بزرگان زیادی در کشور ما وجود دارند، که محل زندگی و سبک زندگیشان می‌تواند برایمان جالب و آموزنده باشد. به همین دلیل برخی از خانه‌های مشاهیر و دانشمندان تبدیل به موزه شده‌اند و به آنها خانه موزه گفته می‌شود. یکی از خانه موزه‌های دیدنی در تهران، خانه موزه‌ی دکتر حسابی است. این خانه، محل زندگی دکتر محمود حسابی و پدرش بوده است. در این مطلب در مورد این خانه خواهیم خواند.
اوایل دهه ۱۳۰۰ خورشیدی، معزالسلطان (پدربزرگ دکتر حسابی) خانه‌ای را در تجریش خریداری و مشغول ساخت‌وساز آن شد تا خانه‌ای خاص برای آرامش و آسایش خود و خانواده‌اش فراهم آورد. معمار اصلی بنا، فردی روسی به نام ویکتور بود اما معزالسلطان و فرزندش (پدر دکتر حسابی) که می‌خواستند حال و هوای ایرانی در منزل حاکم باشد، از حاج غلامحسین تفرشی تقاضا کردند تا در کنار ویکتور کار ساخت‌وساز خانه را تمام کنند. در نهایت کار ساخت و ساز خانه ۱۰ سال بعد، در سال ۱۳۱۰ به پایان رسید.
جالب است بدانید خانه دکتر حسابی زیر بنایی ۴۰۰۰ متری دارد و بیشتر فضای این خانه را باغ تشکیل داده بود و بیشتر فضاهای خانه مانند آزمایشگاه حاصل طراحی و تغییراتی است که پروفسور حسابی شخصا ایجاد کرده اند. ایشان چهل سال از عمر خود( اواخر سال‌های زندگیشان) را در این خانه سپری کردند و از آنجایی فضای معمولی خانه پاسخگوی نیازهای علمی ایشان نبود، تصمیم گرفتند تا با طراحی مجدد، فضای کارگاه، آزمایشگاه و کتابخانه را به فضای اصلی خانه اضافه کنند. این خانه که از پدربزرگ به پدر و ازپدر به دکتر حسابی رسیده بود، پس از فوت ایشان در سال ۱۳۷۱ ، به ایرج حسابی( فرزند دکتر حسابی) رسید و در حال حاضی ایشان مالک خانه آبا و اجدادی خود هستند. سال بعد از فوت دکتر حسابی یعنی در سال ۱۳۷۲ مقدمات تبدیل این خانه به موزه فراهم شد و در همین سال طبقه سوم خانه دکتر حسابی به موزه دکتر حسابی و طبقه دوم آن به فضایی برای فروش لوازم فرهنگی، کتب و مجسمه دکتر حسابی تبدیل شد.
خانه دکتر حسابی بنایی ۳ طبقه است که طبقه اول آن برای سکونت در نظر گرفته شده، طبقه دوم آن کتابخانه و فضایی مختص مطالعه و طبقه سوم آن کارگاه و آزمایشگاه دکتر حسابی قرار گرفته است. خانه دکتر حسابی از بخش‌های مختلفی مانند دفتر کار دکتر، اتاق نشیمن، راهروها، اتاق‌ها، اتاق پذیرایی و اتاق ناهار خوری تشکیل شده است.
جالب است بدانید در طول ۴۰ سال اقامت دکتر حسابی در این خانه، جلساتی با موضوعات متفاوت در اتاق پذیرایی خانه برگزار می‌شد.
شرکت کنندگان این جلسات افراد نامداری مانند آیت ا… مطهری، علامه جعفری، فریدون مشیری، دکتر قریب و دیگران بوده اند. تماشایی ترین بخش خانه شاید اتاق هفت سین و بنفشه باشد که نقاش‌های زیبایی از ماتاویف روسی در آن به چشم می‌خورد. در موزه دکتر حسابی می‌توانید هر کتاب و وسیله ای که ایشان در طول زندگی خود استفاده می‌کردند را مشاهده کنید. در یک کلام باید گفت دکتر حسابی به فکر علاقه مندان و نسل‌های بعدی خود بوده و تمامی اشیاء و وسایل خود از مدارک، اسناد، سفرنامه‌ها، مکاتبات و تقدیرنامه‌ها گرفته تا تحقیقات، عکس‌ها، دست نوشته‌ها، کتب، وسایل کارگاهی و حتی عینک‌های خود را چنان با دقت حفظ کرده بودند که به راحتی بتوان موزه‌ای شایسته ایجاد کرد.
در این کتابخانه حدود ۲۷۳۰۰ جلد کتاب (فارغ از مجلات، مقالات، جزوات و …) با موضوعات مختلفی از انواع کتب دینی، حیوان شناسی، گیاه شناسی، شیمی، بیوفیزیک و علوم مهندسی گرفته تا کتب علوم اقتصادی، ستاره شناسی و کتب شعر و ادبیات وجود دارد.
باغ خانه دکتر حسابی پر از گیاهان کمیابی است که به لطف توجه و نگهداری دکتر حسابی و همسرشان رشد کرده‌اند. در فضای باغ انواع شمعدانی‌های درختی کمیاب، درخت کاتالپا، سرو میوه دار و چندین نوع گیاه دیگر را مشاهده خواهید کرد. در کنار این گیاهان و این فضای سبز آلاچیق‌هایی برای استراحت وجود دارد. یکی از امکانات این باغ آلاچیق چوبی قدیمی است که حدود 120 سال قدمت دارد. این آلاچیق تنها در ایام بهار تا پاییز مورد استفاده قرار می‌گرفت و برای ایام سرد سال از آلاچیق‌های دیگر که دیواره‌ای فلزی با شیشه دارند، استفاده می‌شد.
دکتر حسابی علاقه فراوانی به حیوانات به ویژه پرندگان داشتند. به همین دلیل بخشی از فضای بیرونی خانه را به محلی برای نگهداری پرندگان اختصاص داده بودند. گونه‌های پرندگانی مانند بلبل وحشی، مرغ عشق، عروس هلندی، بلدرچین، قناری، قرقاول، فنچ، سهره، غاز، قو، زردپر، طوطی هندی، طوطی برزیلی و سایر پرندگان در خانه دکتر حسابی نگهداری می‌شوند. اما پرندگان تنها حیوانات این خانه نیستند، سگ‌های نگهبان، گربه‌ها، خرگوش‌ها و آهو‌ها نیز ساکنان باغ زیبای خانه دکتر حسابی هستند.
کلام آخر:
اگر تا به حال از خانه موزه دکتر حسابی بازدید نکرده‌اید، به این موزه در محله تجریش تهران سر بزنید. برای بازدید از این خانه حدود 2 یا 3ساعت زمان لازم دارید.
منبع: سفر مارکت