معماران برجسته: خانه ات آباد! خانه ات آباد ای آباد گر شهرهای خاکستری… کوچه های بی رنگ…. خانه های بی نقش…! خانه ات آباد ای معمار سرزمین من….! تویی که هر قلمت، هر فکرت ، هر خطت، هزار رنگ می شود بر تن شهرم بر گوشه گوشه ی دیوارهای این خانه هایی که عجیب خانه نیستند! راستی چه شد که دیگر خانه ها خانه نیستند….! دیگر کسی از رنگ سرخ شمعدانی تازه جوانه زده کنج دیوار آجری سرخوش نمی شود…. راستی چه شد که بهار حیاطمان سرمست از شکوفه های سیب نمی شود…. چه شد که حوضی نیست… هشتی فراموش شده…. و طاقچه ها خاطره…. بیا فکری کنیم به حال این شهرهای خاکستری….
چیدانه در این مطلب قصد دارد پاسخ جمعی از معماران برجسته کشور را در رابطه با سوال “چگونه می توانیم با حفظ هویت ایرانی در طراحی ها، معماری داخلی به سبک امروزی داشته باشیم؟ " با شما درمیان بگذارد با ما همراه باشید.
معماران برجسته ای که امروز در چیدانه به گفت و گو با آن ها پرداختیم:
رضا نجفیان: تحصیلات: دانش آموخته کارشناس ارشد معماری از دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات موسس و مدیر دفتر رِنـا دیزاین موفق به کسب جوایز متعدد معماری در مسابقات معتبر داخلی و بین المللی برنده جایزه آرکیتایزر در سال 2016 نیویورک برگزیده جایزه خاورمیانه در سال 2015 تقدیر ویژه جایزه آسیا در سال 2015 کسب رتبه اول در اولین جایزه دوسالانه معماری و معماری داخلی ایران در سال 93 رتبه اول جایزه معماری داخلی ایران در سالهای 93 ، 90 و 89 طراح نشانه، هویت سازمانی و برندینگ برای بیش از 70 شرکت و سازمان ..
نیما کیوانی: تحصیلات: دانش آموخته کارشناسی ارشد معماری موسس استودیوی معماری کیوانی و همکاران فعالیت های متعدد در زمینه طراحی و اجرای پروژه های معماری و مرمت ابنیه موفق به کسب جوایز متعدد معماری در مسابقات معتبر داخلی و بین المللی – فینالیست و نامزد دریافت جایزه معمار94 – طرح برگزیده مسابقه معماری مجتمع تجاری آبان 93 – کاندید طرح منتخب جایزه بین المللی آقاخان ژئو سوئیس 2013
رضا نجفیان: یکی از ویژگی‌های عصر حاضر، وجود همزمان دو فرهنگ در جوامعی است که از مسیر طولانی تاریخ گذشته و تداوم و حیات خود را حفظ کرده‌اند. این دو فرهنگ یکی قدیمی، سنتی و محصول قرن‌ها تجربه در تلخ و شیرین تاریخ است و دیگری نو، فراگیر و جهانی. برخی بر این باورند که گذشته و هویت را نباید قربانی تجدد کرد و برخی دیگر نیز معتقدند که سنت‌ها باید به کل از بین بروند تا مدرنیته به‌راحتی بتواند پیشرفت کند. شاید این نوع نگاه صفر و یک یا سیاه و سفید به این موضوع در جوامعی همچون ایران که پیشینه غنی و پرافتخاری در حوزه‌های مختلف دانش، هنر و معماری دارد، امری پسندیده نباشد. معماری گذشته ما همواره به بهترین شکل پاسخگوی بستر فرهنگی- اجتماعی، اقتصادی، جغرافیایی و نیازهای گوناگون پیشینیان ما بوده است.
معماری ایرانی در سازماندهی و شکل‌گیری فضاها و فرم‌ها، الگوهایی موفق را پدید آورده و بسیار نوآورانه و پیشرو در زمان خود، فرآیند طرح و ساخت پیشرفته را به ما نشان می‌دهد. حس متفاوت حضور در فضاهای مختلف بناهای گذشته به واسطه درگیر کردن تمامی حواس انسانی با عناصری همچون نور و سایه، آب، خاک، گیاه، باد و هر آنچه از سوی طراح هوشمندانه به‌کار گرفته می‌شود تا ارتباط ما با فضا به‌گونه‌ای شاعرانه و آرامش‌بخش و گاهی نیز با تجربه فضایی جدید اتفاق بیفتد؛ بنابراین هویتی که امروزه به دنبال شناخت و بهره جستن از آن در جهت تأمین نیازهای مادی و معنوی انسان امروز هستیم، فراتر از صورت و شکل ظاهری فرم‌ها و نمادهای مرسوم گذشته در معماری ماست؛ گویی هویت و میراث معماری گذشته برای طراح معاصر ایرانی، خلق فضایی متناسب با شرایط و نحوه زندگی و بستر فرهنگی- جغرافیایی خاستگاه خود، مجهز بودن به دانش و تکنولوژی روز بیش از گذشته و نوآوری در تمامی حوزه‌های مختلف مربوط به هنر معماری است.
شهاب میرزاییان: ایران کشوری پیچیده است و هویت ایرانی پیچیده‌تر. نگاهی به سرگذشت کشورمان در طول تاریخ و مقایسه جغرافیا، فرهنگ، زبان، مذهب، اقتصاد و سیاست در طول تاریخ نشان از تنوع بسیار زیاد آنها دارد. ایران در مرکز دنیا بوده و تقاطع چهارراه مبادلات فرهنگی و اقتصادی جهان در طول قرن‌های بسیار … به نظر من با این مقدمه کوتاه تعریف روشن از هویت ایرانی بسیار سخت است و شاید بتوان مجموعه‌ای از هنجارهای بومی و محلی را تعریف کرد. وقتی با همکارانم برای طراحی رستوران چاشت در ایرانشهر گفت‌وگو می‌کردیم به صفاتی رسیدیم که برگرفته از ویژگی هنجاری منطقه سیستان و بلوچستان و نیز محدودیت‌های پروژه بود. سادگی، پرهیز از تجمل، ارزان اما کاربردی بودن، عناصر برگرفته از طبیعت و رنگ سپید که رنگ پوشش غالب مردان ایرانشهر است. رستوران بیست و چند متری تنها با شش میلیون تومان ساخته شد و در جوایز معماری داخلی و بین‌المللی مورد توجه قرار گرفت.
اما زندگی ایرانی وجه دیگری هم دارد که در جریان جهانی شدن ایجاد شده است. چنین مردمی وقتی به فکر ساخت خانه‌ای برای خود هستند شاید کمتر به دنبال خانه‌هایی شبیه خانه‌های پدری‌شان باشند و طبعا معماری جهانی را ترجیح می‌دهند که بتواند با سبک زندگی جهانی آنها نزدیک باشد. شاید معمار ایرانی، امروز باید تعریف جدیدی از ایرانی بودن در عرصه جهانی قرن بیست و یکم ارائه دهد. اکنون که ما به علت همه آنچه در تاریخ اتفاق افتاده در نقطه کنونی هستیم باید به حال فکر کنیم و طرحی نو دراندازیم. در خانه‌هایی به سبک مدرن بودن به عنوان یک شاخصه اصلی درک می‌شود، توجه به حریم‌ها و ساماندهی حرکت میان فضاهای خصوصی و عمومی اهمیت بیشتری دارد. هر چند خانه می‌تواند الگویی مدرن داشته باشد اما می‌تواند براساس مفاهیم مد نظر در فرهنگ ایران شکل گیرد. این با برگشت به گذشته متفاوت است و بیشتر نگاهی رو به جلو دارد؛ نگاهی که بر مبنای جریان زندگی حال ایرانی دارد.
نیما کیوانی : در ابتدای پاسخ باید عرض کنم که مفهوم هویت امروزه بسیار پیچیده است چرا که عملا هویت ایرانی دیروز با امروزمان کاملا متفاوت است پس نمی توانیم نسخه دیروز را برای امروز توصیه کنیم. در نتیجه نگاه اقتباسی تنزل یافته در حد فرم، پاسخ درستی برای طراحی فضای خانه امروزی نیست. کشف اصول پدیدار شناسانه معماری ایرانی و ایجاد نوستالژی های حسی مکان، با استفاده از فرم و غالب جدید بهترین پاسخ در این راستا است. در اینجا میتوان از نورنبرگ شولتز، پیتر زومتور و کریستوفر الکساندر به عنوان کسانی که به این مفاهیم پرداخته اند اشاره کرد. پس در ایجاد فضای داخلی ایرانی به واقع ما باید به شکل گیری فضایی با حس مکان ایرانی بیاندیشیم و برای نیل به این مهم علاوه بر رعایت اصول کلان معماری ایرانی از قبیل اصل شفافیت، سلسله مراتب، نظم و وحدت و غیره، توجه ویژه ای به هندسه و ترکیب های بصری و رنگ کرد.
شاید بتوان یک معماری ایرانی مدرن مینیمال داشت ولی آنچه که مسلم است معماری ایران معماری روح است. معماری احساس است پس عناصری مانند: نور، آب، گیاه و رنگ در آن تاثیر بسیار مهمی دارند نمیتوان معماری داخلی یک خانه ایرانی باشد ولی در آن روح زندگی و حس آرامش نباشد. معماری ایران در ابتدای امر توجه به نیازهای زیستی انسان و در صدر آن نیازهای روانی دارد پس بدون شک بدون توجه به آن عناصر هرگز معماری ایرانی اتفاق نخواهد افتاد. شاید استفاده از وسایل و مبلمان سنتی هم در این راستا کمک کند البته به شرطی که کمی نگاه امروزی تر به آن داشت. در مجموع استفاده با از رنگهای گرم و ترکیب های حجمی ساده و کنترل نور و بکار گیری گیاه و آب میتوان به این هدف دست یافت. اگر در پاره ای موارد هم از تزئینات سنتی استفاده می شود؛ بهتر است به ساده ترین شکل خود و یا ساده شده تر از اصل آن بکار گرفته شود. در کل میتوان گفت تمامی شناخت، استخراج و بکار گیری موارد بالا علاوه بر شهود و مطالعه نیاز به تجربه کافی دارد و به آسانی به دست نخواهد آمد.
مطلب معمار سرزمین من از شماره 94 مجله منزل برای شما انتخاب شده است. برای خواندن مطالب جذاب دیگر و دیدن دکوراسیون داخلیخانه های ایرانی های خوش ذوق، می توانید این مجله را از کیوسک های روزنامه فروشی یا فایل فشرده ی آن را از سایت طاقچه تهیه نمایید.
منبع: مجله منزل| نویسنده: ثمینا فراهانی| تحریریه چیدانه