کاشی و سرامیک ایرانی، از مصالح پرکاربردی هستند که معمولا در نمای داخل ساختمان برای پوشاندن سطح دیوارها و کف فضاهای مختلف خانه به کار می‌روند. انواعی از آنها هم برای نمای ساختمان و فضای بیرونی کاربرد دارند. در گذشته، از کاشی و سرامیک بیشتر در فضاهایی که به بهداشت بیشتری احتیاج داشت مانند آشپزخانه، سرویس بهداشتی و حمام جهت شستشوی راحت و جذب آب کمتر استفاده می‌شد. امروزه به جز این فضاها برای طراحی دکوراسیون قسمت‌هایی از خانه مانند کف اتاق نشیمن، دیوارها، راهروها و … به کار می‌روند. در ادامه این مطلب به بررسی بیشتر کاشی و سرامیک ایرانی خواهیم پرداخت.
صنعت کاشی‌سازی در ایران سابقه طولانی دارد. حتی در دوران قبل از اسلام و حتی قبل از میلاد نیز در ایران رواج داشته. به طوری که نمونه‌هایی از صنعت کاشی‌کاری ایران در شوش که مربوط به کاخ هخامنشیان است پیدا شده که قدمت آن مربوط به ۴۰۰ سال قبل از میلاد است. برای آشنایی با کاشی و سرامیک ایرانی با این مطلب از چیدانه همراه باشید.
مطلب خواندنی: ظریف‌ترین معماری‌های اسلامی در سراسر دنیا
کاشی و سرامیک تفاوت زیادی با هم ندارند و درواقع نوعی خشت سفالی با ضخامت کم هستند که با لعاب بر روی آنها طرح‌هایی پیاده می‌شود و پس از پخت به عنوان نوعی مصالح کاربرد دارند. اگر لعابی که روی کاشی را می‌پوشاند از جنس سرامیک باشد به آن کاشی سرامیکی یا همان سرامیک گفته می‌شود. مهمترین تفاوت کاشی و سرامیک در کاربرد آنهاست. کاشی‌ها مقاومت کمتری در برابر دما و فشار دارند و بیشتر برای دیوارها مورد استفاده قرار می‌گیرند ولی سرامیک‌ها به دلیل مقاومت بیشتر در برابر دما و فشار برای پوشاندن کف استفاده می‌شوند. در گذشته ابعاد کاشی‌ها کوچکتر از سرامیک‌ها بود ولی امروزه نمی‌توان تفاوتی از نظر ابعاد برای کاشی و سرامیک بیان کرد. چرا که کاشی‌ها هم در ابعاد مختلفی تولید می‌شوند.
یکی از انواع کاشی و سرامیک ایرانی، کاشی سنتی دست‌ساز است که به دست هنرمندان سفال و سرامیک ایران و به جای کارخانه در کارگاه‌ها ساخته می‌شوند و روند ساخت آنها با سرامیک‌های صنعتی متفاوت است.
کاشی و سرامیک ایرانی امروزه در بازار انواع مختلفی دارند که حق انتخاب شما را زیاد می‌کنند. لازم است با توجه به فضایی که سرامیک در آن استفاده می‌شود کاشی و سرامیک با ابعاد، رنگ و طرح مناسب برای آن انتخاب شود. به طور مثال؛ استفاده از سرامیک با ابعاد بزرگ فضا را بزرگتر جلوه می‌دهد و یا می‌توانید برای فضایی با مساحت بالا کاشی و سرامیک با ابعاد کوچک استفاده کنید تا فضا خیلی خالی و بی روح نشود. استفاده از کاشی و سرامیک‌های با ابعاد کوچک در فضای کوچک پس از مدتی خسته کننده شده و باعث می‌شود فضای شما شلوغ به نظر برسد. همچنین می‌توان کاشی و سرامیک با ابعاد مختلف را در ترکیب با یکدیگر به کاربرد و طرح‌های زیبایی ایجاد کرد.
رنگ سرامیک در کوچک و بزرگتر نشان دادن فضا تاثیر دارد. استفاده از رنگ‌های تیره فضا را کوچکتر نشان می‌دهد و رنگ‌های روشن باعث دلبازی فضا می‌شود.
نکته: برای انتخاب کاشی و سرامیک ایرانی برای منزل خود، به مواردی مانند مساحت و کاربری فضای مورد نظر، طرح و رنگ وسایل مورد استفاده در منزل، قرارگیری برخی از وسایل مانند استفاده از فرش در کف و یا آینه در دیوار و… توجه کنید تا پس از چیدمان منزل بین کاشی و سرامیک استفاده شده و لوازم منزل همخوانی وجود داشته باشد.
مطلب پیشنهادی: تفاوت سرامیک کف و دیوار در چیست؟
قطعات کاشی و سرامیک در گذشته اغلب به صورت مربعی شکل در کنار هم چیده می‌شدند ولی امروزه طرح‌های مختلفی برای کنار هم قرار گرفتن دارند. در هر یک از طرح‌های چیدمان، ممکن است سرامیک استفاده شده به شکل مربع، مستطیل، دایره و یا فرم های دیگر باشند. ولی اغلب سرامیک‌ها به شکل مربع و یا مستطیل تولید می‌شوند تا محدودیت کمتری برای چیدمان در فضاهای مختلف داشته باشند. برخی از انواع چیدمان کاشی عبارتند از:
ساده‌ترین مدل چیدمان سرامیک در دیوار و کف مدل چهارخانه یا همان موزاییکی است. سرامیک‌های دارای طرح تکراری و اغلب رنگ مشابه به صورت مرتب در کنار هم قرار می‌گیرند تا همه‌‌ی سطح کف یا دیوار را بپوشانند.
