برخلاف تصور بسیاری که معتقدند برای شستشوی فرش و قالی از هر نوع شوینده و تمیزکننده‌ای می‌توان استفاده کرد و اساسا هر ماده‌ای که روی فرش کف کند قابلیت پاک‌کنندگی خواهد داشت باید به شما بگوییم که شستشوی فرش یک امر کاملا تخصصی است و نیاز به شوینده‌های تخصصی و حرفه‌ای نیز دارد. کاملا واضح است! فرمولاسیون شوینده‌های تخصصی فرش به گونه‌ی طراحی شده است که برخلاف شوینده‌های معمولی بدون صدمه زدن به الیاف فرش انواع لکه‌های سرسخت را از سطح آن می‌زدایند. اگر برای فرش خود پاک‌کننده تخصصی انتخاب کنید دیگر نگران درهم‌آمیختگی رنگ‌ها و زبری بافت فرش خود نخواهید بود و هنگام استفاده از فرش پس از شستشو لطافت آن را زیر پاهایتان احساس خواهید کرد. در این مقاله با همکاری کارشناسان کارخانه قالیشویی ادیب شما را با بهترین مواد برای شستشوی فرش آشنا خواهیم کرد.
متخصصان معتقدند که بهترین شوینده‌های فرش بایستی دارای ویژگی‌های زیر باشند:
انتخاب فرش برای خانه فقط یک موضوع سلیقه‌ای نیست، بلکه باید با توجه به شرایط عمومی خانواده صورت بپذیرد. به عنوان مثال فرش‌هایی که برای محل‌های پررفت و آمد مانند اتاق نشیمن یا پذیرایی خریداری می‌شوند باید دارای قابلیت شستشوی بیشتری باشند و در برابر انواع شوینده‌ها مقاومت خود را حفظ کنند. در مثالی دیگر اگر اعضای خانواده اهل مهمانی و شب‌نشینی‌های دوستانه هستند بهتر است به خریدن فرش‌های مرغوب‌تر و بادوام‌تر روی بیاورند. بنابراین فارغ از بحث شوینده‌ها و اینکه با چه نوع تمیزکننده‌ای به جان فرش‌هایمان بیفتیم بهتر است یک قدم به عقب برگردیم و از همان ابتدا در هنگام خرید فرشی مناسب برای خانه انتخاب کنیم. به طور کلی هنگام خرید فرش زیبایی فقط یک فاکتور از ده‌ها فاکتور تعیین‌کننده برای انتخاب فرش است که باید به آن توجه کنید و عوامل دیگری مانند مقاومت، نوع بافت، جنس نخ و … را نیز باید در انتخاب خود دخالت بدهید.
اگر قصد خرید فرش دارید و یکی از معیارهای شما برای انتخاب مقاومت و قابلیت شستشوی مناسب است بهتر است یکی از جنس‌های زیر را انتخاب کنید:
یکی از خواص طبیعی پشم این است که به تنهایی قابلیت دفع انواع لکه‌ها و کثیفی‌ها را دارد، بنابراین تمیز نگه داشتن آن کار بسیار راحتی است. اگر فرش پشمی شما کثیف شد و چیزی روی آن ریخت تنها چیزی که برای نظافت آن نیاز دارید مقداری آب و مایع ظرفشویی و یک دستمال نمدار است، با این سه قلم جنس به راحتی از پس اغلب آلودگی‌های یک فرش پشمی برمی‌آیید.
نقطه ضعف فرش‌های نابلونی این است که با گذر زمان و پاخوردگی زیاد به مرور درخشش و رنگ و لعاب اولیه خود را از دست می‌دهند اما تا زمانی که این فرش‌ها برای شما قابل استفاده هستند در برابر آب، لکه و انواع آلودگی‌ها سرسختی زیادی دارند و به راحتی با شوینده‌های معمولی و دم دستی پاکیزه می‌شوند.
ویژگی بارز این نوع فرش‌ها ماندگاری بالا و قابلیت تمیزی آسان است. اگر از فرش‌های پلی‌پروپیلن مراقبت‌های اولیه را به عمل بیاورید برای تمیزی آن نیاز به هیچ شوینده تخصصی و پیچیده‌ای نخواهید داشت، زیرا بهترین مواد برای شستشوی آن آب و یک شامپو فرش ساده است.
برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به مطلب چالش‌های مراقبت از فرش مراجعه کنید.
حالا برمی‌گردیم به همان سوال اصلی خودمان! بهترین شوینده چیست؟ اصلا این مفهوم «بهترین» با توجه به چه معیاری انتخاب می‌شود؟ یک شوینده خوب چه نیازهایی از فرش را باید برآورده کند تا جزو شوینده‌های قابل قبول دسته‌بندی شود؟ آیا مواد پاک‌کننده‌ای که در خانه استفاده می‌کنیم با موادی که در فرش‌شویی‌ها و قالیشویی‌ها استفاده می‌شوند با هم متفاوت است؟ باید به شما پاسخ بدهیم که بله! این که شما فرش را در خانه و به صورت دستی بشویید یا این که شستشوی فرش در قالیشویی و توسط ماشین‌آلات پیشرفته به شکل مکانیزه صورت بگیرد نیازمند دو نوع شوینده متفاوت است.
در قالیشویی‌ها بسته به نوع فرش از انواع مختلفی از تمیزکننده‌ها استفاده می‌شود. بعنوان مثال اگر فرش شما دستباف باشد انتخاب شوینده بایستی با دقت بیشتری صورت بپذیرد زیرا فرش‌های دستباف از لحاظ نوع بافت، تار و پود، جنس نخ و … با فرش‌های ماشینی متفاوت و حساس‌ترند. در گذشته از قالیشویی‌ها از پودرهای لکه‌بر قوی که دارای آنزیم‌های بسیاری بود استفاده می‌شد که به دلیل خشک کردن و سفت کردن بافت فرش کم‌کم این مواد از دور خارج شدند و ترکیبات تازه‌تری جای آن‌ها گرفتند. همچنین از قدیم‌الایام برخی افراد از تایدهای معمولی برای پاک کردن لکه‌های فرش استفاده می‌کردند که آن هم به دلیل باقی ماندن آلودگی‌ها در لابلای تار و پود فرش و ایجاد زردآب منسوخ شد.
اما امروزه بهترین و کاربردی‌ترین شوینده در قالیشویی‌ها به خصوص کارخانه قالیشویی ادیب شامپو تگزافون است که توسط قالیشویی‌های مکانیزه بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شامپوها برای هر نوع فرش و قالی به طور اختصاصی تولید می‌شوند، دارای انواع مختلفی بوده و بسیار پرطرفدارند. همچنین استفاده از محلول‌های نانو و مواد تثبیت‌کننده برای از بین بردن تمام لکه‌های عمیق و مقاوم فرش نیز رایج است.
اما گاهی اوقات ممکن است ترجیح بدهید از خدمات فرش‌شویی‌ها صرفنظر کرده و مسئولیت شستشوی فرش خانه را خودتان بر عهده بگیرید. البته که همانطور که گفتیم شستشوی فرش یک امر تخصصی است اما در این صورت نیز به شرط آن که به شامپوفرش‌های استاندارد که حساب خود را در بازار پس داده‌اند اعتماد کنید و به محلول‌های خانگی و فرمول‌های ناشیانه و دست‌ساز روی نیاورید می‌توانید نتیجه مطلوبی بگیرید.
معمولا در قالیشویی‌ها برای شستن فرش ماشینی از شامپوهای مخصوص استفاده می‌کنند، به این صورت که در ابتدا یک ترکیب شیمیایی کف‌آلود بر روی فرش ریخته شده و در سطح آن پخش می‌شود و سپس باقیمانده ذرات گرد و غبار با جاروبرقی از اعماق فرش زدوده خواهد شد. در روش دیگر با استفاده از یک محلول جاذب ذرات گرد و غبار از لابلای تار و پود فرش جذب می‌شود. استفاده از مواد سفیدکننده یا محلول‌های با PH خیلی بالا یا خیلی پایین باعث آسیب به بافت قالی خواهد شد.برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به مطلب مدرن‌ترین روش شستن فرش دستباف در قالیشویی مراجعه کنید.
در نظافت فرش دستباف مجموعه‌ای از شامپوهای درجه یک و باکیفیت، تثبیت‌کننده‌های رنگ فرش و موادی مانند هیدروسولفیت جهت لکه‌بری قوی مورد استفاده قرار می‌گیرد. قالی‌های ابریشمی دستباف برای جلادهی و ایجاد درخشندگی با موادی مانند کلسیم هیپوکلریت و ترکیبات قلیایی دیگر شسته شده و ترکیبات احیاکننده‌ای مانند سدیم هیدروسولفیت تا جایی که به پشم فرش آسیب نرساند مصرف می‌شود. استفاده از تمام این ترکیبات بایستی به اندازه و به نسبت‌های مشخص و منطقی انجام شود، در غیر این صورت به شدت به فرش شما آسیب زده و عمر آن را کاهش خواهد داد.
پیش از اقدام به شستشوی فرش این موارد را به دقت بخوانید:
درست است که نظافت فرش بدون آب تقریبا ممکن نیست اما اگر تصور می‌کنید که یک فرش با انواع آلودگی‌ها و لکه‌های قدیمی و مقاوم تنها توسط یک آبکشی ساده تمیز و شفاف خواهد شد باید بگوییم این یک خوش‌خیالی بیش نیست! استفاده از انواع شوینده‌ها روند نظافت فرش شما را تسهیل خواهد کرد، اما نه هر شوینده‌ای!
پاک‌کننده‌های فرش معمولا نه اسیدی هستند نه بازی! زیرا تنظیم PH برای شستشوی فرش یکی از مواردی است که تولیدکنندگان شامپوها و پودرهای تمیزکننده بر روی آن تمرکز دارند. مواد شوینده قلیایی در درازمدت باعث آسیب جدی به رنگ و الیاف فرش شما خواهد شد. بعنوان مثال استفاده از سود سوزآور برای نظافت فرش باعث از بین رفتن رنگ فرش و ایجاد حالت کهنگی و فرسودگی در آن خواهد شد و این، یک آسیب جبران‌ناپذیر است.
مهمترین ماده‌ای که در این دسته‌بندی می‌توانیم نام ببریم کلر است. استفاده از شوینده‌های کلردار باعث جلای فرش و درخشندگی آن خواهد شد، اما حواستان باشد که مصرف بی‌رویه این شوینده‌ها می‌تواند به تخریب و نابودی الیاف فرشتان منجر شود. بنابراین از این مواد همواره با احتیاط و به اندازه استفاده کنید.
چرا بین انواع واقسام شامپوفرش‌ها و تمیزکننده‌های مختلف وایتکس تا این حد محبوب شده است؟ اساسا وایتکس یک سفیدکننده قوی است و خاصیت لکه‌بری فوق‌العاده‌ای دارد. اما این موضوع نباید شما را فریب بدهد! درست است که برای از بین بردن لکه‌های تیره می‌توان روی این محلول حساب کرد اما باید بدانید که استفاده از وایتکس باعث تعییر رنگ الیاف، صدمه به تار و پود قالی، تسریع روند پوسیدگی و کاهش طول عمر فرش شما می‌شود. بنابراین استفاده مداوم از وایتکس ممنوع!
در این مقاله درمورد بهترین مواد شوینده درمورد انواع فرش‌ها و قالی‌ها صحبت کرده و بایدها و نبایدهای استفاده از شوینده‌های مختلف را عنوان کردیم. با پیشرفت صنعت قالیشویی و روی کار آمدن پاک‌کننده‌های استاندارد و قابل اعتماد دیگر بابت آسیب‌رسی به بافت و الیاف فرش در هنگام شستشو هیچ نگرانی وجود ندارد. تنها کافی است قالیشویی معتبر خود را پیدا کنید. اگر قصد شستشوی فرش‌ها و قالی‌های منزل را دارید توصیه می‌کنیم با سر زدن به وبسایت کارخانه قالیشویی ادیب از خدمات این مجموعه بهره‌مند شوید.