پارکهای شهری از عناصر مهم فضای سبز شهری هستند که کارکردهای زیادی دارند. برخی از پارکها به جز کاربرد تفریحی و ایجاد فضای سبز؛ کارکردهای خاصتری مانند کنترل سیلاب دارند. این موضوع برای کشورهای سیل خیز اهمیت و کاربرد زیادی دارد. شهر بانکوک یکی از شهرهایی است که هرساله سیلاب را تجربه میکند. معماران این شهر راهکاری برای این مشکل یافتهاند. این مطلب از چیدانه را بخوانید.
بانکوک پایتخت تایلند است. این شهر در محل دلتای رودخانهی چائو فرایا قرار دارد. و هر سال تابستان با بارانهای شدیدی همراه است. در گذشته به دلیل وجود نهرهای متعدد و خارج شدن آب، سیلاب مشکل خطرناکی نبود. ولی امروزه با افزایش جمعیت و ساخت و ساز، سطوح سخت این شهر بیشتر شده و این موضوع باعث جمع شدن آب باران در شهر میشود. کارشناسان معتقدند که شهر بانکوک در حال غرق شدن در آب است. این شهر سالانه حدود یک سانتیمتر بیشتر داخل آب فرو میرود.
ووراخوم، یکی از معماران منظر اهل بانکوک است. این معمار منظر در شرکت خود؛ لندپروسس، به دنبال طراحی و اجرای انواع پارک؛ بام سبز و باغهایی برای کاهش و حذف خطر سیلاب شهری است. یکی از این پروژهها پارک سنتناری یا سی یو است. این پارک طوری طراحی شده است که خطر سیل را در این شهر کاهش میدهد.
آخرین پروژه ووراخوم؛ پارکی زیبا در مرکز بانکوک است که در محوطهی دانشگاه Chulalongkorn قرار دارد. پارک سییو به مناسبت صد سالگی دانشگاه بانکوک طراحی و اجرا شد. این پارک سرسبز فضای وسیعی برای جلسات در فضای باز، آمفی تئاتر، چمنزار برای تفریح، زمینهای بازی و یک موزه کوچک است. اما CU Park کارکردهای مهم دیگری را برای شهر مستعد سیل نیز ایفا می کند: آب را جمع آوری و تمیز می کند و جزیره گرمایی شهری را کاهش می دهد. شگفت انگیزترین قسمت سی یو پارک این است که میتواند نزدیک به یک میلیون گالن آب را در طول سیلابهای شدید نگه دارد. با این طراحی ووراخوم پارکی ضدسیل ایجاد کرده است.
هر طراح برای طراحی فضا و محوطه از ایدهای الهام میگیرد. ووراخوم برای طراحی این پارک از دو مفهوم درخت و میمون الهام گرفته است. طراح از ریشه های درخت و گستردگی آن برای هدایت آبهای سطحی و مسیرهای داخل پارک و حتی اطراف آن استفاده کرده است."این پارک استعاره ای از ایجاد این درخت بارانی بزرگ برای جامعه است. ما میخواهیم این زیرساخت سبز مانند یک ریشه درخت به داخل شهر گسترش یابد".
مفهوم میمون در این طراحی به مقایسه شهر بانکوک با میمون برمیگردد. همانطور که یک میمون غذا را در دهان خود نگه می دارد تا زمانی که نیاز به خوردن داشته باشد، بانکوک نیز باید بتواند آب سیل را نگه دارد تا زمانی که شهر بتواند از آن استفاده کند.
CU Park به طرز هوشمندانهای از نیروی گرانش استفاده میکند. وراخوم پارک خود را طوری طراحی کرد که در یک زاویه تدریجی سه درجه قرار گیرد به طوری که گرانش، باران و آب سیل را از بالاترین نقطه پارک – پشت بام سبز – به پایینترین نقطه در انتهای دیگر پارک میکشد، جایی که یک حوضچه نگهدارنده را پر میکند.
مخازن ذخیرهسازی زیر بام سبز پنهان میشوند. سه مخزن بزرگ زیر سقف و موزه میتوانند تا 250000 گالن آب روان از بام سبز را در خود جای دهند. در فصل خشک، آب باران در این مخازن میتواند تا 20 روز آب پارک را نگه دارد. وراخوم میگوید: «هیچ قطره آبی که به پارک میریزد هدر نمیرود. یک چمن در کنار موزه نیز آب باران را جمعآوری میکند. شکل گرد و قاشق مانند آن میتواند بیش از 105000 گالن آب را در خود جای دهد.
کلام آخر:
پارک سی یو، راهکاری برای کنترل سیل در شهر بانکوک است. لین پارک علاوه بر تامین فضای سبز شهر، عملکرد مهمی در کنترل سیلاب شهری دارد و آب حاصل از سیلاب را در مخزنهای تعبیه شده در پارک ذخیره میکند.