در این مطلب از چیدانه به بررسی صنایع دستی ایران می‌پردازیم. همانطور که می دانید ایران کشوری است که اقوام و فرهنگ های مختلفی دارد. از آنجایی که اقوام ایرانی در مناطق مختلف جغرافیایی زندگی می کنند، بنابراین برحسب شرایط زندگی و شرایط آب و هوایی گوناگون، صنایع دستی متنوع زیادی ساخته شده اند. این صنایع دستی نشان دهنده فرهنگ و هنر مردم هستند و بین گردشگران طرفداران بسیاری دارند.
برای آشنایی بیشتر با صنایع دستی ایران در ادامه با ما همراه باشید.
برخی از پرطرفدارترین و پرفروش ترین صنایع دستی ایران در جهان عبارتند از:
مشاهده بیشتر
فرش دستباف از مشهور‌ترین و پرفروش ترین صنایع دستی ایران می باشد. فرش های دستباف طرح و مدل های گوناگونی دارند که در شهرهای مختلف مانند کاشان، اصفهان، یزد، کرمان، قشقایی و بختیاری به سبک های خاص و متفاوت بافته می شوند. این مناطق از ویژگی های قومی، ملی و مذهبی در نقوش خاص خود استفاده می کنند.
سفال و سرامیک از دیگر صنایع دستی ایرانی می باشند که شهرت زیادی دارد. هنر سفالگری از قدیمی ترین ساخته های دست بشر است و اولین بار در ایران و در شهر شوش به وجود آمده و به همین دلیل به شهرت جهانی رسیده است. ظروف سفالی، کوزه و گلدان سفالی و اشیای مختلف سفالی از جمله وسایل سفالی پرطرفدار هستند. این ظروف بعد از پخته شدن در کوره به اندازه کافی استحکام پیدا می کنند.
فیروزه کوبی از صنایع دستی ایرانی نسبتا جدیدتری به حساب می آید و قدمت آن حدود 67 سال است. این هنر ایرانی ابتدا در نیشابور که یکی از مهم ترین شهرهای استخراج کننده این سنگ قیمتی می باشد، تولید شد.
فیروزه کوبی در مدل های مختلف و بر روی فلزهای مس، نقره، برنج و برنز ساخته می شود. در این نوع صنایع دستی، ابتدا ظرف فلزی آماده شده و سپس قطعات کوچک فیروزه با دقت و نظم و ترتیب در کنار هم قرار می گیرند. هرچه قرارگیری قطعات فیروزه دقیق تر و منظم تر و فاصله بین آن ها کمتر باشد، ارزش کار هنری بالاتر خواهد رفت.
میناکاری یکی دیگر از مهم ترین صنایع دستی ایران است و قدمت آن پنج هزار سال می باشد. این نوع صنایع دستی ابتدا به دست هنرمندان اهوازی ابداع و بر روی جواهرات و زیورآلات پیاده‌سازی می‌شد. در میناکاری در ابتدا ظرفی مسی در طرح و شکل مورد نظر توسط استاد مسگری ساخته و سپس توسط استاد میناکار لعاب سفید داده می شود. مرحله لعاب دهی 3 یا 4 بار انجام می شود و هر بار برای ثابت شدن رنگ ظرف در کوره ای با دمای 70 درجه گرما قرار می گیرد.
بعد از آن که لعاب سفید آماده شد، استاد مینا کار نقاشی ها و طراحی هایی بر روی ظروف میکشد. بعد از انمام کار ظرف دوباره به کوره می رود تا رنگ های نقوش طراحی شده ثابت شوند.
خاتم‌کاری نیز یکی دیگر از صنایع دستی پرطرفدار در میان ایرانی ها و گردشگران خارجی می‌باشد. این هنر اصیل ایرانی قدمت بسیار زیادی دارد. در خاتم‌کاری سطح ظروف با مثلث های کوچک که در طرح های مختلفی طراحی می شوند، به دقت و ظرافت پوشانده می شوند. بنابراین طراحی هایی که به شکل مثلث های کوچک بر روی اشیا طراحی و قرار داده می شوند، خاتم‌کاری نام دارد. در نقوش خاتم مثلث ها بسیار نازک هستند و ضخامتی در حد 2 میلی متر دارند.