در این نوع چیدمان سرامیک‌ها با زاویه‌ی ۴۵ درجه نسبت به هم قرار می‌گیرند و طرح لوزی را ایجاد می‌کنند. این نوع چیدمان باعث بزرگتر نشان دادن فضا می‌شود.
این نوع چیدمان که به آن طرح چپ و راست هم می‌گویند و بیشتر در چیدمان پارکت‌ها دیده می‌شود، برای کاشی و سرامیک هم کاربرد دارد. در این نوع چیدمان سرامیک‌ها شکلی مستطیلی دارند و به صورت متقاطع (با زاویه ۹۰ درجه) نسبت به هم قرار می‌گیرند.
در این طرح یک سرامیک مربعی کوچک در وسط قرار می‌گیرد. سرامیک‌های مربعی با ابعاد بزرگتر در چهار طرف مربع کوچکتر جاگذاری می‌شوند که شکل چرخ دنده را تداعی می‌کنند. در نتیجه به آن چرخ دنده‌ای می‌گویند.
در این نوع طرح، سرامیک‌ها به صورت زیگزاگ در کنار هم قرار می‌گیرند و یا سرامیک استفاده شده طرح زیگزاگی دارد. سرامیک‌ها می‌توانند هم‌رنگ باشند و یا از رنگ های مختلفی تشکیل شده باشند.
برخی از سرامیک‌های تزئینی به عنوان طرح فرش در کف استفاده می‌شود به این صورت که سرامیک‌های طرح‌دار در کنار هم قرار می‌گیرند و یک طرح کامل در ابعاد بزرگتر مانند فرش ایجاد می‌کنند. این روش چیدمان می‌تواند راهکار خوبی برای اضافه کردن رنگ‌های مختلف به دکوراسیون باشد. این طرح برای مجزا کردن یک فضا مناسب است. به طور مثال قسمتی که میز نهارخوری قرار می‌گیرد با این طرح از سرامیک از فضاهای دیگر جدا می‌شود. با این نوع کفسازی همان‌طور که قسمتی از کف را از بخش‌های دیگر جدا می‌کند، می تواند به طور مثال یک سطح ضد آب در سطحی چوبی به وجود بیاورد.
با کنار هم قرار گرفتن برخی از کاشی و سرامیک‌های ایرانی، طرح‌هایی سه‌بعدی ایجاد می‌شود. طرح‌هایی که به صورت برجسته و یا فرورفته دیده می‌شوند. این نوع سرامیک در طرح‌های مختلفی وجود دارند و در مکان‌های مختلفی مانند استخر، رستوران، اتاق های پذیرایی بزرگ و.. قابل استفاده‌اند.
در این مدل چیدمان کاشی‌های شش ضلعی در کنار هم قرار می‌گیرند و فرمی به شکل کندو ایجاد می‌کنند. این نوع چیدمان یکی از مدل‌های محبوب افراد برای استفاده در حمام و سرویس است. همچنین می‌توان با دو رنگ مختلف از این نوع کاشی و سرامیک برای دکوراسیون دیوار اتاق استفاده کرد.
مزایای استفاده از سرامیک:
معایب استفاده از سرامیک:
مطلب پیشنهادی: خطرات لیز خوردن روی سرامیک، راه حل چیست؟
قبل از خرید انواع کاشی و سرامیک، اطلاعات کلی راجع به آنها را بدست بیاورید تا راحت‌تر بتوانید انتخاب کنید. در هنگام انتخاب و خرید سرامیک به این نکته توجه کنید که کاشی و سرامیک بر اساس کیفیت‌شان دارای درجه‌بندی‌های مختلفی هستند و از درجه یک تا چهار تقسیم‌بندی می‌شوند. سرامیک‌های درجه یک هیچ‌گونه نقصی در سطح لعابدارشان وجود ندارد و کاملا سالم است و به ترتیبی که درجه سرامیک بالاتر می‌رود ناخالصی در ظاهر سرامیک و یا خال‌های روی سطح آنها بیشتر می‌شود.
کاشی و سرامیک در ابعاد مختلف؛ ۲۵×۲۵، ۵۰ ×۵۰، ۶۰ ×۶۰، ۶۰ ×۹۰، ۳۰×۹۰، ۴۰ ×۱۲۰، ۶۰ ×۱۲۰ (سانتی متر) و… در بازار وجود دارند.
قیمت کاشی و سرامیک ایرانی براساس کیفیت و درجه‌بندی، هزینه حمل و نقل، محل نصب، نوع لعاب و… بر حسب مترمربع و گاهی به صورت عددی قیمت‌گذاری می‌شود. قیمت سرامیک پرسلانی به دلیل مقاومت بالایی که دارد بالاتر از کاشی و سرامیک معمولی است. هزینه‌ی نصب کاشی و سرامیک برا اساس نوع سرامیک، مساحت فضای مدنظر، نیاز به زیرسازی، نوع نصب (چسبی یا دوغابی) و… تعیین می‌شود.
امروزه کاشی و سرامیک‌های جدیدی با خاصیت نانو تولید می‌شوند که نوع لعاب و براق بودن آنها باعث بازتاب فوق‌العاده نور می‌شود و همچنین به راحتی شسته و تمیز می‌شوند که اغلب برای ساختمان‌های لوکس به کار می‌روند. این نوع محصولات قیمت بیشتری نسبت به کاشی و سرامیک‌های معمولی دارند.
اگر شما هم تصمیم به اجرای کاشی و سرامیک ایرانی در فضاهای خانه خود هستید با متخصصین چیدانه در ارتباط باشید تا بتوانید راحت‌تر تصمیم بگیرید و انتخاب کنید.
بازنویسی و انتشار: فهیمه مصدرالامور