فکر کردید این فقط ماییم که آداب و رسوم شب یلدا را به جا می‌‌آوریم؟ سخت در اشتباهید. در دنیا مردم زیادی هستنند که هم‌زمان با ما یلدا را جشن میگیرند، منتهی به سبک و سیاق خودشان. یلدا یا همان بلندترین شب سال که بعد از کوتاه‌ترین روز سال آغاز می‌شود، در علم نجوم به انقلاب زمستانی معروف است و در بسیاری فرهنگ‌های جهان تقدسی ویژه دارد. یلدا برای گذشتگان آن‌فدر مهم بوده که در همین کشور ما هم فقط به انار و هندوانه خوردن ختم نمی‌شود و در هر شهری، مردم سنن و آداب و رسوم ویژه‌ای برای شب یلدا دارند. در ادامه این مطلب ازچیدانه با آداب رسوم شب یلدا در نقاط مختلف جهان آشنا می‌شوید پس با ما همراه باشید…
آداب و رسوم شب یلدا در جهان، از کجا شروع شد؟
گذشتگان با ابزارهای ساده نجومی خود فهمیده بودند در طول سال، در اولین روز تابستان خورشید بیشترین مدت حضور در آسمان را دارد و بر عکس؛ در اولین روز زمستان خورشید در کمترین زمان ممکن در آسمان می‌‌درخشد. این دو روز را به ترتیب “انقلاب تابستانی" و “انقلاب زمستانی" می‌نامند که از قدیم بنا بر اعتقادات گذشتگان، مقدس و قابل توجه بوده است. در بسیاری از فرهنگ‌ها مانند ما طولانی ترین شب سال را جشن میگیرند.
تاریخ تقدس آداب و رسوم شب یلدا
هنوز دقیقا نمی‌دانیم تقدس بلندترین شب سال از چه زمانی برای گذشتگان معنادار شده اما از مراسم یلدا آنقدر در تمدن‌هایی مانند مصر باستان با اهمیت بوده که حتی مردم برای نزدیک‌شدن به ماه و خورشید، بناهای سنگی بلند می‌ساختند و در آخرین روز پاییز و اولین روز زمستان، قربانی می‌کردند. عده‌ای از مسیحیان سرتاسر جهان تا قرن چهارم میلادی، آخرین شب پاییز و روز نخست دی ماه (۲۱ دسامبر) را به عنوان تولد عیسی مسیح جشن می‌گرفتند اما بر اثر یک اشتباه عجیب از سوی مورخان در شمارش سال‌های کبیسه از قرن چهارم میلادی به بعد روز ۲۵ دسامبر به عنوان روز تولد عیسی مسیح جشن گرفته شد.
بابانوئل در آداب و رسوم شب یلدا
برخی افسانه‌ها حاکی از آن است که حکمت بابانوئل هم از شب یلدا آمده است. در بلندترین شب سال بابانوئل عالم فوقانی صعود می‌کرده و با هدایای ماورایی باز می‌گشته است که بعدها مردم هرچه آرزو داشتند را از بابانوئل می‌خواستند تا شب عید سال میلادی باری‌شان از آسمان‌ها بیاورد.
آداب و رسوم شب یلدا در کشورهای مختلف
در ادامه بررسی می‌کنیم که هر قوم و قبیله‌ای چطور آداب و رسوم شب یلدا را اجرا می‌کند.
آداب و رسوم شب یلدا در کشورهای اسکاندیناوی
در کشورهای اسکاندیناوی شامل سوئد، دانمارک و نروژ، با آغاز زمستان، جشن سنت لوسیا برپا می‌شود. آداب و رسوم یلدا در کشورهای اسکاندیناوی به این شکل است که زنان جوان پیراهن سفید می‌پوشند؛ تاجی با برگ سبز به سر می‌گذارند که دورتا دورش با شمع‌های بلند سفید تزیین شده. فلسفه این شمع‌ها، روشن شدن راه تاریک زمستان است.
آداب و رسوم شب یلدا در آسیای شرقی
افسانه‌های آسیای شرقی حاکی ازآن‌اند که در آخرین روز پاییز روح خبیث یک شکارچی به خانه روستاییان سرک می‌کشد تا غذایی برای فصل سرما بیابد.آداب و رسوم شب یلدا در این کشورها تقریبا شبیه به هم است.
شب یلدا در چین:
خانواده‌های چینی در شب یلدا دور هم جمع می‌شوند و کوفته برنجی می‌خورند و معتقدند تقدس این جشن نور را به شب‌های تاریک زمستان می‌اندازد.
شب یلدا در کره:
در کره جنوبی کوفته برنجی و لوبیا برای شب یلدا سرو می‌شود؛ همچنین کره‌ای‌ها مایع مخصوصی را در اطراف منزل می‌پاشند تا ارواح خبیث و نیروهای شر را دفع کنند.
شب یلدا در ژاپن:
ژاپنی طبق معمول که مراقب سلامتی و طول عمرشان هستنند در آداب و رسوم شب یلدا هم به سلامتی می‌اندیشند. در یلدا، برای دفع نیروهای اهریمنی و پیشگیری از سرماخوردگی، حمام مرکبات میگیرند.
آداب و رسوم شب یلدا در انگلستان
انگلیسی‌ها معتقدند اگر در شب یلدا روی سنگ‌های استون هنج راه برود برای آنها اتفاقات معجزه‌آمیزی رخ می‌دهد که البته این یک رسم خرافاتی قدیمی است و امروزه جنبه سرگرمی دارد. استون‌هنج در جنوب انگلستان، یکی از بناهای بزرگ سنگی است که توسط مردم باستان در اروپا ساخته شده است. سازندگان استون هنج، از سال ۳۱۰۰ پیش از میلاد، سنگ‌های این بنا را به شکل چند دایره تو در تو، در مکان فعلی آن کار گذاشتند. احتمالاً از این دایره‌های سنگی برای مشاهده حرکات خورشید، ماه و ستارگان که در آن زمان طی مراسم مذهبی مورد پرستش قرار می‌گرفتند، استفاده می‌شده است.
آداب و رسوم یلدا در کانادا
شب یلدا در کانادا فستیوالی برپا می‌شود که طی آن باید فانوس درست کنند و در شهر راهپیمایی کنند. در بخش‌هایی از شهر هم مازهای گردی با 600 شمع درست می‌شود و مردم باید راه خود را در این مازها پیدا کنند. این مراسم نمادی از پیدا کردن راه درست در سختی‌های سال جدید است.
آداب و رسوم یلدا در گواتمالا
در گواتمالا آداب و رسوم شب یلدا به صورت پوشیدن لباس‌های رنگی، پریدن از آتش و رقصی خطرناک در ارتفاع زیاد است. در پایان هم از ارتفاعی بلند می‌پرند.
آداب و رسوم شب یلدا در آریزونا امریکا
مردم بومی هاپی در شمال آریزونای امروزی با رقص‌های آئینی یلدا را جشن میگیرند. در این مراسم بعد از خواندن دعا، به کودکان هدیه می‌دهند و رقص و آواز هم به پا می‌شود.
آداب و رسوم شب یلدا در ایرلند
مردم ایرلند در معبدی 5200 ساله یلدا را جشن میگیرند و تا صبح بیدار می‌مانند تا نور بر تاریکی طویل شب یلدا چیره شود.
آداب و رسوم شب یلدا در روسیه
در قرن 12 قوم‌های روسیه الهه مادر زمستان را می‌پرستیدند و برای او در شب یلدا قربانی می‌کردند. البته قربانی کردن در روسیه به معنی خون ریختن نیست. به عبارتی مثل نذری دادن، مردم غذاهای ساده پخش می‌کنند از جمله: عسل، نان و پنیر. به علاوه شیرینی‌هایی به شکل گوزن سفید نیز برای خوش شانسی در قالب هدیه به دیگران داده می‌شد. امروزه علاوه بر این رسوم خیابان‌ها هم چراغانی می‌شود و مردم کلوچه‌های کوچکی به هم هدیه می‌دهند.
و در آخر
حالا که با آداب و رسوم شب یلدا در نقاط مختلف جهان آشنا شدید، به نظرتان مراسم شب یلدای ما بهتر است یا خارجی‌ها؟ نظرتان را برای‌مان بنویسید.
اگر می‌خواهید با تاریخچه بلندترین شب سال و رسومات آن در نقاط مختلف ایران آشنا شوید به مطلب تاریخچه شب یلدا و رسومات جالب آن در شهرهای مختلف ایران مراجعه کنید. با خواندن مطلب 7 ایده جذاب و هیجان انگیز برای سفره شب یلدا نیز می‌توانید سفره یلداتان را به زیباترین شکل ممکن بیارایید.
