جالب است بدانید در جامعه امروزی افرادی هستند که با دغدغه‌هایی برگرفته از جامعه پیرامون، همواره راه را برای تفکر و تعقل انسان‌های معمولی باز می‌کنند. افرادی که با صحبت‌هایشان ما را مجبور به تفکر می‌کنند و در نهایت طریقه‌ی بهتر زندگی کردن را به ما می‌آموزند. یکی از این افراد تاثیرگزار علیرضا امتیاز، معمار معاصر برجسته شیرازی است. علیرضا امتیاز با شخصیتی جذاب و اطلاعاتی منحصر به فرد، همواره مباحثی را مطرح می‌کند تا آدم‌های اطرافش را به چالش بکشد. برای آشنایی با بیوگرافی علیرضا امتیاز، با این مطلب از چیدانه همراه باشید تا این معمار معاصر را بیشتر بشناسید.
مهندس علیرضا امتیاز مجسمه‌ساز، طراح و معمار معاصر، متولد بیستم بهمن‌ماه 1353 در شهر شیراز است. تحصیلات ابتدایی، راهنمایی و متوسطه علیرضا امتیاز در مدارس شهر شیراز گذرانده شد و دوران دانشگاهی او نیز در شهرستان شیراز و در دانشگاه آزاد واحد شیراز بوده است. او می‌گوید: روز اول دبستانم تصادفا مصادف شد با روز اول جنگ و در آن روز با معماری پناهگاه‌ها آشنا شدم. مفاهیم باوهاوسی رنگ‌ها را در یکی دو کلاس بالاتر آموختم؛ قرمز یعنی خطر و سفید یعنی آرامش. مفهوم سازه فلزی نیز در طبقه منفی سه پارکینگ برای امتحان نهایی در ذهنم شکل گرفت. علیرضا امتیاز در سال 1380 در مقطع کارشناسی ارشد و رشته معماری فارغ التحصیل شد و سپس شرکت مهندسی خود را افتتاح کرد.
علیرضا امتیاز خود را طرفدار تفکر آزادانه معرفی کرده و با سری استوری‌هایی که در پیج اینستاگرامش منتشر می‌کند، آدمها را در زمینههای مختلف شخصی، اجتماعی، محیط زیست و معماری به چالش دعوت می‌کند. به همین ترتیب آدم‌های بسیاری با طرز فکرهای مختلف، در رابطه با مسائل و مشکلات موجود در محیط اطراف با او همراه می‌شوند و به تبع سطح آگاهی آنها افزایش پیدا می‌کند.
به نظر می‌رسد که این معمار معاصر برجسته شیرازی از به چالش کشیدن آدمها و تعامل و گفتگو با آنها لذت می‌برد. پرداختن به موعوضات مختلفی مانند انعطاف‌پذیری، خشم، دروغ، غم، فردیت، دگراندیشی، هویت، توتالیتاریسم و انتخاب اخلاقی از جمله مسائل مطرح در مباحث علیرضا امتیاز هستند که در رابطه با هر کدام از اینها نظرات و سطح آگاهی مردم را سنجیده و با آنها وارد تعامل شده است.
مهندس علیرضا امتیاز فردی است که به اخلاق و انتخاب‌های اخلاقی بسیار پایبند است. او در جلسه‌ای براساس نظریه یک روانشناس یهودی به نام لارنس کلبرگ، در پاسخ به این سوال که "اخلاق چیست؟“ تئوری لارنس کلبرگ را در رابطه با سطوح اخلاقی بررسی می‌کند. بر اساس این تئوری سطوح اخلاقی شامل سه سطح اخلاق و شش مرحله است؛
سطح اول:
1) ما اخلاقی رفتار می‌کنیم تا تنبیه نشویم.
2) ما اخلاقی رفتار می‌کنیم تا تشویق شویم.
سطح دوم:
3) ما اخلاقی رفتار می‌کنیم تا قوانین و رسوم را رعایت کنیم.
4) ما اخلاقی رفتار می‌کنیم تا بتوانیم به سرچشمه‌های قدرت نزدیک شویم.
سطح سوم:
5) ما اخلاقی رفتار می‌کنیم چون در راستای نظم، رفاه و احترام به همه جامعه است.
