در نزدیکی شهر شهتپه در غرب قزاقستان، صحرایی شگفتانگیز و رازآلود قرار دارد که به «درۀ گویها» معروف است. این منطقۀ وسیع که حدود ۱۲۰ کیلومتر مربع را در فلات اوستیورت در بر میگیرد، در دل خودش تعداد بسیار زیادی گویهای عجیب سنگی را جای داده که در منظرۀ دره پراکنده هستند.
این سنگهای کرویشکل اندازههای بسیار متفاوتی دارند؛ از صخرههای عظیم با قطر چند متر تا قلوهسنگهای کوچک با قطر چند سانتیمتر. این پدیده تا امروز خیلی کم مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته اما به طور کلی اعتقاد دانشمندان این است که چند عامل زمینشناختی باعث شکلگیری این منظرۀ عجیب شدهاند؛ از فرایند «بلورکُره» گرفته تا انجمادهای کروی که در طی آنها، رسوبات در اطراف یک هستۀ سختتر جمع شده و سفت میشوند.
بیشتر بخوانید:
عوامل دیگری از قبیل هوازدگی کرویشکل نیز میتوانند در طول میلیونها سال در ایجاد این منظره نقش ایفا کرده باشند.
سنگهای درۀ گویها رنگهای بسیار متنوعی دارند و سایهروشن اشکال آنها در زیر نور آفتاب فضایی سحرانگیز و گیرا به این دره بخشیده است. بیرونزدگی هستههای سخت بعضی از این سنگها، آنها را به تصاویر تخیلی از بشقابپرندههای پیشرفته در فیلمهای علمی و تخیلی شبیه کرده است.
این دره فقط از نظر زمینشناختی قابل توجه نیست؛ تعداد زیاد فسیلها در این دره اهمیتی زیستشناختی نیز به آن بخشیده است. تعدادی از سنگهای رسوبی این دره شامل فسیلهایی از ارگانیسمهای باستانی هستند که میلیونها سال قبل بر روی زمین زندگی میکردهاند.
ترکیب ویژگیهای خاص زمینشناختی و زیستشناختی این دره، آن را به گنجینهای از اطلاعات دربارۀ تاریخ شکلگیری سیارۀ زمین و رسیدنش به شکل کنونی تبدیل کرده است.
درۀ گویها امروزه یکی از مهمترین جاذبههای گردشگری قزاقستان است که سالانه گردشگرانی از داخل و خارج این کشور را به سوی خود جذب میکند.
منبع: فرادید