دیشب خواب دیدم در باغی پر از گل راه می‌روم، هر طرف را که نگاه می‌کردم سبز بود و سبز… 10 بنفشه آفریقایی، 5 کاج مطبق، 7 بگونیا و صدها گیاهی که حتی آنها را تا به حال ندیده بودم. نمی‌دانم من کوچک شده بودم و در باغچه‌ای کوچک قدم می‌زدم یا دنیای دیگری بود که خبر از ساختمان و زندگی شهری نبود. اگرچه سال‌هاست راه را برای ورود سبزینگی به کاشانه‌های‌مان باز کرده‌ایم تا به خود بقبولانیم که هنوز رد پایی از طبیعت در زندگی‌مان وجود دارد، تا یاد باغچه‌های پر گل و خوش‌عطر حیاط مادربزرگ در ذهن‌مان پررنگ بماند ولی نیاز به حضور گیاهان روزانه بیشتر می‌شود و تقاضای نگهداری از آنها در محیط بسته نیز همین‌طور. پس چه بهتر که بتوان از گل و گیاهان مورد علاقه‌مان استفاده کرده و آنها را بیشتر کنیم.
تکثیر یعنی ایجاد یک گیاه کامل از گیاه مادری که به روش‌های مختلف می‌توانید آن را انجام دهید. این روش‌ها در ابعادی که بتوان در خانه انجام‌شان داد در کاشت بذر، گرفتن قلمه، استفاده از ساقه زیرزمینی، پاجوش یا پاگیاه و خوابانیدن ساقه خلاصه می‌شود. گیاهان آپارتمانی اکثرا در فصل بهار و تابستان تکثیر می‌شوند.
راحت‌ترین روش تکثیر در منزل کشت بذر گیاه مورد نظر است ولی در این روش ساده نیز نکات مهمی را باید در نظر گرفت؛ اول از همه اینکه بذرهایی را تهیه کنید که مدت زیادی از انبار شدن‌شان نگذشته و قوه نامیه خود را از دست نداده باشند. بعد فضای پرنور با دمای مناسب را برای‌شان فراهم کنید و آبیاری منظم و اکثرا روزانه‌شان را هم فراموش نکنید و صدالبته صبر داشته باشید تا دانه‌های عزیزتان دست سبزشان را از خاک بیرون بیاورند.
روش قلمه‌گیری این‌گونه است که بخشی از گیاه مادر جدا شده و در شرایط ریشه‌زایی قرار می‌گیرد. دو نوع از قلمه‌گیری جوابگوی نیاز خانه است؛ قلمه ساقه و قلمه برگی. برای تهیه قلمه ساقه که معمول‌ترین روش تکثیر در بین گیاهان آپارتمانی است، قسمتی از ساقه را که دارای دو تا چهار جوانه یا گره (حداقل دو جفت برگ از شاخه سالم) است، به طول 7 تا 15 سانتی‌متر جدا کنید و در بستر مناسب قرار دهید. برای کشت آنها در خاک حتما گلدانی را انتخاب کنید که زهکش مناسب داشته باشد و آب اضافی از طریق سوراخ‌های انتهایی آن خارج شود. خاک باید بسیار سبک باشد. می‌توانید از نسبت یک به دو استفاده کنید؛ یعنی دو واحد ماسه شسته شده یا پرلیت را با یک واحد خاک‌برگ یا پیت ماس مخلوط کنید. برای پیشگیری از تولید قارچ، می‌توان مقدار کمی پودر قارچ‌کش به آنها اضافه کرد. در ادامه برگ‌های پایینی قلمه را جدا کرده و قسمت بدون برگ آن را داخل خاک قرار دهید. با انگشت‌تان خاک اطراف قلمه را فشرده کنید و به آن آب دهید. شما می‌توانید قلمه خود را به‌سادگی درون مقداری آب قرار دهید؛ البته اگر قلمه زودگیری باشد!
برای قلمه‌گیری از برگ، برگی سالم را همراه دمبرگش از گیاه جدا کرده و دمبرگ را درون خاک قرار دهید؛ طوری که سطح زیرین پهنک برگ در تماس با خاک با ترکیب گفته شده، باشد. برخی از گیاهان را می‌توان قلمه نیمه‌برگی گرفت. به این صورت که پهنک برگ، برش خورده و در خاک قرار داده می‌شود تا ریشه‌دار شود؛ مانند سانسوریا، استرپتوکارپوس و بنفشه آفریقایی. برای این کار جهت برگ را حتما حفظ کنید؛ چون قطعا از سر برگ ریشه رشد نمی‌کند!
برای قلمه کاکتوس قسمت هوایی را جدا کرده و آن را دو، سه روز داخل سینی تمیز و در مکانی که هوا جریان ندارد، بگذارید تا آب خود را کمی از دست داده و چروک شود و سپس آن را در ماسه قرار دهید و آبیاری کنید. برای قلمه‌گیری ساکولنتها کافی است برگ را جدا کرده و درون ماسه کنار خود گیاه قرار دهید تا ریشه‌دار شود.
اگر گیاه‌تان دارای ویژگی تقسیم بوته است، ابتدا آن را در فضایی بدون آفتاب و وزش باد به آهستگی از گلدان خارج کنید. بعد با چاقو یا تیغی تمیز و تیز، بوته را به چند قسمت تقسیم کنید و مطمئن شوید هر بخش دارای ریشه است و می‌تواند مستقل زندگی کند.
برخی از گیاهان به‌طور کاملا مستقل، گیاهچه هایی را تولید می‌کنند که نشانه تمایل به زاد و ولدشان است! در این روش باید گیاهچه را جدا کرده و آن را درون خاک قرار دهید تا ریشه‌دار شود. از معروف‌ترین این نوع گیاهان گندمی است.
بذر: آرالیا، آنتوریوم، پیتوسپوروم، داوودی، دراسنا، گل ساعتی، سی تی سوس، سونریلا، شفلرا، فلفل زینتی، جگن، لیندا، نخل مرداب، یوکا
قلمه ساقه: آرالیا، آزاله آ، آویز، ابوتیلون، استنوکارپوس، اشیانتوس، برگ انجیری، فیلودندرون، برونفلزیا، زبرینا، بگونیا، بواردیا، پاپیتال، پوتوس، پلکترانتوس، پلیونیا، پپرومیا، پودوکارپوس، پیله آ، بنجامین، کاج مطبق، کاملیا، کروتون، کرساندرا، کلرودندروم، ساکسی فراکا، گل ساعتی، سی تو سوس، سونریلا، شفلرا، فیکوس، گاردنیا، ژینورا، هلکسین، مومی، هیپوستس، یوکا، حسن یوسف، برگ بیدی
تقسیم بوته: آگلونما، آنتوریوم، استرپتوکاذپوس، بگونیا، بنفشه آفریقایی، آلوئه‌ورا، بواردیا، پیله آ، ساکسی فراگا، سته نانته، سیرپوس، کالاته آ، عبایی، جگن، نخل مرداب، هلکسین، مارانتا، کلروفیتو
پاجوش: آناناس، بیلبرجیا، پاندانوس، تیلانزیا، دیفن باخیا، رهوئو، گل ساعتی، سانسویا، سیرپوس، کریپتانتوس، گازمانیا، یاس، یوکا
ریزوم: ارکیده، هل، سانسوریا، عبایی، کردیلین، مارانتا
قلمه برگ: استرپتوکارپوس، بگونیا رکس، بنفشه آفریقایی، پپرومیا، تولمئیا، سانسوریا، برخی سدوم‌ها
ساقه رونده(خوابانیدن): پاپیتال، دراسنا، ساکسی فراگا، فیکوس، بنجامین، کروتون، لاپاجریا، مومی، یاس
گیاهچه: تولمئیا، گندمی
چنانچه می خواهید برای خانه خود گل و گیاه تهیه کنید، پیشنهاد می کنم سری به اهالی فن چیدانه در بخش گیاهان خانگی، گلخانه و باغبانی بزنید.
منبع: مجله منزل | نویسنده: صدف حقیقت