6) ما اخلاقی رفتار می‌کنیم چون آگاهانه و در راستای وجدان فردی و درونی‌مان است.
به‌ترتیب با گذر از سطح اول به سطح ششم رشد اخلاقی صورت می‌گیرد و هر انسانی با رشد سنی و کل جامعه در مراحل مختلف، تمام این شش مرحله را طی خواهند کرد. تا مرحله پنجم ما هنوز معیارهای اخلاقی را از بیرون دریافت می‌کنیم، ولی مرحله‌ی ششم تنها مرحله‌ای است که معیارهای اخلاقی را از درون خودمان دریافت خواهیم کرد و در این صورت است که سطح اخلاق به بالاترین و بهترین حد خود خواهد رسید.
گروه طراحی امتیاز به سرپرستی علیرضا امتیاز، در سال 1380 کار خود را در زمینه طراحی آغاز کرده است. طراحی مجتمع‌های تجاری، اداری و مسکونی و همچنین طراحی داخلی و طراحی صنعتی برای برندهای داخلی از زمینههای فعالیت گروه طراحی امتیاز می‌باشد. با توجه به اینکه مهندس علیرضا امتیاز، معماری دوستدار طبیعت است و کارهای او با طراحی‌هایی که دارد کمترین تعرض را نسبت طبیعت دارند، استفاده از اندیشه‌ها و مبانی فکری او، طراحی‌هایی متقارن با طبیعت و مصرف بهینه‌ی انرژی در کارهای اجرایی این گروه نیز کاملا مشهود است.
در ادامه برخی از پروژه‌های حرفه‌ای گروه معماری امتیاز که تحت نظر علیرضا امتیاز و برخی دیگر از معماران که در این گروه فعالیت دارند، طراحی و اجرا شده است، معرفی خواهد شد.
ساختمان ژنوم با کاربری ساختمان پزشکان یکی از مهم‌ترین و معروف‌ترین کارهای مهندس امتیاز است که در سال 1391 در خیابان قصردشت شیراز، افتتاح شده است. زمان ساخت این پروژه شش سال بوده و ساختمان ژنوم با معماری متفاوت خود نگاه هر رگذری را به خود جلب می‌کند. ایده طراحی مهندس امتیاز در این ساختمان براساس شکل ژنوم انسان (میتوکندری) است و نمای خارجی آن از کروموزم انسان الهام گرفته شده است. نحوه‌ی طراحی و ساخت این اثر در تغییر فضای شهری بسیار موثر بوده و نمادی از نما، به صورت نماد شهری در زیرگذر زرگری نصب شده است.
یکی دیگر از شناخته شده‌ترین پروژه‌های گروه طراحی امتیاز رستوران نمک شیراز است. در طراحی این رستوران از نمک به عنوان ماده‌ای پایدار، در دسترس و در عین حال مقرون به صرفه استفاده شده است. تمام نمک مورد نیاز در این پروزه از طریق معدن نمک نزدیک رستوران به دست آمده و در طراحی تمام بخش‌های این رستوران به کار رفته است. در ساخت رستوران نمک شیراز، علاوه بر سنگ نمک، از پودر و لایه‌های فشرده نمکی نیز برای ایجاد تنوع در طراحی بنا استفاده شده است. بدنه سازه و سقف‌ها از ترکیب نمک و صمغ طبیعی ساخته شده و میزها و مبل‌ها نیز دست ساز و از سنگ نمک ساخته شده‌اند.
طراحی رستوران نمک برنده‌ی جایزه معمار 91 (دوازدهمین دوره) در مقام اول و پنجمین جایزه معماری داخلی ایران در مقام اول شده است. برای آشنایی بیشتر با این بنای جذاب با طراحی منحصر به فرد، مطلب رستوران نمک در شیراز، نگاهی مدرن به غارهای نمکی را بخوانید.
این مجسمه در سال 1391 به سفارش کارفرما برای فضای میانی یک باغ شخصی طراحی شده است. در این مجسمه فضایی دایره شکل و لانه مانند در انتهای آن به منظور آشیانه‌ای برای پرندگان باغ طراحی شده است.