مس از فلزهای بسیار مهم می باشد. ظروف مسی در طرح ها و اندازه های گوناگون ساخته می شوند و با قدمتی 5 هزار ساله از دوران باستان تا کنون نقش مهمی در زندگی انسان ها داشتند. امروزه نیز استفاده از ظروف مسی بسیار پرطرفدار است.
ظروف مسی علاوه بر کاربرد فراوان، برای تزیینات نیز استفاده می شوند و جنبه تزیینی دارند
قلم زنی نیز یکی دیگر از مهم ترین صنایع دستی ایران است و هنرهای دستی زیبایی توسط آن اجرا می شوند. به هنر قلم زنی، کنده‌کاری بر روی سنگ گفته میشده است، که امروزه علاوه بر سنگ، بر روی فلزات مختلفی مانند طلا، مس، برنج و نقره نیز انجام می شود. با استفاده از هنر قلم زنی ظروف با اندازه های مختلف ، گلدان، کوزه و اشیای گوناگون ساخته شده و بر روی آن ها نقش و نگارهای زیبایی کشیده می شود.
منبت‌کاری یکی دیگر از صنایع دستی ایرانی است که بر روی چوب اجرا می شود که حتما شما هم تابلوهای منبت‌کاری شده با نقش های زیبا و ظریف را دیده اید. از آن جایی که چوب از گذشته تا به حال از وسایل و ابزار حیاتی در زندگی انسان بوده، قدمت منبت‌کاری نیز بسیار زیاد می باشد. در هنر منبت‌کاری طرح مورد نظر هنرمند منبت‌کار، بر روی چوب انتخاب شده کنده‌کاری شده و بر روی آن نقوش مختلف اجرا می گردد. سپس نقش آن با استفاده از چوب های مختلف به رنگ های طبیعی مختلف در کنار هم قرار می گیرند و برجسته سازی می‌شوند.
چوب شمشاد، چوب آبنوس، چوب بقم، چوب فوفل، چوب عناب، چوب گردو و همچنین ریشه بسیاری از درختان جنگلی از چوب های مورد استفاده در هنر منبت کاری می باشند.
معرق‌کاری از دیگر صنایع دستی ایرانی است که با استفاده از چوب های مختلف به رنگ های طبیعی و در کنار مواد دیگری مانند خاتم، صدف، فلز و فیبر انجام می شود. قدمت معرق‌کاری به پادشاهان سلجوقی بر می‌گردد. در آن زمان لوازم چوبی مانند میزها، درها و دیگر لوازم چوبی با استفاده از این هنر ساخته می شدند و بر روی چوب ها معمولا از نقوش اسلیمی به رنگ های مختلف استفاده می شده است. این هنر امروزه نیز مورد توجه هنر دوستان قرار دارد.
ساخت زیورآلات از دیگر صنایع دستی ایرانی است که رواج زیادی دارد و امروزه نیز مانند گذشته همچنان پرطرفدار می باشد. زیورآلات طلاکوبی، فیروزه کوبی، چرمی، سنگ‌های قیمتی، نقره ای، مسی و سایر فلزات در مناطق مختلف ایران ساخته می شوند.
نگارگری و مینیاتور، یکی از زیباترین و جذاب ترین هنرهای ایران می باشند. مینیاتور سبکی در نقاشی است که به دلیل ظرافت و زیبایی خاصی که دارد آن را از نقاشی های دیگر متمایز می کند و به صورت تابلوهای تزیینی و یا دیوارنگاره ها از آن استفاده می شود.
نگارگری نیز سبکی در نقاشی ایرانی اسلامی بوده که کمتر به آن پرداخته شده است و امروزه به عنوان یکی از زیباترین صنایع دستی اصفهان شناخته می شود.
پارچه و سایر منسوجات پارچه ای در صنایع دستی ایرانی اهمیت زیادی دارند. زری بافی که از رشته های طلایی و نقره گلابتون و ابریشم ساخته می شود از فاخرترین پارچه های ساخته شده در جهان است، در گذشته یکی از نفیس ترین و مهم ترین صنایع دستی ایرانی با ارزش شناخته می شده است. دیگر بافت های موجود در هنرهای دستی ایران نیز هر کدام بسیار پراهمیت می باشند و به دست هنرمندان و هنر دوستان مختلف زنده نگه داشته خواهند شد.
مطالب پیشنهادی: