استفاده بهینه و درست از انرژی یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های زندگی امروزی است که انسان ترغیب کرده تا برای حفظ انرژی تلاش بیشتری انجام دهد. این موضوع باعث شده وسایل و سیستم‌های زیادی برای رسیدن به هدف موردنظر ساخته شود. یکی از این سیستم‌ها پرده هوا یا درب هوا است که موجب مصرف بهینه انرژی مخصوصا در فضاهای پر رفت و آمد و بزرگ شده‌است. این مطلب را دنبال کنید تا چیدانه شما را بیشتر با این وسیله کاربردی آشنا کند.
در پاسخ به این پرسش که پرده هوا چیست، می‌توان گفت پرده هوا یا درب هوا (Air Curtains) از سیستم‌های تهویه مطبوع پرکاربرد به‌خصوص برای مکان‌های عمومی و پررفت و آمد است که با نصب در بالای ورودی ساختمان یا بین دو فضای دارای تهویه با دماهای متفاوت، باعث بالاتر رفتن سطح کیفی هوای فضای داخلی موردنظر می‌شود. این سیستم با ظاهری شبیه به کولر گازی و یک جریان هوای دمنده پرفشار، از ورود هوای بیرون به داخل و اختلاط هوای دو فضا جلوگیری می‌کند. به عبارتی دیگر یک لایه جریان هوا با سرعت و زاویه‌ای کنترل‌شده توسط این سیستم در سراسر عرض و ارتفاع یک بازشو حرکت کرده و مانع نفوذ هرگونه جریان هوا به داخل می‌شود.
با افزایش قیمت نفت بعد از سال 1960 میلادی، موضوع صرفه‌جویی در مصرف انرژی موردتوجه کشورهای غربی به‌خصوص آمریکا قرار گرفت. به‌همین‌ترتیب طراحی و ساخت دستگاه‌های پرده هوا به‌تدریج تکمیل و در مراکز صنعتی، بازرگانی و تجاری مورداستفاده قرار گرفت.
پرده هوا یک فن قدرتمند و مکنده با سرعت بسیار بالا است و نحوه عملکرد آنها به این صورت است که با ایجاد جریان قوی از هوا و دمیدن به‌سمت پایین موجب جداسازی هوای بین دو فضای مختلف می‌شود. قدرت (سرعت وزش) و زاویه هوای (زاویه وزش) دمیده شده توسط پرده هوا دو عامل بسیار مهم در عملکرد صحیح آن است که در صورت انتخاب درست مانع نفوذ 60 تا 80 درصد آلودگی‌ها به محیط تهویه شده داخلی خواهد شد.
بهترین حالت عملکرد پرده هوا در ورودی یک ساختمان با درب دائما باز و هوای تهویه شده داخلی است. فشار منفی، اختلاف دمای زیاد، نزدیک بودن به آسانسور و رطوبت بالا باعث کاهش راندمان آن شده و به هر میزان که اختلاف فشار هوای درون و بیرون ساختمان کمتر باشد، راندمان عملکرد درب هوا بالاتر و بهتر است.
توجه داشته باشید که پرده های هوا جهت گرمایش یا سرمایش از بالای درب ورودی، علاوه بر بهره‌گیری از مکش هوای داخلی می‌توانند به کویل‌های گرمایشی یا سرمایشی نیز مجهز شوند.
بهطورکلی می‌توان از پرده هوا در مکان‌های مختلف با اهداف متفاوت استفاده کرد اما کاربردهای اصلی این دستگاه سه حالت زیر را شامل می‌شود.
1) جلوگیری از خارج شدن هوای مطبوع داخل ساختمان: هوا یک عایق حرارتی است و به‌همین‌دلیل می‌توان از آن برای جلوگیری از خارج شدن هوای مطبوع داخل ساختمان استفاده کرد. دستگاه پرده هوا می‌تواند پرده‌ای به ضخامت 3 تا 5 سانتی‌متر در جلوی درب ایجاد کند و عایق خوبی در برابر نفوذ گرما و یا سرما باشد.
2) جلوگیری از نفوذ حشرات: ارتقای سطح بهداشت محیط‌هایی مثل آشپزخانه و رستوران‌ها با جلوگیری از نفوذ حشرات از طریق نصب پرده هوا، یکی از کاربردهای این سیستم است. جریان هوای ایجاد شده، مانند یک پرده ضخیم در برابر حشرات عمل می‌کند و توانسته مشکل نفوذ آنها را تا حد زیادی حل کند..
3) جلوگیری از نفوذ گرد و غبار: از درب هوا می‌توان در مکان‌هایی که نیاز به هوای پاک و بدون آلاینده دارند نیز بهره برد. به این صورت که جریان هوای ایجاد شده در جلوی درب‌های ورود و خروج یک مانع مناسب برای جلوگیری از ورود ذرات آلاینده و گرد و غبار ایجاد کرده و می‌تواند به‌طورکامل از ورود هرگونه آلودگی به داخل ساختمان جلوگیری کند.
پرده هوا مانند یک درب نامرئی بدون ایجاد تغییر در طراحی ساختمان، یک مانع در برابر عناصر بیرونی می‌باشد و برای مکان‌هایی که درب آنها برای مقاصد کارکردی باید باز بماند یا در طول روز به‌طور مداوم باز و بسته می‌شود، بسیار مناسب است. در حقیقت می‌توان از پرده هوا در محیط‌های شلوغ و پرتردد که با باز و بسته شدن مکرر در، مقدار زیادی انرژی تلف می‌شود و هوای تمیز و عاری از هر نوع آلاینده یکی از اولویت‌های آنها به‌منظور حفظ سلامت افراد است، مانند پاساژها و مراکز خرید، فروشگاه‌های زنجیره‌ای، هتل‌ها، فرودگاه‌ها، مجتمع‌های مسکونی بزرگ، بیمارستان‌ها، فضاهای صنعتی و کارخانه‌های مختلف از جمله تولیدکنندگان فرآورده‌های لبنی و موادغذایی و دارویی بهره برد. استفاده‌های کاربردی دیگر آن نیز شامل ورودی‌های مشتریان، آشیانه‌های هواپیما، درب‌های باری، درب‌های رستوران‌ها یا درب‌های دریافتی حمل و نقل است.
باتوجه به مطالب بیان شده، استفاده از پرده هوا یکی از ضرورت‌های مکان‌های عمومی است و یکی از مهمترین مزیت‌های آن جلوگیری از اتلاف انرژی می‌باشد و از دیگر مزایای استفاده آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
بااینکه یک درب فیزیکی بسته و هوابندی شده خیلی مؤثرتر از یک پرده هوا در ذخیره انرژی عمل می‌کند، اما نمی‌توان از نقش درب هوا در صرفه‌جویی مصرف انرژی از طریق کاهش انتقال گرما بین دو فضا چشم‌پوشی کرد. لازم به ذکر است که استفاده مناسب از پرده هوا باعث کاهش 60 تا 80 درصد هزینه‌های گرمایشی و سرمایشی خواهد شد!
بهطورکلی پرده های هوا به دو دسته زیر طبقه‌بندی می‌شوند:
1) پرده هوا تجاری– اداری: در طراحی و ساخت این نوع پرده هوا زیبایی، شکل طراحی و ظاهر مطلوب آن اهمیت بیشتری دارد. دستگاه پرده هوا برای مکان‌های تجاری و اداری باید دارای ابعاد کوچکتری باشد تا فضای کمتری را اشغال کند. میزان مصرف برق آن نیز از موارد قابل‌توجه است و هرچه کمتر باشد بهتر است. توجه داشته باشید که در برخی از مدل‌های تجاری- اداری می‌توان دستگاه پرده هوا را به کویل‌های حرارتی نیز تجهیز کرد تا برای فصل‌های سرد سال هم قابل‌استفاده باشند.
2) پرده هوا صنعتی: طراحی پرده هوا برای استفاده‌های صنعتی معمولا باتوجه به محیط صنعتی و نیاز کاربران به‌صورت اختصاصی انجام می‌گیرد. این نوع پرده های هوا از قدرت بیشتر و فن‌های بزرگتری برخوردار می‌باشند که متناسب با آن از مصرف انرژی بیشتری نیز دارند. نکته قابل‌توجه در ارتباط با پرده هوا صنعتی این است که عموما به صورت توکار ارائه می‌شوند.
از دیگر کاربردهای پرده هوا در ورودی سردخانه‌ها است زیرا لازم است تا هوای بیرون به‌دلیل باز و بسته شدن درب سردخانه برای تخلیه بار یا ورود و خروج افراد به محیط سردخانه وارد نشود. برای نصب یخچال پرده هوا نیاز است تا چند نکته را مدنظر داشته باشید:
دستگاه پرده هوا می‌تواند مجهز به سیستم‌های گرمایش با کویل‌های آب گرم، بخار و الکتریکی باشند. لازم به ذکر است که این دستگاه‌ها می‌توانند تا حدود 15 درجه سانتیگراد اختلاف حرارت ایجاد کنند و نباید از آنها انتظار گرمایش فضاهای داخلی را داشت.
دستگاه‌های پرده هوا معمولا به‌صورت افقی در بالای درب ورودی و در مواردی خاص (پرتاب هوا از پایین به بالا) به‌طور معکوس نصب می‌شوند. اما در شرایطی که فضایی برای نصب پرده هوا در بالای درب وجود نداشته باشد، دستگاه به‌طور عمودی و به سه حالت امکان نصب خواهد داشت.
1) موانع مزاحم در بالای سر در ورودی وجود نداشته باشد.
2) دستگاه دقیقا در بخش بالایی درب نصب شود و از نصب در بخش‌های بالاتر خودداری شود.
3) محل نصب پرده هوا باید دارای استحکام کافی باشد به‌طوری که بعد از نصب، دستگاه (در حالت خاموش) لرزش و تکان نداشته باشد.
4) در صورت انتخاب دستگاه بدون سیستم گرمایشی بهتر است در زمستان مکش دستگاه در مجاورت هوای گرم (بخاری یا فن کویل) قرار گیرد.
5) در صورتی که در قسمت بالایی درب به‌جای دیوار، پنجره یا کتیبه وجود داشته باشد، برای نصب پرده هوا نیاز به استفاده از مقاطع فلزی و کلاف فلزی محکم است.
از آنجایی که انتخاب مناسب پرده هوا در راندمان و کارایی تجهیزات و تاسیسات تهویه و همچنین در کاهش میزان مصرف انرژی بسیار موثر است، توجه به نکته‌های زیر در زمان انتخاب دستگاه پرده هوا ضروری به‌نظر می‌رسد؛
1) در انتخاب نوع و مدل پرده هوا به میزان دما، باد، رطوبت و آلودگی فضای بیرون توجه کنید.
2) در هنگام خرید پرده هوا به نوع درب ورودی که از نوع اتومات یا دستی است و ابعاد آن توجه داشته باشید.
3) به‌منظور عملکرد بهتر پرده هوا بهتر است در زمان انتخاب دستگاه، مدلی را انتخاب کنید که تمام عرض درب را پوشش دهد.
4) بین کاربرد و هدف استفاده از پرده هوا باید تناسب وجود داشته باشد؛ برای مثال نصب یک دستگاه با قدرت دمندگی پایین، ممکن است نتواند جلوی نفوذ جریان هوای سرد را بگیرد و یا نصب یک دستگاه تجاری– اداری با دمندگی بالا در ارتفاع کم، می‌تواند با ایجاد سروصدای زیاد، آزاردهنده باشد.
قیمت پرده هوا به عوامل زیادی مثل نوع پرده هوا که افقی باشد یا عمودی، نحوه عملکرد، جنس فن، کیفیت و قدرت آن بستگی دارد. همچنین این سیستم تهویه مطبوع در طول های مختلفی از 60 تا 210 سانتی‌متری تولید می‌شوند و اندازه آنها نیز در قیمت انواع پرده هوا تاثیرگذار است. علاوه‌بر موارد گفته شده شرکت سازنده آن و گارانتی که ارائه می‌شود هم در محاسبه قیمت انواع پرده هوا اهمیت دارد.
درب هوا مانند یک درب نامرئی، جریانی از هواست که دو منطقه سرد و گرم را از هم جدا می‌کند تا میزان هوای مطبوع داخل حفظ و از هدررفتن هوای سرد یا گرم داخل جلوگیری شود. دستگاه پرده یا درب هوا برروی درب ورودی مکان‌های پر رفت‌و‌آمد و شلوغ نصب می‌شود تا علاوه‌بر دخیره انرژی مانعی برای ورود گرد و خاک، حشرات، دود و بوهای نامطبوع به فضای داخلی باشد.
“برای انتخاب پرده هوا مناسب با مکان موردنظرتان، از چیدانه کمک بگیرید.“