اگر به بناهای تاریخی علاقهمند باشید؛ حتما ساختمانهای قدیمی، توجه شما را به خود جلب میکنند. بناهایی که دیدنشان، ذهن را به سالهای دور میبرد. سوالاتی که در ذهن نقش میبندد، چه کسانی در این ساختمان حضور داشتهاند؟ قدمت این بنا چقدر است؟ چه اتفاقاتی در این ساختمان افتاده است؟ و کنجکاویهای زیادی که ذهن را به خود مشغول میکند. ساختمان تاریخی نازیها در تبریز یکی از این بناهاست که در این مطلب قرار است ماجرای آن را بخوانیم.
یکی از خانههای تاریخی تبریز در محله بارون آواک قرار دارد. این ساختمان متعلق به دوره قاجار (سال 1900 میلادی) است. در این دوره، شهر تبریز بعد از تهران جزو مهمترین شهرهای ایران بود. بسیاری از دولتهای خارجی کنسولگریهایی در تبریز داشتند. پس از دوره قاجار اهمیت این شهر کمتر شد و اغلب کنسولگریها بسته شدند. زمانی که روسها تبریز را اشغال میکنند؛ آلمانیها تبریز را ترک میکنند و ساختمان کنسولگری آلمان باقی میماند. این ساختمان که در زمان خودش زیبا و با ابهت بود؛ این روزها به ساختمانی متروکه و مخوف تبدیل شده است. ولی داستان از چه قرار است؟
ساختمان مخوف نازیها در تبریز این روزها متروکه شده است. و با تمام داستانهایی که در دل خود دارد، به سمت ویرانی میرود. یکی از پژوهشگران تبریزی؛ آقای سرایی اقدم راجع به این ساختمان و نگهداری برخی از اسناد و مدارک مربوط به آلمانیها در موزههای شخصی داستانی را روایت میکند.
جوانی در این ساختمان مستخدم بود و زمانی که روسها وارد تبریز میشوند از ترس دستگیر شدن فرار میکند. و پس از چند سال از تمام شدن جنگ جهانی دوم وقتی جوان ۲۲ سالهای است به خانه ای که زمانی کنسولگری آلمان بود و اکنون متروکه شده، بازمیگردد. در آنجا میماند و ازدواج میکند. پس از سالها، مکانی که اسناد و مدارک مربوط به کنسولگری در آن پنهان شده بود را در اختیار آقای سرایی اقدم قرار میدهد. این اسناد نشان میدهند که آلمانیها مراودات اقتصادی و تجاری زیادی با آذربایجان و تبریز داشتهاند.
این ساختمان، دارای دو طبقه و یک زیرزمین است. بعد از انقلاب مدتی به عنوان مدرسه استفاده میشد. در سال 1400 این بنا در فهرست آثار ملی ثبت شد. ولی با این حال، در سالهای اخیر؛ دیوارها و محوطه این بنا تخریب شده است. آیا این ساختمان حفظ خواهد شد؟
کلام آخر:
ساختمان کنسولگری آلمان در تبریز، یکی از آثار تاریخی مربوط به دوران قاجار است. آلمانی ها این بنا را در زمان ورود روسها به ایران، خالی میکنند. در این مطلب راجع به داستان این ساختمان گفتهایم.