با پیشرفت صنعت و تکنولوژی، فرش‌های ماشینی با فناوری‌ها و الیاف مختلف و با ویژگی‌های خاص خود تولید شد. اگر بخواهید برای منزل فرش ماشینی مرغوب و با کیفیت مطابق جدیدترین مدل‌ها و سبک دکوراسیون خانه بخرید باید حتما به جنس تار و پود آن دقت کنید. چراکه فرش‌های ماشینی بی‌کیفیت، عمر بالایی ندارند، مرتب پرز می‌دهند و به مرور زمان نازک و نافرم می‌شوند. در مطالب قبلی در مورد انواع فرش ماشینی به‌طور کامل صحبت شد. در این مطلب از چیدانه به معرفی انواع الیاف فرش ماشینی و بررسی ویژگی‌ها، خصوصیات و کیفیت هریک از الیاف مورد استفاده در تولید فرش ماشینی و بررسی بهترین الیاف برای فرش ماشینی می‌پردازیم. با ما همراه باشید…
فرش با الیافی بافته می‌شود که تار و پود آن را تشکیل می‌دهند. گره‌های ایجاد شده فرش در کنار هم نقش و طرح زیبای آن را تشکیل می‌دهند. به‌طور کلی انواع الیاف فرش در صنعت فرش ماشینی به سه دسته تقسیم می‌شود که شامل موارد زیر است؛
نخ خاب نخی است که تمام سطح روی فرش ماشینی را می‌پوشاند. الیافی که در خاب فرش استفاده می‌شود باید دارای ویژگی‌هایی چون مقاومت بالا در برابر پاخوردن و برگشت پذیری بالا باشد. در نخ خاب فرش‌های دستباف از کرک، ابریشم و پشم و در نخ خاب فرش‌های ماشینی از اکریلیک، پلی استر و پلی پروپلین استفاده می‌شود.
نخ تار یا نخ چله، قسمتی از فرش ماشینی است که موجب استحکام و مقاومت فرش در جهت طول می‌شود و معمولا با الیافی چون پنبه، پلی استر یا ترکیبی از هر دو بافته می‌شود.
نخ پود در واقع نگهدارنده نخ خاب فرش ماشینی است و باعث استحکام فرش در جهت عرض می‌شود. نخ پود فرش ماشینی معمولا از جنس پنبه، جوت یا پلی استر است.
انواع فرش‌های ماشینی موجود در بازار با نخ‌های مختلفی بافته می‌شوند. به‌طور کلی الیاف و انواع نخ فرش ماشینی به دو دسته تقسیم می‌شوند که شامل موارد زیر است؛
فرش ماشینی با الیاف طبیعی از بهترین انواع الیاف در فرش ماشینی است که البته بیشتر در فرش‌های دستباف از آن‌ها استفاده می‌شود. نخ‌ها و الیاف طبیعی که در طبیعت تولید شده‌اند به دو دسته زیر تقسیم می شوند؛
نخ پنبه در واقع نخی طبیعی از گیاه پنبه است. الیاف فرش ماشینی پنبه استحکام بالایی داشته و در مقابل عواملی چون حرارت و نور خورشید مقاومت بالایی دارد. توجه داشته باشید که هر چه الیاف نخ پنبه بلندتر باشد، قطر نخ نازک‌تر و در نتیجه کیفیت الیاف فرش ماشینی پنبه‌ای بهتر خواهد بود.
الیاف جوت یک فیبر گیاهی، طبیعی، بسیار بادوام و مناسب برای مناطق پر رفت و آمد است اما پاک کردن لکه از روی آن سخت‌تر است،. انواع مختلفی از طرح و بافت داشته و مشخصات مشابهی با سیزال دارد.
الیاف فرش ماشینی سیزال از برگ‌های کاکتوسی به نام آگوا سیسالانا تهیه می‌شود. دارای سختس و مقاومت بالا حتی بیشتر از جوت و مناسب برای مناطق پر رفت و آمد است. سیزال در مقایسه با دیگر الیاف فرش ماشینی چون جوت، پلی پروپیلن و پنبه از بافتی درشت‌تر دارد. برای تمیز کردن این جنس فرش نباید از پارچه مرطوب استفاده شود چراکه باعث پخش کثیفی و لک شدن فرش می‌شود.
Seagras یکی از فیبرهای طبیعی مانند سیزال است و از چمن نعنا که در جنوب آسیا رشد می‌کند تولید می‌شود. این الیاف فرش ماشینی صاف و کمی براق بوده و هنگامی که بافته می‌شود سطحی نرم ایجاد می‌کند. رنگ فیبر سبز است البته در طول زمان این رنگ از بین می‌رود. Seagrass از نظر دوام، رنگ و مقاومت در برابر آب و گرد و خاک بهترین الیاف است که به‌راحتی تمیز می‌شود.
الیاف پشم طبیعی، نرم، بادوام، ماندگار و انعطاف‌پذیر و چرک تاب است که می‌توان به‌راحتی آن را تمیز کرد. الیاف فرش ماشینی پشم برای هر اتاقی مناسب است. احتمال پرز دادن فرش حتی اگر ضخیم باشد همان 3 تا 6 ماه اول است که با جارو کردن منظم این پرزها کمتر می‌شود. فرش ماشینی با الیاف پشم در برابر حرارت مقاوم بوده و فرش مناسبی برای نزدیک شومینه است.
الیاف ابریشم طبیعی جلوه خوش رنگ و براقی نسبت به دیگر الیاف طبیعی چون پشم دارند. ابریشم الیافی جادویی است که نرم، نازک، بسیار محکم و بادوام است. الیاف فرش ماشینی ابریشم گونه نیز مانند نوع دستباف خود شهرتی جهانی دارد و الیافی تجملی است. الیاف ابریشم طبیعی از گران قیمت‌ترین و با دوام‌ترین الیاف موجود در بازار هستند.
انواع الیاف فرش ماشینی مصنوعی همانطور که از نامش پیداست، طبیعی نبوده و از مواد نفتی، توسط انسان ساخته می‌شوند. معمول‌ترین الیاف مصنوعی مورد استفاده در فرش ماشینی شامل نخ اکریلیک، پلی استر و پلی گروپلین، نایلون و ویسکوز است؛
نخ‌های اکریلیک از انواع الیاف فرش ماشینی مصنوعی لطیف، نرم و لوکس است که در بسیاری از فرش‌های ماشینی استفاده می‌شود. فرش ماشینی با الیاف آکرلیک دارای ویژگی‌هایی چون توانایی ایجاد رنگ‌های برجسته و درخشان، مقاومت بالا در برابر لکه است. الیاف آکرلیک خوب رنگ می‌گیرد و در رنگ‌های جذابی تولید می‌شود. فرش ماشینی آکرلیک رطوبت را به سرعت جذب و آزاد می‌کند، در برابر بید زدگی، روغن و مواد شیمیایی و نور خورشید مقاوم است. این الیاف فرش ماشینی از پشم نرم‌تر است اما در برابر فشار و تا شدن به اندازه پشم مقاوم نیست.
در بافت فرش ماشینی هیت ست یا به عبارت درست‌تر هیت ست شده طی فرآیندی در ریسندگی‌ها توسط دستگاه هیت ست، بافت درونی الیاف فرش ماشینی ریسیده و به‌وسیله حرارت و بخار تثبیت می‌شود. از این طریق نخ هیت ست شده دارای ویژگی‌های خاصی می‌شود، اکریلیک هیت ست شده نیز با این فرآیند دارای خاصیت‌های ویژه‌ای می‌شود. فرش ماشینی اکریلیک کیفیت بالاتری نسبت به دیگر فرش‌ها داشته و دارای ویژگی‌هایی چون مقاومت بالا در برابر گرد و خاک، نور و گرما، قابلیت پاخور بودن، تحمل فشار بالا و برگشت پذیری بالا است. فرش‌های ماشینی با الیاف آکریلیک می‌توانند اتو یا قابلمه داغ را 5 دقیقه بدون هیچ آسیبی تحمل کنند. نخ اکریلیک در فرآیند هیت ست شدن بدون پرز می‌شود و فرش‌های آکریلیک هیت ست شده به فرش‌های بدون پرز یا ضد حساسیت معروف هستند که این یکی از مهم‌ترین مزایای این نوع فرش ماشینی است.
الیاف فرش ماشینی پلی استر ماندگار، بادوام، مقاوم در برابر آب، برگشت پذیر و بسیار نرم است. این فرش‌های ماشینی مناسب برای استفاده در فضای باز، آشپزخانه، سالن‌های بازی و دیگر محل‌های پر رفت و آمد است. الیاف فرش ماشینی indoor/outdoor نیز از پلی استر بازیافت شده ساخته می‌شود. در صورت استفاده در فضای بیرون بهتر است هنگام باران شدید آن‌ها را بپوشانید تا خشک شدن این فرش‌ها آسان‌تر شود.
الیاف پلی پروپیلن به اندازه نایلون نرم است و به عنوان الفین شناخته می‌شود. پلی پروپیلن مانند پشم طبیعی است و گاه به‌عنوان جایگزین پشم مصنوعی استفاده می‌شود. فرش ماشینی پلی پروپلین مقاوم در برابر لکه است اما این فیبر باعث جمع آوری خاک می‌شود. پلی پروپیلن به اندازه نایلون و آکریلیک مقاوم نیست و بازگشت پذیری ضعیفی دارد و با پاخوردن سفت و سخت می‌شود.
الیاف فرش ماشینی نایلون، مصنوعی، با دوام، مقرون به صرفه و مقاوم در برابر ریختن نوشیدنی و مایعات روی آن بوده و برای محل‌هایی چون سالن‌های ورودی یا بازی بسیار مناسب است.
الیاف فرش ماشینی ویسکوز شبیه ریون بوده و از خمیر چوب ابریشم ساخته می‌شود. توجه داشته باشید که ویسکوز نوعی نخ مصنوعی است اما از نوع بازیافتی است که کیفیت خوبی ندارد. ویسکوز معمولا به‌منظور درخشش با پشم مخلوط می‌شود. فرش‌های ابریشم مصنوعی که به فرش ویسکوز بلژیکی معروف هستند با این الیاف تولید می‌شوند. از مزایای این فرش‌ها، لطافت و نرمی بالا و بدون پرز بودن است. فرش ابریشم مصنوعی ویسکوز قیمت پایین‌تری به نسبت فرش‌های آکریلیک هیت ست شده دارد. توجه داشته باشید که در فرش ماشینی ویسکوز تنها از الیاف ویسکوز استفاده نشده و نخ پلی استر نیز در بافت آن‌ها به‌کار می‌رود.
انواع الیاف فرش ماشینی در دو نوع جزیی Staple و پیوسته بی‌سی‌اف یا BCF که مخففBulk Continuous Filament است، تولید می‌شود. الیاف جزئی در قطعات کوچک 7 تا 25 سانتی‌متری در هم تنیده می‌شوند تا نخ نهایی برای تولید و بافت فرش ماشینی تولید شود اما نخ‌های بی‌سی‌اف با طول نامحدود در هم تنیده می‌شوند. برای تولید انواع الیاف فرش ماشینی ممکن است یک یا هر دو حالت جزیی و پیوسته بافت نخ استفاده شود. برای مثال الیاف پلی استر معمولا به صورت بی‌سی‌اف BCF تولید می‌شوند اما الیاف پشم به صورت جزیی تولید می شود. نخ های بی‌سی‌اف موجب می‌شوند فرش بدون پرز بوده و به دلیل در هم تابیدن نخ‌ها، فرش مقاومت بالایی داشته باشد. توجه داشته باشید که اگر نخ بی‌سی‌اف BCF هیت ست شود از نرمی و لطافت بیشتری برخوردار می‌شود.
مرغوب‌ترین و بهترین الیاف برای فرش‌های ماشینی موجود در بازار، الیاف آکریلیک است. انواع الیاف فرش ماشینی آکرلیک به دلیل ویژگی‌های خاص خود نسبت به الیاف پلی استر، پلی پروپلین، نایلون و ویسکوز دارای کیفیت بالاتری هستند. برای تشخیص فرش آکریلیک از پلی استر و غیر آکریلیک کافی است به موارد زیر توجه داشته باشید؛
پیش از خرید فرش ماشینی باید بدانید چه الیافی از بین انواع الیاف فرش ماشینی برای فضای شما مناسب است و بهترین الیاف فرش ماشینی کدام هستند. برای این‌کار باید دانست که برای چه منظوری از فضا استفاده می‌شود، میزان رفت آمد آن اتاق چقدر است و اتاق مورد استفاده چه کسانی قرار می‌گیرد. برای مثال کودکان یا بزرگسالان، تا چه زمانی می‌خواهند از آن استفاده کنند و چه اندازه برای خرید فرش ماشینی قرار است هزینه شود. انواع الیاف فرش ماشینی طبیعی و مصنوعی در تولید انواع فرش استفاده می‌شود که هریک ویژگی‌های مختص خود را دارند. شما هم اگر به دنبال خرید فرش ماشینی مناسب هستید و در انتخاب هزینه و الیاف آن شک دارید با کمک این مطلب و کارشناسان چیدانه می‌توانید بهترین را در بین انواع الیاف فرش ماشینی انتخاب کنید.
برای اطلاعات بیشتر در زمینه انوا فرش ماشینی مطالب فرش ماشینی 1600 شانه، فرش ماشینی دستباف گونه و مدل فرش ماشینی کاشان را بخوانید.