فضاهای مسکونی: خیابان ، صبح ، خارجی: خیابانی در شیراز بعد از میدان صنایع به سمت گلستان، خیابان آرامی است، بیشتر مسکونی است و هوای دلپذیری دارد. فارغ از هیاهوی شهر در آن ساعت روز، رهگذاران گاه به گاه و عبور خودرو ها آرامشی را در خود دارد، که در دل شهر کمتر می یابی …
مبلمان یک دست سفید است. دیوار رو بروی من هم سفید است، ساعت گردی که یادآور ساعت برج لندن است به دیوار آویخته شده. این فضا، فضایی نیست که ما قرار بود ببینیم. شاید کمی نورپردازی کنار دیوار و سنگ های سابیده شده سفید که حاشیه کف کنار دیوار را مزین کرده اند حس متفاوت بودن را بیشتر می کنند، اما این ها هم آن چیزی نیست که قرار بود ببینیم. فضای نشیمن خانه شرقی نیست، وسایل پذیرایی از میهمان هم غربی است. اگر چه بر روی میز میان ظرف میوه و انارهای آن ردپای جشن یلدا را می توان دید.
شقایق روشن، کارشناس معماری و کارشناس ارشد معماری منظر است و پدرش دانش آموخته عمران است، می گوید این فضایی است از دو قسمت تشکیل شده است نشیمن و ناهار خوری، فضای مدرن آن را لازمه زندگی امروزی می داند، اگر چه دلبستگیش بدان کم است، انتخاب مبلمان و کنتراست رنگی آن با دیوارپوش ها و پرده ها، میزها، صندلی ها، ظروف چیده شده بر روی میز، ظرف میوه، همگی ترکیب یکدستی از سلیقه ای مدرن است، شاید ردپای این را بتوان در همه خانه های ایرانی دید، و درست این همان چیزی است که قصه ما را جذاب می کند.
شقایق روشن دقایقی از علایقش و تاثیر دیدگاه های پدرش می گوید، و اینکه در شرکت پدرش طراحی داخلی پروژه ها را انجام می دهد. در این بین با کافی و کیک پذیرایی می شویم.
فاصله میان نشیمن و هال بزرگ با راهرویی کوچک به فضایی اندرونی خانه وصل می شود. فضا ناگهان عوض می شود، و تم شرقی فضا نوستالژیک عمیقی را حاکم می کند. از مرز روزهای اکنونِ خیال، به سمت کودکی پرتاب می گردیم. می گوید «این فضا را من و مادر و پدرم بیشتر دوست داریم». فضای دوست داشتنی است. اگر چه به قول مادرش جای کرسی وسط اتاق خالی است اما هارمونی رنگ و فضا سازی بوی کودکی را می دهد.
بالای هال کوچک یک کمد تلویزیون قدیمی است، اکنون خوب تفاوت ها آشکار می گردد، تقابل این کمد که اکنون نقش زیر تلویزیونی را بازی می کند و بر روی آن یک تلویزیون رنگی بیست و یک اینچ سی آر تی سونی قرار دارد در مقابل ال ای دی نشیمن، ساعت سنتی روی دیوار، پنجره هایی که دیگر پرده ندارند، شیشه های رنگی، چراغ های سنتی آویخته، ظروف سنتی شرقی، مینا و نقره کاری و شیشه گری و قلم زنی ایرانی، و مبلمان! کمد تلویزیون چیزی است که برای خانم مهندس بسیار عزیز است، برایمان تعریف می کند که در خانه یکی از اقوام در تهران آن را دیده و آنر را به زحمت با خود به اینجا آورده است.
شقایق می گوید «قرار بود در این قسمت از تخت استفاده کنیم یا روی زمین بنشینیم اما داشتن این مبلمان قدیمی مرا واداشت تا از آن در ترکیب بندی استفاده کنم». مبلمان چوبی است و شبیه تر به تخت اما کوچک تر، رنگ تیره ای دارد که تقابل روشنی با رنگ سفید مبلمان هال بزرگ دارد. بیشتر وقت خانواده اینجا می گذرد، فضا چندان بزرگ نیست اما گرم و دنج است. رنگ ها اگر چه تیره اند اما ترکیب سنت در فضا جاندار و صمیمی است.
پنجره این هال کوچک به یک نورگیر سرتاسری وصل است، خانه در طبقه دوم آپارتمان است و از پشت شیشه ها پیچک ها فضای دلپذیری را به نمایش می گذارند. میز وسط اتاق اگر چه جای کرسی را گرفته است اما کارکرد مرکزی کرسی را حفظ کرده است، دور میز نشستن بر روی زمین و گاه غذا خوردن روی همین میز از سنت های متدوال خانه روشن است. سینی پذیرایی سنتی قلمکاری شده اینبار در این قسمت نوستالژیک خانه، برایمان پذیرایی سنتی شیراز را به ارمغان می آورد، کمی بستنی …
این درست است که در هر خانه ای سلایق متفاوتی حاکم است، و درست تر آنکه باید به همه آنها احترام گذاشت، اگرچه فضای گرم شرقی هال کوچک خانه کنتراست بالایی را با فضایی زاویه دار و مدرن هال بزرگ دارد، خواهر مهندس روشن دلبستگی بیشتری به فضای مدرن خانه دارد. حالا می توان راحت تر علت متفاوت بودن این خانه را درک کرد، همزیستی مسالمت آمیز دو فضای مجزا در یک خانه نمونه کوچیکی است از آنچه در بیرون جامعه می توان دید و گاه جدالی بی پایان می نماید. حالا هیچ یک از اجزای آن ترکیب بندی مدرن به نظرم عجیب نمی آید، مبلمان سفید و چرم پوش و ساعت نشسته بر روی دیوار در هارمونی آرامی با مجموعه ای از سنتی ترین نشانه های ایرانی هال کوچک همگی حس پسامدرنیته گونه ای را القا می کند که نه اصرار به مانیفست و دستورالعمل دارد و نه می خواهد دعوای کهنه سنت و مدنیته را دامن بزند. حالا همه سر جای خودشان نشسته اند…..
مطالب بیشتر: راز های خانه قدیمی اقبال واحدی دراختیاریه تهران خانه گرم و چوبی حورا در خیابان دیباجی تهران طراحی مقرون به صرفه آشپزخانه منحصر به فرد شیرین! گنجینه ای از عتیقه ها در دکوراسیون خانه یک مستند ساز!
نویسنده: سعید داورپناه | عکاس: سارا سهرابی | تحریریه چیدانه