنرهای معاصر، که به دست کامران دیبا انجام شده، جزء درخشانترین معماریهایی است که در ایران وجود دارد. این موزه در سال ۱۳۵۶ و در گوشه غربی پارک لاله (محله امیر آباد) تاسیس شد. بیشتر آثاری که در این مکان گردآوری شدهاند، شامل آثار هنری «مدرن» از اقصی نقاط جهان هستند و آثاری از ایران، اروپا و آمریکای شمالی در آن به چشم میخورند. شهرتی که این موزه در دنیا دارد، به این دلیل بدست آمده که آثاری از مکاتب مینیمالیسم، کانسپچوالیسم، فوتورئالیسم، پاپ آرت و هنر انتزاعی در این مکان نگهداری میشوند. حال که با اهمیت و تاریخچه آن به صورت مختصر آشنا شدید، بهتر است به موضوع اصلی بپردازیم. این مطلب ویژگیهای مختلف معماری این موزه سرشناس را بررسی میکند.
همزمان با اوجگیری معماری مدرن در اروپا و آمریکا، معمارانی در ایران هم به فکر ایجاد تحول در این رشته افتادند. کامران دیبا، از جمله معماران نوگرایی بود که قدم در پیش گذاشت. این موزه، از جمله تلاشهای موفق او برای تثبیت معماری مدرن در ایران است، این بنا از دو ایدهی معماری سنتی ایرانی و مفاهیم فلسفی در کنار هم شکل گرفته است. کامران دیبا به دلیل علاقه شدیدی که به مطالعات فلسفی داشت همواره در آثارش مفاهیم فلسفی را در تار و پود بناهایی که ساخته قرار داده است. در کنار معماری سنتی ایرانی و مفاهیم فلسفی، عناصری هم از معماری مدرن در این بنا به چشم میآیند. از جمله این عناصر فرم خاص گالریها، ورودیها و مجسمههایی است که این موزه را شکل دادهاند. نمای بیرونی موزه هنرهای معاصر، با ایده گرفتن از بادگیرهای مناطق کویری ایران ساخته شد. علاوه بر آن هشتی، چهارسو و گذرگاه هم در آنجا کار گذاشته شد تا همگی با هم، روح ایرانی را در وجود این بنا دمیده باشند.
در این موزه فضاهای باز متعددی در جایجای بنا تعبیه شدهاند. در بخشهای مختلف آن، راهروهایی طراحی شدهاند که با پیچش نرم و زیبای خود افراد را میبرند به گالریهایی که آثار هنری در آنها جای گرفتهاند. شکل ارتباط بین بخشهای مختلف، از جمله همین فضاهای باز و راهروها و گالریها، ارتباط ویژهای بین انسان و محیط شکل دادهاند. بیدلیل نیست که تعداد زیادی از بازدیدکنندگان، نه فقط برای تماشای آثار داخل موزه، بلکه با هدف قدم زدن در محیط زیبا و لذت بردن از ارتباطی که با فضایش میگیرند، به آنجا میروند. مساحت کلی آن در حدود ۸۵۰۰ مترمربع میباشد. این میزان مساحت، شامل ساختمانها، دیوارها و باغهای متعددی میشود. ساختمانها را از سنگ و بتن ساختهاند. حتما میدانید که بتن، یکی از متریالهای متداول در معماری مدرن به شمار میآید. ۵ هزار مترمربع از مساحت یاد شده مخصوص خود موزه میباشد. دو ورودی بازدیدکنندگان را به داخل هدایت میکنند، یکی از آنها، از داخل بوستان لاله و دیگری از سمت خیابان کارگر باز میشوند. همانطور که در بخش قبلی گفتیم، بادگیرهای کویری تاثیر زیادی در نمای خارجی این بنا گذاشتهاند. برای مثال بامهای این موزه همانند بام آن بادگیرها به شکل گنبد و از جنس گل ساخته شدهاند. نورگیرهایی که بر دیوارها و سقف تعبیه شده، دیگر شباهت بین این دو است، نورگیرها برای آوردن نور خورشید به داخل ساختمان ایده بسیار جالبی به شمار میروند. بنای خود موزه، از دو بخش مستقل تشکیل شده است. یک بخش فضای گالریها و محیطی است که آثار به نمایش گذاشته شده و طبیعتا محیطی سربسته میباشند. بخش دیگر هم حیاط بین فضاهای بسته است. طراحی راهروهای پرپیچ و خم و مارپیچ شکل جزء ویژگیهای جذاب آنجاست. شیب اندکی که این راهروها دارند با نمای ساده و متعادل خارجی در تضاد جالبی قرار گرفته و تغییر حس خاصی را در مخاطب، هنگام ورود ایجاد میکند.