در ژانویه سال 2021 میلادی، ولیعهد عربستان، بن سلمان از پروژه‌ای به نام نئوم پرده‌برداری کرد که شامل فازها و قسمت‌های مختلفی می‌شد. پروژه عظیم نئوم بخشی از چشم‌انداز عربستان تا سال 2030 بود، که در سال 2016 میلادی و در جهت کاهش اتکای عربستان به نفت و بالا بردن درآمد خالص این کشور معرفی و آغاز شد. از مهم‌ترین بخش‌های پروژه نئوم، شهر خطی یا لاین سیتی، یک آسمان خراش افقی در استان تبوک عربستان است.
در این مطلب مشخصات، طراحی، معماری و ویژگی‌های پروژه لاین سیتی بررسی شده و با داستان عقب نشینی پروژه آسمان خراش افقی عربستان از اهداف خود آشنا خواهید شد. پس در ادامه با چیدانه همراه باشید.
عربستان برنامه دارد تا پایان سال 2030 میلادی، رو به مصر از نزدیکی مرز خلیج عقبه، به طول 260 کیلومتر در راستای دریای سرخ در یک خط مستقیم شهری هوشمند، بر پایه هوش مصنوعی، بهینه، کاملا متکی به انرژی‌های تجدیدپذیر و مدنیزه بسازد. گفته می‌شود این شهر دارای فضای سبز بسیاری بوده و رفاه و سلامت مردم اولویت آن خواهد بود. ولیعهد عربستان در نظر دارد، با ساخت این شهر مشکل رفت و آمد در شهر را از سر راه بر دارد. همچنین دسترسی به امکانات را به‌طور یکسان در تمام سطح شهر برقرار کند.
در پیش طرح گرافیکی، عرض شهر را 200 متر و ارتفاع آن را 500 متر در نظر گرفته‌اند. به این معنا که شهر خطی، از ساختمان امپایر استیت در نیویورک آمریکا، 57 متر و از برج میلاد تهران، 65 متر بلندتر است. این شهر در سه طبقه اصلی ساخته خواهد شد و هر طبقه خود از طبقات دیگری تشکیل می‌شود.
طبقه اول از بالا فضایی کاملا سبز برای رفت و آمد پیاده بوده و به صورت پارکی زیبا طراحی می‌شود. قسمت زیری طبقه اول هم محل سکونت ساکنین شهر است.
طبقه دوم یا میانی شهر شامل فروشگاه‌ها، مراکز اداری و دفاتر کسب کار خواهد بود. طبقه دوم که قلب تپنده اقتصادی شهر است، می‌تواند میزبان کسب و کارهای بزرگ دنیا باشد. این شهر قوانین جداگانه و پارلمانی مختص خود و جدای از کشور عربستان داشته و خود مختار خواهد بود.
پایین‌ترین طبقه یعنی طبقه سوم، محل وسایل حمل و نقل تونلی سریع‌السیر برای تردد در سطح شهر خواهد بود. یکی از اصلی‌‌ترین دلایل خطی بودن شهر، مسئله رفت و آمد است. چراکه حرکت قطار زیرزمینی سریع السیر در یک خط مستقیم بسیار بهینه است. می‌توان گفت که طی کردن مسافت 170 کیلومتری این شهر با پیشرفت تکنولوژی در نیم ساعت ممکن خواهد بود.
در بخشی از پروژه نئوم آمده که قرار است توسط یک پل، از شهر گردشگری و توریستی نبق در کشور مصر، پلی به جزیره تیران که در سال 2017 میلادی طبق تصمیم پارلمان مصر به عربستان واگذاری شد، زده شود. و از آن جزیره به سمت لاین سیتی، تا امکان ورود گردشگران به این منطقه را افزایش دهد. همچنین علاوه بر راه آبی، مسافران را برای عبور با خودرو به عربستان، بی نیاز گذر از اسراییل و اردن کند.
پروژه لاین سیتی، که قرار بود یک آسمان خراش افقی به طول ۲۶۰ کیلومتر باشد در حال حاضر از اهداف خود عقب‌نشینی کرده است. برخی تحلیل‌گران در مورد این پروژه تردید داشته و آن را به دور از واقعیت توصیف کرده‌اند. پروژه‌ایی که قرار بود در آنها از فناوری‌هایی که هنوز اختراع نشده‌اند استفاده شود.
بلومبرگ در سال ۲۰۲۲، با ۲۵ پرسنل مصاحبه و ۲۷۰۰ صفحه مقاله داخلی را بررسی کرد. این تحقیقات نشان داد که این پروژه با تاخیر مواجه شده است. بلومبرگ با استناد به منابع نزدیک به این پروژه در مقاله خود درباره کاهش مقیاس The Line توسط عربستان سعودی گزارش داد: با وجود اینکه در چهارمین ماه سال میلادی هستیم، دولت عربستان هنوز نتوانسته بودجه نئوم را برای سال ۲۰۲۴ تصویب کند.
هزینه‌های هنگفت نئوم باعث نگرانی مقامات عربستان سعودی هم شده است. محمد الجدان، وزیر دارایی، در دسامبر گذشته گفت که این پروژه برای ساخت کارخانه‌ها و تامین منابع انسانی کافی به زمان بیشتری نیاز دارد. او تاخیر در برخی از پروژه‌های چشم‌انداز 2030 را به نفع اقتصاد دانست.
همچنین سال گذشته اتین بو ابدو، معمار و شهرساز، گفت که تصاویر سه بعدی ارائه شده از شهر خطی، تصاویر معماری سه‌بعدی کلاسیک نیستند و طراحان پروژه بیشتر به سراغ طراحان بازی‌های ویدئویی رفته‌اند. همچنین گفته این طرح نیاز به تکنولوژی‌های فراوانی دارد که هنوز به آنها دست نیافته‌ایم. در واقع بسیاری از عناصر The Line، به ویژه آن‌هایی که به انرژی و حمل و نقل مرتبط هستند، مبتنی بر فناوری‌هایی هستند که هنوز وجود ندارند.
پروژه لاین سیتی و برنامه‌ای که برای افزایش تنوع اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور عربستان راه‌اندازی شد، گویا در حال حاضر از اهداف خود عقب نشینی کرده است. داخل آسمان‌خراش افقی یا شهر خطی عربستان قرار بود تمام امکانات لوکسی که یک فرد می‌تواند آرزویش را داشته باشد، از یک بندر شناور هشت ضلعی گرفته تا مسیر شنا و پیست اسکی مصنوعی و یک استادیوم ورزشی ساخته شود.
برای آشنایی با دیگر پروژه‌های معماری شگفت‌انگیز در جهان مطلب معماری فرازمینی موزه هنری در کشور فرانسه! را از دست ندهید.