طراحی صحنه یکی از مهم‌ترین بخش‌های فیلم‌سازی به حساب می‌آید که می‌تواند پیام‌های زیادی را به مخاطب منتقل کند. یک فیلم با طراحی صحنه و دکوراسیون درست و به جا در دل مخاطب جا باز می‌کند و کشف نکات ریز این طراحی‌ها برای مخاطب جذابیت خواهد داشت. اصغر فرهادی را می‌توانیم بهترین فیلمساز ایرانی بدانیم که نام و آوازه او در سراسر جهان نیز به گوش می‌خورد و تمام دوستداران سینما، به خوبی او را می‌شناسند. در مطالب قبل‌تر «فیلم دکور»، به بررسی طراحی صحنه دقیق فیلم‌های اصغر فرهادی پرداخته ایم. در فیلم دکور این هفته نیز به سراغ یکی دیگر از محبوب‌ترین و موفق‌ترین فیلم‌های این کارگردان رفته‌ایم. در ادامه با چیدانه همراه باشید.
درباره الی چهارمین ساخته بلند اصغر فرهادی، محصول سال 87 است که توانسته در جشنواره‌های جهانی، جوایز بزرگی، از جمله خرس نقره‌ای بهترین کارگردانی جشنواره برلین را از آن خود کند. طراحی صحنه این فیلم را خود کارگردان، یعنی اصغر فرهادی انجام داده است و می‌توان گفت به بهترین نحو ممکن از عهده آن برآمده است.
چند دوست برای تعطیلات به شمال میروند و در این سفر، فردی به نام الی(با بازی ترانه علیدوستی) نیز آن‌ها را همراهی می‌کند تا در این سفر با احمد(با بازی شهاب حسینی) آشنا شود. ماجراهایی در این سفر رخ می‌دهد و الی در ساحل دریا ناپدید می‌شود. همین ناپدید شدن تراژدی غمناکی را در فیلم رقم می‌زند.
بعد از رسیدن گروه به شمال، اولین خانه‌ای که می‌بینید، خانه پیرزن شمالی است که سپیده (با بازی گلشیفته فراهانی) برای گرفتن کلیدهای ویلا به آن جا می‌رود. خانه‌های روستایی شمال ایران معمولا ظاهر و دکوراسیونی مشابه یکدیگر دارند و این خانه نیز از سایر خانه‌ها مستثنی نیست.
مشاهده بیشتر
از پنجره‌های چوبی گرفته و رختخواب‌هایی که در گوشه اتاق دیده می‌شوند تا پرده‌های توری قدیمی، نمادی از خانه‌های روستایی ایرانی هستند.
اگر به معماری و طراحی خارجی فضا نگاه کنید، درها و پنجره‌های چوبی و دیوارهای سیمانی، اصلی‌ترین بخش‌های قسمت بیرونی خانه روستایی این پیرزن هستند. یک طراحی و معماری نه چندان خاص که نشان می‌دهد صاحبان خانه روستایی، از وضع مالی چندان خوبی هم برخوردار نیستند.
مطلب پیشنهادی: طراحی صحنه فیلم «زیر سقف دودی»؛ تفاوت‌های دکوراسیونی دو زن متفاوت
اصغر فرهادی از آن دسته کارگردان‌هایی است که امضای شخصی خودش را با روش خودش، روی آثارش می‌زند و همین امضاها، او را متمایز از بسیاری از فیلمسازان دیگر می‌کند. پیشتر به بررسی طراحی صحنه فیلم‌های چهارشنبه سوری، جدایی نادر از سیمین و فروشنده پرداخته‌ایم. شاید یادتان باشد که در تمام این فیلم‌ها، نقطه آغاز فیلم، ویرانگی یک خانه بوده است. همین خانه ویران شده و نامرتب، امضای شخصی اصغر فرهادی بر این فیلم‌هایش به حساب می‌آید.
سپیده و دوستانش بالاخره موفق می‌شوند در ویلایی که به گفته پیرزن بی در و پیکر است، ساکن شوند. در ابتدای ورود آن‌ها به خانه با صحنه‌هایی از نامرتب بودن بیش از حد ویلا مواجه می‌شوند. نه فرش‌ها، نه پنجره‌ها و نه حتی پرده‌ها هیچ یک به درستی و کامل سر جای خود قرار نگرفته‌اند. این ویرانی در فیلم‌های اصغر فرهادی، وعده‌ی رو به ویرانی رفتن جهت داستان را به مخاطب می‌دهد. دیوارهای کثیف، مبلمان رنگ و رو رفته و سرویس بهداشتی که در آن قفل نمی‌شود، همه نشان می‌دهند که این ویلا، جای مناسبی برای سکونت نیست، اما سپیده و دوستانش چشم روی حقیقت می‌بندند و با آگاهی نسبت به تمام ویرانی‌ها، می‌پذیرند که در همین ویلا بمانند. دقیقا مانند موضوع الی، که سپیده با آگاهی نسبت به ویرانی‌های داستان او، چشم بر حقیقت می‌بندد و با آگاهی نسبت به حقایق، سعی می‌کند اِلی را در کنار خود نگه دارد.
مطلب پیشنهادی: طراحی صحنه فیلم «بی‌پولی»؛ رسیدن از اوج رفاه به اوج فقر
حس بی روحی ویلا، بیشتر از هر مکانی در آشپزخانه ویلا به چشم می‌آید. آشپزخانه‌ای کاملا ساده و البته نامرتب که دیوارهایش با روزنامه‌ها پوشانده شده‌اند و کابینت‌ها رنگ و رویی برایشان نمانده است. میز غذاخوری 4 نفره به کار رفته در آشپزخانه، میز و صندلی‌های ساده‌ای هستند که در زمان‌های قدیم در برخی غذاخوری‌های سطح شهر به چشم می‌خوردند.
اگرچه این گروه دوستانه از ابتدای فیلم در حال تمیز کردن این خانه هستند، اما آشپزخانه باز هم مرتب نمی‌شود و حالت بی روحی و کثیفی را به مخاطب منتقل می‌کنند. یخچال به کاررفته در طراحی آشپزخانه ویلا نیز به نوعی عتیقه به حساب می‌آید، زیرا استفاده از این یخچال‌ها این روزها چندان مرسوم نیست.
باید بپذیریم برخی آیتم‌ها مخصوص ما ایرانی‌ها هستند و کمتر پیش می‌آید که در خانه‌های اروپایی یا هر خانه غیر ایرانی دیگری دیده شوند. پتوهای طرح ببر و پلنگی که تا چند سال پیش در خانه تمام ما ایرانی‌ها یکی از آن‌ها یافت می‌شد، در طراحی دکوراسیون فیلم درباره الی نیز این پتوی نوستالژی به کار رفته است. این پتو روی تختی چوبی در ایوان این ویلا پهن شده است و حس گرمی را به خوبی به این فضا بخشیده است. دقت کنید که فضای این ایوان تا چه حد گرم‌تر و البته مرتب‌تر از فضای داخلی خانه است.
پشتی‌های قرمز نیز دقیقا کاربردی مشابه پتوی پلنگی در طراحی صحنه دارند. نقش این پشتی‌های قرمز این است که بی رنگی بیش از حد فضای ویلا را تا حدودی خنثی کنند و البته حالت نوستالژی پشتی‌های قدیمی ایرانی را نیز برای مخاطبان تداعی سازند.
دیگر مطالب فیلم دکور نیز برایتان جذاب خواهد بود: