حوالی سال ١٣٠٩ شمسی، محل کنونی تئاتر شهر، یکی از تفرجگاههای مردم تهران بود و ساختمانی معروف به نام «مهمانخانه بلدیه» یا «کافه شهرداری» در آن قرار داشت.
پای تئاتر و تماشاخانه بعد از شهریور سال ١٣٢٠ و ورود امریکاییها به ایران باز شد. تا قبل از دوره مشروطه، ملیجک، تلخک، شیخ شیپور و امثال کریمشیرهای وظیفه سرگرم کردن درباریان را برعهده داشتند و مردم نمایش روحوضی را بهعنوان سرگرمی میشناختند. تئاتر و نمایش بعد از مشروطه از بازار تهران شروع به رشد کرد و بعد به مولوی رفت و بعد از آن هم سر از لالهزار درآورد. بعدها سالنهای نمایش تئاترشهر ساخته شد و محدوده کنونی چهارراه ولیعصر (عج) را به قطب فرهنگ و نمایش و تئاتر در شهر تهران تبدیل کرد. سال ١٣٤٦ ساخت مجموعه تئاتر شهر با الهام از معماری برج طغرل، تختجمشید و معماری رم باستان شروع شد. ۵سال بعد این مجموعه فاخر ٧بهمن سال ١٣۵١ افتتاح شد. نخستین نمایشی که در آن اجرا شد نمایشنامه «باغ آلبالو» اثر آنتوان چخوف بود.
علاوه بر اهمیت حضور هنرمندان درجه یک تئاتر در نمایشهایی که در سالنهای مجموعه تئار اجرا میشود بنای تئاترشهر هم دیدنی است. دیوارهای کاشیکاریشده فیروزهای و سبز در کنار آجرها این بنا را بیشازپیش چشمنواز کرده. خوب است بدانید کاشیهای مجموعه تئاتر شهر توسط استاد «اصغر کاشیتراش اصفهانی» ساخته شده است. تکتک این کاشیها با دست ساخته شده و هیچکدام شباهتی به دیگری ندارد. این در حالی است که وقتی نگاه گذرایی به دیوارهای داخلی و خارجی مجموعه تئاترشهر میاندازید تصور میکنید که تمام کاشیها قرینه یکدیگرند.
گفته میشود ترکیب انتزاعی و زیبای کاشیهای فیروزهای و سبز و آجر به شکل برجسته یادآور نشانههای معماری دوره ایلخانیان است. ویژگی مهم دیگر تئاتر شهر پلان دایرهای شکل آن است. این پلان ترکیبی از معماری یونان و روم قدیم و بناهای مربوط به نمایش مانند «پانئوم» و «کلوزیوم» است. نمای گنبد نیممدور بام و ستونهای قرینه اطراف این مجموعه از دور مثل خیمهای بر محوطه سنگفرش گسترده بوستان دانشجو سایه انداخته و تا حدودی یادآور تابلوی «تکیه دولت» اثر کمالالملک است. مساحت بستر طرح بنای تئاترشهر، ٣هزارمترمربع و مساحت زیربنای آن ۵هزار و ٦٠٠مترمربع است. با توجه به پلان دایرهای شکل این بنا قطر تقریبی بدنه آن ۳۴متر است. ارتفاع مجموعه هم ۱۵متر است. سالنهای نمایش مجموعه تئاتر شهر اکنون شامل «تالار اصلی» در طبقه همکف و تالارهای «چهارسو»، «قشقایی»، «سایه» و «پلاتو اجرا» در طبقه زیرین است. طبقه سوم تئاترشهر هم به طبقه مدیریت معروف است که همیشه در طول سال نمایشگاه عکس زیبایی از پوسترهای نمایشهای قدیمی در این طبقه، برقرار و تماشای آن برای عموم آزاد است.
منبع: همشهری آنلاین