سبک های دکوراسیون: ریشه واژه «باروک» به‌درستی معلوم نیست اما تاریخ‌نگاران می‌گویند برای اولین‌بار از این واژه برای توصیف آثار بی‌نظم یا غیرعادی استفاده شد. برخی واژه باروک را از واژه پرتغالی بارکو به معنی مروارید ناصاف می‌دانند. واژه باروک حدودا در اواخر سده هجدهم میلادی به مثابه توصیفی برای سبک نوظهور در هنر رایج شد و بعد‌ها در اواخر سده نوزدهم میلادی در نقد و تفسیر هنری هم به کار رفت. این واژه دارای دو معنای متمایز است؛ یک معنای آن در حوزه زیبا‌شناسی است و به واکنشی در برابر سبک کلاسیسم اطلاق می‌شود و در معنای دیگر اصطلاحی تاریخ‌نگارانه است و به دوره خاصی از تاریخ اشاره دارد که تمامی سده هفدهم و نیمه نخست سده هجدهم را در برمی‌گیرد. در ادامه با چیدانه همراه باشید…
وجه مشخصه هنر باروک که آن را کاملا از هنر کلاسیسم متمایز می‌سازد، تاکید آن بر حرکت و پویایی است که در تضاد با فرم‌های ایستا و سنگین هنر کلاسیک قرار می‌گیرد. این جنبش هنری با مایه گرفتن از نگرش انسان‌گرایانه دوران رنسانس، رویکردی نوین به مواهب زندگی انسانی دارد و با به کارگیری شیوه‌هایی، آمیزش نور، رنگ و حرکت احساسات بیننده را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
سبک باروک در اواخر سده شانزدهم میلادی و در تقابل با اولین سبک (رنسانس متاخر) یا به اصطلاح سبک «منریسم» در ایتالیا ظهور یافت و آنگاه بخش اعظم اروپا را درنوردید. یکی از ویژگی‌های برجسته این سبک حفظ تعادل و ایجاد وحدت در عناصر متراکم و متنوع است. در سبک باروک تلاش جهت ایجاد هماهنگی و همگنی بین عناصر و مفاهیم متنوع و به‌هم‌آمیخته مطرح می‌شود تا بدین ترتیب فضایی شکوه‌مند و پرابهت خلق شود.
این سبک در معماری به صورت خلق یک فضای کلی در مرکز و الحاق فضاهای فرعی و نمای پیشین بنا به آن نمود می‌یابد. در آثار نقاشان و مجسمه‌سازان سبک باروک، چهره‌ها حالت هیجان‌زده دارند و پیکره‌ها به حالت متحرک و پویا نمایش داده می‌شوند. چین‌وشکن لباس‌ها و نقوش مواج تزئینی در آثار این هنرمندان به شکل اغراق شده‌ای به چشم می‌خورد.
از دیدگاه اجتماعی، پدید آمدن سبک باروک که همزمان با قدرت‌یابی مجدد کلیسا به وجود آمد در ادامه تیپ اشراف‌منشانه سده هفدهم میلادی ارزیابی می‌شود و برخی آن را نوعی بیان فرهنگ فئودالی و دهقانی در واکنش به ظهور ساختار نوپای فرهنگ بورژوازی می‌دانند. از جمله نقاشان برجسته این سبک می‌توان به کاراتچی، تیه‌پولو، روبنس و فرانچسکو سازیلو اشاره کرد و در معماری و پیکرتراشی هم گائولی، پرانتاوئر، نویمان، برنینی، کورتونا و فرانچسکو برومینی چهره‌های مشهوری هستند.
تکمیل کلیسای «سن‌پیترو» را شاید بتوان بزرگترین طرح باروک در رم دانست. نقشه متراکم در مرکز که قبلا توسط «برامانته» و «میکل آنژ» تهیه شده بود، مورد اقبال روحانیون سده هفدهم قرار نگرفت. به همین دلیل «کارلو مادرنو» مامور تکمیل آن به سبک نوین شد. او موظف بود که سه بلوک از یک صحن را به هسته مرکزی سابق کلیسا اضافه کند و نمای تازه‌ای برای ساختمان کلیسا بسازد. اگرچه طرحش برای نمای کلیسا هرگز به اجرا درنیامد اما نمای آن شباهت‌های بسیاری با طبقه اول نمای کلیسای «سانتا سوزانا» دارد. بد نیست بدانید تکمیل نهایی نما توسط «جووانی لورنتو برنینی» انجام شد که از او به عنوان برجسته‌ترین هنرمند سبک باروک نام می‌برند.
بزرگترین و الهام بخش‌ترین اقدام انفرادی برنینی، تهیه طرح یک میدان عظیم در مقابل کلیسای سن‌پیترو بود. طرح «پلکان راهنما» (همان پلکان عظیمی که به آپارتمان‌های پاپ در واتیکان متصل می‌شد) و «خیمه مقدس» (سایبان بزرگ و مفرغی برای پوشش مذبح اصلی زیر گنبد کلیسا به ارتفاع ۳۰ متر) از شاخص‌ترین آثار اوست. «سریر قدیس پطرس» که بخش عظیمی از زندگی برنینی را به خود اختصاص داد، تجسمی از تلفیق پیکرتراشی با معماری است. این سریر، چکیده‌ای از جوهر ترکیب‌بندی باروک است. آفرینش و گروه‌بندی فرم‌های این ترکیب‌بندی تابع خطوط مشخص ساختمان نیست بلکه تابع نیروهایی است که از نقطه مرکزی فوران نوری سرچشمه می‌گیرند و منظره‌ای رویایی پدید می‌آورد. این منظره مدعی القای معنای پیروزی مسیحیت و ادعای تسلط و برتری عقیدتی پاپ‌هاست.
ویژگی نمایشی بودن و فراگیری هنر باروک و اجتناب آن از محدود شدن به فضاهای بسته را می‌توان در پیکره‌های مرمرین به نام «جذبه روحی قدسیه ترز» در نمازخانه کورنارو از کلیسای «سانتا ماریا دلاویتوریا» مشاهده کرد که همگی در ابعاد و اندازه‌های طبیعی کار شده است. در اینجا نیز برنینی برای گسترش و تداوم فضا از تمام امکانات معماری و پیکرتراشی و نقاشی بهره برده تا معنای باروک مشخص شود.
از معماران مشهور دیگر این سبک در ایتالیا می‌توان فرانچسکو بورومینی و گوارینو گوارینی را نام برد. بورومینی فضای داخلی نمازخانه کلیسای «سان ایوو» را ساخت و گوارینی کاخ «کارینیانو» را با نماهای مواج و متاثر از سبک بورومینی می‌سازد. تاثیر سبک معماری بورومینی و گوارینی از ایتالیا فرا‌تر می‌رود و الهام‌بخش معماران اتریش و جنوب آلمان در اواخر سده هفدهم و اوایل سده هجدهم شد.
حالا با توجه به این خصوصیاتی که از سبک باروک خواندید، وقتی این سبک به معماری داخلی وارد شود، خصوصیات مهمی دارد:
رنگ‌های به کار رفته در سبک معماری باروک رنگ‌هایی بسیار قوی هستند، ترکیب رنگ‌های قرمز تیره و سبز با رنگ طلایی که عموما در کنار آینه‌ها، تابلو‌ها و اکسسوری به کار می‌روند. در سبک باروک به جزئیات اهمیت زیادی داده شده مثل چوب‌های کرو‌دار با طرح‌هایی لوکس که برای مبلمان، دیوار و کاور پنجره به کار می‌روند و مبلمانی با پارچه‌های‌طرحدار دارند.
برای دیدن ایده های مرتبط و جذاب دکوراسیونی می توانید مجله منزل را تهیه کرده و از دیدن و خواندن درباره ی چنین دکوراسیون های زیبا و دوست داشتنی لذت ببرید.
مطالب بیشتر: ۵ سبک اروپایی در دکوراسیون داخلی سبک تلفیقی، دکوراسیون بی قانون! سبک های دکوراسیون داخلی ؛ سبک انتقالی دکوراسیون منزل به سبک هالیوودی! جذابیتی خاص با سبک ایتالیایی ۷ سبک زیبا در دکوراسیون که نام آنها را کمتر شنیده اید!
منبع: مجله منزل | نویسنده: مروارید فلاحی