علیرضا امتیاز در رابطه با ایده‌های طراحی فروشگاه قالی می‌گوید: گذر از نگاه سنتی به مقوله فرش ایرانی به راحتی ممکن نیست. حضور هزار ساله این هنر در دیدگان ایرانیان تاثیرات شگرفی بر زیبایی‌شناسی ایرانیان گذاشته است. با نگاهی مدرن به طرح‌های غالب فرش‌های ایرانی آن را پیوستار، پیچان و پیچیده‌ای یافتم و تلاش نمودم این ایده را در چهار بعد بسط دهم.
گالری کفش فرشتگان مجتمع 600 متری در دو طبقه است که به فروش محصولات چرمی اختصاص دارد. در طراحی گالری کفش فرشتگان سعی شده تا محصولاتی با سفارشات متنوع در فضایی منحصر به فرد، مجلل و مدرن ارائه شود. تمام میزها و مبل‌ها به طور خاص برای این پروژه طراحی شده است. تمامی آنها کمیاب و دست ساز و از الیاف کربن ساخته شده‌اند. در طراحی مجموعه با توجه به کارکردهای مختلف، هماهنگی در فرم و تنوع بصری بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
ایجاد پیوستگی در فرم ویترین‌ها و استفاده از رنگ سفید به عنوان رنگ قالب جهت نمایش بهتر اجناس، از ویژگی‌های طراحی گالری کفش فرشنگان است. برای ساخت ویترین‌ها نیز از تکنیک سنتی قایق‌سازی سرخپوستی به عنوان تکنیک پایه طراحی و اجرا استفاده شده که با توجه به محدودیت نصب با استفاده از عناصر سبک، پروژه به صورت پیش ساخته در محل طراحی و اجرا شده است.
این پروژه برنده جایزه‌ی سومین جایزه معماری داخلی ایران (سوم) بوده است.
در طراحی مجموعه تجاری- فرهنگی بروجرد، ایجاد تاثیر عمیق محیطی بر شهر به جهت جذب لایه‌های کاربران از شهرهای پیرامونی به بروجرد و ترکیب نورگیر آتریوم ورودی با نمای اصلی علاوه بر امکان ایجاد نورگیری طبیعی، به عقب‌نشینی ساختمان در سمت خیابان انجامیده است که علاوه بر ترکیب مناسب خط آسمان پروژه با منظر شهری بر ورودی نیز تاکید شده است.
ایده‌های طراحی پروژه مجتمع تجاری- مسکونی آ‌پی‌اس در بستری دارای عوارض محیطی بسیار شکل گرفته ولی سعی طراحان استفاده از محدودیت‌های پروژه و تبدیل آنها به فرصت طراحی بوده است. سه برج که در سه نقطه پروژه مکان‌یابی شده علاوه بر خاصیت عملکردی خود نقش بادگیر را برای مجموعه تجاری زیرین ایفا می‌کند که امکان تهویه هوای طبیعی و بهینه‌سازی سیستم تهویه مطبوع را داشته باشد.
پروژه مجموعه مسکونی شاه پریان با هدف ایجاد خانه پایدار در بستری از باغات قصردشت شکل گرفت. ایجاد آپارتمان‌های دو طبقه و امکان استفاده هر یک از این آپارتمان‌ها از حیاطی مستقل و بدون دید مزاحم از ایده‌های اولیه شکل‌گیری و سازماندهی پلان مجموعه بوده است. جهت نزدیک کردن پروژه به خانه پایدار، سعی شده از سیستم‌های هوشمند بهینه‌سازی مصرف برق و همچنین سیستم زمین گرمایی و بهینه‌سازی مصرف آب از طریق جداسازی لوله‌های فاضلاب و تصفیه آن و جمع‌آوری آب باران و پانل‌های خورشیدی نیز استفاده شود.
با توجه به بیوگرافی علیرضا امتیاز و طرز فکر و بیان مساله اون می‌توان به این نتیجه رسید که رعایت اخلاق و رشد اخلاقی در تمام تصمیمات فردی و اجتماعی و در معماری و محیط زیست تاثیر بسیار زیادی دارد. علیرضا امتیاز معتقد است، تلاش برای اینکه خودت باشی گاهی دشوارتر از آن چیزی است که تصورش را می‌کنی!
مطالب مرتبط: