خانه مینایی تهران یکی از خانه‌های قدیمی و هنری است که در طولانی‌ترین خیابان پایتخت کشور عزیزمان ایران و البته خاورمیانه به نام خیابان ولیعصر است. خانه‌ای که صاحب معروف آن، یعنی آقای مینایی آن را به دلیل عشق بسیاری که به شنیدن اذان در مسجد فخری داشت خریداری کرده بود. این خانه که وسعت آن کوچک بوده؛ اما دلنشین است امروزه به مکانی برای آشنایی بیشتر ساکنان پایتخت و گردشگرانی که به استان تهران پای می‌گذارند با خیابان ولیعصر تبدیل شده است.فرهاد مینایی در سال ۱۳۴۵ اینجا رو از تقی‌رضا، یکی از قصاب‌های معروف تهران، به قیمت ۱۴۰ هزار تومان خریداری کرده است.
به همین دلیل به آن، خانه‌موزه خیابان ولیعصر تهران نام داده‌اند. موزه‌ای است که قصه‌ها و وقایع زیباترین خیابان شهر تهران را روایت میکند. در ادامه این مطلب تهیه شده به بررسی تاریخچه خانه مینایی، سبک معماری آن، بخش‌های مختلف از این موزه، مسیر دسترسی و ساعات بازدید از خانه مینایی تهران می‌پردازیم. بعد از آشناشدن با این موزه به‌صورت اجمالی در مورد تاریخچه شکل‌گیری خیابان ولیعصر تهران که یکی از دیدنی‌های جذاب شهر به شمار می‌آید صحبت خواهیم کرد.
خانه مینایی تهران یکی از خانه‌های قدیمی و هنری است که در طولانی‌ترین خیابان پایتخت کشور عزیزمان ایران و البته خاورمیانه به نام خیابان ولیعصر است. خانه‌ای که صاحب معروف آن، یعنی آقای مینایی آن را به دلیل عشق بسیاری که به شنیدن اذان در مسجد فخری داشت خریداری کرده بود. این خانه که وسعت آن کوچک بوده؛ اما دلنشین است امروزه به مکانی برای آشنایی بیشتر ساکنان پایتخت و گردشگرانی که به استان تهران پای می‌گذارند با خیابان ولیعصر تبدیل شده است.
طبقه همکف خانه مینایی یک اتاق نشیمن بزرگ دارد که به‌احتمال زیادی در فصل‌های تابستان محل پذیرایی از مهمانان صاحبخانه بوده است. در کنار اتاق نشیمن، اتاقی کوچک‌تر قرار گرفته است که به نظر می‌رسد اتاقی که کاربری آن استراحت خصوصی است، به شمار می‌آمده است. در راهرویی که در طبقه همکف وجود دارد، بر روی دیوارهای آن تابلوهای عکسی را می‌بینید که هر کدام از آنها مربوط به بخشی از خیابان ولیعصر است و در کنار هر کدام از این تابلوها یک تلفن به چشم می‌خورد. شما می‌توانید گوشی تلفن را بردارید، از طریق این تلفن اطلاعاتی در مورد عکس موردنظر برای شما توضیح داده می‌شود. در این راهرو یک راه‌پله هم وجود دارد که طبقه همکف ساختمان را به طبقه اول خانه مینایی وصل میکند. انتهای این راهرو به آب‌انبار و مطبخ خانه زیبای مینایی منتهی می‌شده است. همچنین چند اتاق کوچک دیگر در امتداد راهرو ساخته شده‌اند.
اما طبقه اول خانه از تزیینات قابل‌توجه‌تر و بیش‌تری استفاده شده است. روی دیوارهای اتاق‌ها به‌خصوص روی هیمه‌سوزها از گچ‌بری‌های بسیاری استفاده شده است که با نقش‌های فرنگی به چشم می‌خورد. شکل ظاهری پنجره‌های خانه مینایی‌ها به شکل قرینه ساخته شده‌اند و شیشه‌هایی رنگی دارند. آیینه‌کاری‌های اتاق‌ها هم یکی دیگر از تزیینات استفاده شده در بهابرگی اصلی ساختمان مینایی است که سبک معماری آن مربوط به دوره قاجاریان است. روی دیوارهای اتاق نشیمن که در طبقه اول وجود دارد، تابلوی نقاشی بزرگی نصب شده است که به سبک نقاشی‌های دوران قاجار کشیده شده است.
امروزه خانه مینایی به خانه موزه در خیابان ولیعصر تهران تغیر کاربری داده است. این خانه موزه به شکل بسیار جالبی طراحی شده است. در واقع این موزه طوری طراحی شده است تا قصه‌های یکی از قدیمی‌ترین و زیباترین و طولانی‌ترین خیابان‌های تهران، یعنی خیابان ولیعصر را روایت کند. خیابانی که هویت خود را از چنارهای سر به فلک کشیده و زیبایش به ارث برده است. خیابانی که نسل‌های زیادی از مردمان تهران با آن خاطرات بسیاری دارد و حالا در این خانه، تاریخچه خیابان ولیعصر تهران به شیوه‌ای متفاوت روایت می‌شود. این موزه تاریخچه خیابان ولیعصر از ابتدای تولد خود تا به امروز هفت روایت را بیان میکند.
اولین روایتی که در این موزه از آن یاد می‌شود به قصه متولد شدن خیابان ولیعصر یکی از قدیمی‌ترین و بلندترین خیابان در تهران مربوط می‌شود. پس از ورود به خانه مینایی، در اتاق نشیمنی که در طبقه همکف ساختمان قرار گرفته است، دیوارنوشته‌هایی به چشم می‌خورند که از به‌وجودآمدن بزرگ‌ترین خیابان تهران خبر می‌دهند. در واقع این اتاق محلی است برای نمایش روایت‌های تاریخی که در مورد شکل‌گیری این خیابان گفته می‌شود.
در کنار این دیوارنوشته‌های موجود یک نقشه آنالوگ روی دیوار هم قرار گرفته شده است. شما می‌توانید با استفاده از این نقشه موجود تغییرات خیابان ولیعصر را از سال ۱۳۰۰ شمسی که سال احداث و به نحوی تولد آن بود را تا به امروزه ببینید. جالب‌ترین چیزهایی که در این اتاق به چشم می‌خورند ظروف و منویی است که از غذاخوری‌های مشهور در آن زمان از خیابان ولیعصر به‌جامانده است. غذاخوری‌های پر زرق‌وبرقی که چشم‌ها را به خود خیره میکنند؛ مانند غذاخوری تجملی طلایی.
یکی از جالب‌ترین و متفاوت‌ترین بخش‌های خانه مینایی تهران همین بخش از خانه است. راهرویی که در طبقه همکف وجود دارد بخش دوم داستان خیابان ولیعصر را روایت میکند. روایتگر هفت میدان با هفت داستان مختلف است.
در سطح کف راهرو یک نقشه خطی از خیابان ولیعصر وجود دارد که از محدوده میدان راه‌آهن تا محدوده میدان تجریش در آن کشیده شده است و به نمایش گذاشته است. در این نقشه موجود نام هفت میدان را مشاهده خواهید کرد. هنگامی که قدم بر روی هر کدام از میدان‌های درون نقشه بگذارید، عکس‌های مربوط به گذشته و حال آن میدان را روی دیوار روبه‌روی خود می‌بینید. جالب‌تر این است که کنار هر عکس یک تلفن قدیمی قرار دارد. با برداشتن گوشی تلفن و قراردادن آن کنار گوش خود می‌توانید قصه‌ای که مربوط به آن میدان است را گوش کنید. در آخر هم به تابلوهایی مانند پلاک می‌رسید که نام خیابان‌های فرعی ولیعصر روی آنها نوشته شده است و شما با این خیابان بیشتر آشنا خواهید شد.
این بخش از موزه قصه‌هایی از کوچه‌ها و خیابان‌های معروفی که در خیابان ولیعصر وجود دارند را روایت میکند. در این بخش یک مانیتور وجود دارد که شما می‌توانید با واردکردن یک شماره با آدم‌ها و تاریخ مکان‌های مختلف شهر تهران آشنا شوید.
در انتهای راهرویی که در طبقه همکف وجود دارد، یک اتاق است. در این بخش از موزه سندهایی که مربوط به ساخت راه‌آهن تهران است بر روی دیوار به چشم می‌خورد و در واقع این بخش شکل‌گیری راه‌آهن در تهران را روایت میکند. روی دیوار این اتاق، نوشته‌ها، اسناد و عکس‌های بسیار زیادی درباره میدان راه‌آهن، ایستگاه راه‌آهن و هتلی که در این محدوده برای استفادهٔ مسافران ساخته شده است، وجود دارد.
روایت پنجم این موزه به تاریخچه جالب خانه‌ای زیبا که موزه در آن شکل‌گرفته است، مربوط است. برای آشنایی با داستان خانه مینایی تهران باید به اتاق نشیمن زیبایی که در طبقه دوم ساختمان قرار گرفته است، مراجعه کنید. روی مبل‌های قدیمی و نوستالژی این اتاق بنشینید و با استفاده از رادیویی که روی هیمه‌سوز قرار دارد، به قصه‌های جالب مربوط به این خانه تاریخی و زیبا گوش دهید. بر روی طاقچه قدیمی این اتاق عکسی از آقای مینایی و همسرش را می‌توانید مشاهده کنید.
در این بخش، مردمان ساکن در این منطقه از تهران راویان قصه هستند. دیوارهای این بخش از الگوهای بریده شده لباس، جواز کسب و لباس‌هایی که به صنف خیاط این خیابان متعلق است پوشیده شده است. خیاط‌خانه‌هایی که بسیاری از آنها سال‌ها پیش از خیابان قدیمی و طویل ولیعصر کوچ کرده‌اند. در این بخش چند هدفون وجود دارد که با قراردادن این هدفون روی گوش خود می‌توانید به خاطرات کاسب‌های این خیابان قدیمی و زیبا گوش کنید و قصه شیرین خیابان ولیعصر را از زبان اهالی قدیمی این خیابان بشنوید.
قرار گذاشته شده است که این اتاق پس از مدتی مشاغل قدیمی دیگر که این خیابان رواج داشت را معرفی کند. به همین دلیل ممکن است هر بار که به این خانه‌موزه پا می‌گذارید، موضوع جدیدی برای معرفی به شما داشته باشد.
یکی از چیزهایی که ممکن است در این اتاق توجه شما را به خود جلب کند، بخاری که در این اتاق قرار گرفته، این بخاری با استفاده از گچ‌بری‌های بسیار ظریفی تزیین شده است و زیبایی منحصربه‌فردی را به آن بخشیده است. در دو سمت بخاری هم دو تندیس رنگین چشم‌ها را به خود خیره میکند که به هنر لندن‌کاری شباهت زیادی دارد.
این بخش از خانه‌موزه روایت‌کننده تصویری و صوتی در موزه است. در این بخش از خانه‌موزه یک پرده به رنگ سفید سینمایی و دو نیمکت دیده می‌شود. بر روی این پرده به رنگ سفید، بخش‌هایی از فیلم‌های قدیمی و جدیدی که در خیابان ولیعصر گرفته شده‌اند، به نمایش بازدیدکنندگان گذاشته می‌شوند. تصاویر و ترانه‌هایی که شاید خاطرات زیادی را برای بازدیدکنندگان این خانه‌موزه زنده میکند.
در ادامه با هم ویدیویی تماشایی از این خانه جذاب تماشا می‌کنیم: