خانه موریاما، شاهکار نوآورانۀ معمارژاپنی ریوئه نیشیزاوا، چیزی فراتر از یک خانه است؛ این پروژه جذاب و الهام‌بخش، مرزهای معماری سنتی را شکسته و به یک تجربۀ منحصر به فرد برای زندگی مدرن و اجتماعی تبدیل شده است. این خانه که می‌توان آن را مهم‌ترین ساختمان سال ۲۰۰۵ دانست، به‌طور کامل مفهوم حریم خصوصی و زندگی شهری را بازتعریف کرده است.
خانه موریاما در دل محله‌ی پرتراکم کاماتا در شهر توکیو قرار دارد، اما به‌جای یک ساختمان واحد، از ده بلوک سفید مینیمالیستی تشکیل شده که ارتفاعشان از یک تا سه طبقه متغیر است. این بلوک‌ها به‌طور مستقل عمل می‌کنند و ساکنان باید برای حرکت بین آن‌ها از فضاهای باز عبور کنند، درست مثل گشت‌وگذار در یک روستای کوچک. این طراحی نه‌تنها استقلال هر واحد را حفظ می‌کند، بلکه حس زندگی در یک اجتماع کوچک را نیز به وجود می‌آورد.
یکی از ویژگی‌های برجسته خانه موریاما، استفاده از پنجره‌های بزرگ است که دید کاملی به داخل بلوک‌ها ارائه می‌دهد. برخلاف معماری سنتی ژاپن که بر حفظ حریم خصوصی تأکید دارد، این طراحی جسورانه باعث می‌شود فضای خانه به روی جهان بیرون باز شود. نیشیزاوا درباره این رویکرد می‌گوید: «در این پروژه، حصاری وجود ندارد که ملک را محدود کند. هر کسی می‌تواند وارد و خارج شود.» این باز بودن فضا، تجربه‌ای متفاوت از زندگی شهری را برای ساکنان فراهم می‌آورد و آن‌ها را به بخشی از جامعه پیرامون تبدیل می‌کند.
راب گریگوری، منتقد معماری، طراحی این خانه را به لایه‌بندی ساختمان‌های باستانی ژاپنی تشبیه کرده بود. او نوشت: «خانه موریاما نشان می‌دهد که چگونه می‌توان مفاهیم سنتی حریم خصوصی و جامعه را تغییر داد. این خانه بازتابی از سکونت‌های ابتدایی است که در آن وظایف مختلف در واحدهای جداگانه توزیع شده‌اند».
خانه موریاما نه‌تنها یک مکان برای زندگی، بلکه یک مفهوم جدید از زندگی شهری را ارائه می‌دهد. مارتین ون‌در لیندن، معمار هلندی، معتقد است که این خانه نشان‌دهنده‌ی رویکردی جدید در زندگی شهری است که در آن مرزهای معمول مسکن بازتعریف می‌شوند. همانطور که خود نیشیزاوا نیز می‌گوید: «زندگی را نمی‌توان در یک قطعه زمین محدود کرد. احساس زندگی مردم فراتر از آن گسترش می‌یابد و تمام مرزها را از بین می‌برد».
در سال ۲۰۱۷ ماکتی در اندازۀ واقعی از این خانه در یک نمایشگاه بزرگ در مرکز باربیکن لندن به نمایش گذاشته شد که به شهرت جهانی این اثر کمک زیادی کرد.فلورانس اوستند، متصدی این نمایشگاه، معتقد بود که این خانه یکی از مهم‌ترین خانه‌های قرن ۲۱ است. اولیور واینرایت، منتقد برجسته معماری، درباره نمایش این خانه در نمایشگاه لندن نوشت: «حالا دیگر بازدیدکنندگان نیازی به پرواز به توکیو ندارند تا شگفت‌انگیزترین مفهوم از «خانه» را تجربه کنند. این پروژه نشان می‌دهد که در تصور معماری ژاپنی هیچ محدودیتی برای آنچه یک خانه می‌تواند باشد، وجود ندارد».
خانه موریاما با ترکیب نوآوری و سادگی، به یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های معماری معاصر تبدیل شده است. این خانه نه‌تنها مکانی برای زندگی، بلکه فضایی برای تجربه‌ی زندگی شهری به شکلی متفاوت و هیجان‌انگیز است. این پروژه با بازتعریف مرزهای سنتی مسکن، به یک الگوی نوین برای زندگی در شهرهای پرتراکم تبدیل شده و آینده‌ای جدید برای معماری شهری به نمایش می‌گذارد.
منبع: فرادید