آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده بودید که رنگها و نورپردازی در کابین هواپیما تا چه اندازه تاثیر دارند؟ در واقع طراحان برندهای برتر هوایی و تیمهای طراحی هواپیما از نشانههایی استفاده میکنند که به مغز مسافران آرامش و اطمینان بدهد. پس بار دیگر که سوار هواپیما شدید، به رنگ صندلیهای روبهرو، شکل قفسههای بالای سر، رنگ و طراحی گردی گوشههای پنجرهها، رنگ دکمههای نور و فرورفتگیهای نازل کابین هواپیما توجه کنید.
آیا میدانید که هدف از اهمیت دادن به طراحی رنگ و نور در هواپیما چیست؟ این رنگها به همراه نورپردازی داخل کابین و رنگ لباس مهمانداران همگی با هم فضایی را میسازند که مسافران باید چند ساعتی را در آن بمانند. هر چه این فضا بیشتر بر اساس علم روانشناسی رنگ طراحی شده باشد، مسافران احساس امنیت و راحتی بیشتری کرده و آن ایرلاین خاص را برای همیشه برای سفرهای خود انتخاب میکنند. بنابراین طراحان و سازندگان کابین از شکلها، رنگها، الگوها و نورپردازی خاصی استفاده میکنند تا بر احساس مسافران در هر پرواز تاثیر بگذارند.
بر اساس علم رنگشناسی، هر رنگی تاثیر خاصی بر انسان دارد. رنگها که درک بصری از طول موجهای مختلف نور هستند، در تعامل با سلولهای حساس به رنگ در چشم، به چیزی تبدیل میشوند که انسان آن را میبیند. هر رنگی حس خاصی به انسان میدهد و مهندسان هواپیما در همکاری با طراحان، به موضوع روانشناسی رنگ توجه ویژهای میکنند. آنها به این ترتیب میتوانند مسافران خود را راضی نگاه دارند و در جذب مسافر برای یک برند خاص موفق باشند. بنابراین مسافران احساس آرامشی را در داخل کابین برخی از هواپیما تجربه میکنند. باید در نظر داشت که آرامشی که در ذهن و روان مسافران اتفاق میافتد حاصل کار تیمهای طراحی هواپیما در استفاده از رنگها و نشانههای آرامش بخش است. بدین وسیله ترکیب علم روانشناسی رنگها با طراحیهای دیگر تاثیر مناسبی بر ذهن مسافران میگذارد.
آیا تا به حال به این موضوع توجه کردهاید که در بعضی از مکانها با وجود گرمای هوا احساس خنکی بیشتری میکنید؟ بخشی از این احساس میتواند به رنگ آبی آن مکان مربوط باشد. در واقع ذهن انسان با قرار گرفتن در یک محیط آبی احساس خنکی را تجربه میکند. علاوه بر آن رنگ آبی بهترین رنگ برای آرامش بخشی نیز هست. استفاده از تونالیتههای رنگ آبی در کاهش استرس بسیار موثر است محیط سبز رنگ نیز میتواند نمادی از طبیعت بوده و احساس آرامش و امنیت را به همراه داشته باشد. رنگ سبز باعث ایجاد هماهنگی میان احساسات انسان میشود. یکی دیگر از رنگهای آرامش بخش صورتی است. این رنگ که بیشتر به عنوان رنگی زنانه شناخته میشود، باعث دفع انرژیهای منفی و احساس آرامش در محیط میشود.
رنگهایی با تونالیته و پایه سرخ را میتوان رنگهای محرک به شمار آورد. از میان رنگهای گرم که در طیف قرمز قرار دارند، دو رنگ زرد و نارنجی بیشترین انرژی را دارند. طیفهای زرد و نارنجی رنگ خورشید یعنی منبع گرما و انرژی کره زمین هستند. از این روی این دو رنگ باعث میشوند که مغز انسان احساس حرارت و گرما و انرژی را بیشتر از رنگهای سرد مانند آبی، به بدن منتقل کند. رنگ ارغوانی نیز از جمله رنگهای جذابی است که علاوه بر گرما و انرژی، احساس قدرت را نیز منتقل میکند.
حالا که نسبت به تاثیر روانشناسی رنگها در کابین هواپیما مطلع شدیم خوب است بدانیم که هر رنگ چگونه میتواند بر ذهن مسافران تاثیر بگذارد. زمانی که مسافران پس از اطلاع از قیمت بلیط چارتری هواپیما نسبت به خرید بلیط اقدام میکنند، رنگ سازمانی هر ایرلاینی را روی آرم آن شرکت، بلیط، لباس مهمانداران، طراحی فضای داخلی کابین، صندلیها و… قابل مشاهده است. اگر کابین هواپیما به رنگ آبی باشد، افرادی که ترس از پرواز دارند، مشکل کمتری خواهند داشت. دیدن رنگ آبی باعث آرام شدن ذهن انسان شده و ضربان قلب را کاهش داده و موجب کم شدن اضطراب و نگرانی میشود. از سوی دیگر اگر یک ایرلاین بیشتر در مناطق سردسیری پرواز میکند استفاده از رنگهای زرد و نارنجی میتواند در مسافران حس گرما را القا نماید.
مطالعات و تحقیقات نشان میدهند که مقوله روانشناسی رنگ و نورپردازی تا چه اندازه در کابین هواپیما اهمیت دارد. دیدیم که روانشناسی رنگ و نورپردازی که ترکیبی از هنر و علم را به خوبی به رخ میکشند، در طراحی کابین هواپیما بسیار اهمیت دارند. در صنعت هوایی مانند هر صنعت دیگری شرکتهای هواپیمایی در رقابتی تنگاتنگ برای داشتن مسافران بیشتر هستند. بنابراین شرکتهای کوچک و بزرگ افرادی را برای طراحی کابینهای داخل هواپیما در ترکیب با رنگ سازمانی شرکت استخدام میکنند. علاوه بر این نورپردازی با نوع کابین هواپیما نیز، کار دیگری است که توسط هنرمندان، روانشناسان و مهندسان انجام میشود. این افراد پس از مطالعات فراوان سعی میکنند که طراحیهایی منحصر به فرد و جدید داشته باشند که در آن مسافران بیشترین سهم را از آرامش دریافت کنند.
از آنجایی که مغز انسان به تغییرات نوری ظریف حساس است، نور کابین مهم است. طراحان هواپیماهای بوئینگ کشف کردند که میتوانند نور محیط کابین را به گونهای طراحی کنند که فضا را ملایمتر و کابین را بزرگتر نشان دهد. بازی نور و سایهها باعث ایجاد بافت و نرمی محیط میشوند. ممکن است مسافران متوجه این نکات نشوند اما به طور غریزی متوجه امنیت و راحتی کابین هواپیما خواهند شد. از آنجایی که پرواز احتمال بروز حالت تهوع را در افراد ایجاد میکند، طراحی نور ملایم اهمیت دارد. هر اندازه که نور شدیدتر باشد، حالت تهوع بیشتر میشود. به همین دلیل است که کابینهای هواپیما اغلب خیلی نورانی نیستند و خدمه پرواز هنگام برخاستن نور هواپیما را کم میکنند.
از آنجایی که ایمنی و آرامش مسافران در پرواز واجب است، صنایع هوایی جهانی برای طراحی نور کابین هواپیما استانداردهایی را طراحی کردهاند. به عنوان مثال کم بودن نور به ویژه هنگام برخاستن هواپیما اهمیت دارد. نور داخل کابین نباید مستقیم باشد و چشمان مسافران را بیازارد. هر مسافری که بخواهد از نور بیشتری برخوردار باشد، میتواند چراغ بالای سرش را روشن نماید. خاموش کردن چراغهای کابین یا تنظیم آن با روشنایی بیرونی یکی دیگر از کارهایی است که به آرامش چشمهای مسافران کمک میکند. بنابراین اکثر خطوط هوایی، این رویه را اعمال میکنند، زیرا این بهترین روش ایمنی چشمان است. 10 تا 15 دقیقه زمان لازم است تا چشمان انسان کاملاً با شرایط تاریک سازگار شود و بهتر ببیند. بنابراین تنظیم نور هواپیما به ویژه در شب با محیط بیرون، بسیار اهمیت دارد.