فضاهای ورزشی: ورزش کردن از دیرباز با زندگی ما عجین بوده و هست، ایرانیان همیشه سعی می کردند با ورزش کردن ذهن و جسم خود را در بالاترین حد آمادگی نگه دارند از این رو فضاهای ورزشی جز جدایی ناپذیر معماری ایران بوده و هست. به همین دلیل چیدانه تصمیم گرفته است تا به مناسبت روز فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه ای (12 مرداد) به بررسی معماری زورخانه ها که یکی از کهن ترین باشگاه های ورزشی جهان محسوب می شوند بپردازد، پس با چیدانه همراه باشید تا با معماری زورخانه ها بیشتر اشنا شویم.
ورزش های زورخانه ای در فضایی سرپوشیده انجام می شوند و ساختمان آن شبیه سرداب ها و عبادتگاه ها است. بیشتر زورخانه هایی که با اصول و قوانین اولیه و بنیادی، طراحی شده اند به معابد مهری شباهت دارند، هر دو با پلکانی طولانی به سطح زیرین زمین می رسند، هر دو این مکان ها اغلب در زیر مکان های دیگری قرار می گرفته اند، هر دو دارای گود در وسط و سکو هایی در اطراف هستند، گرچه که ممکن است که کمی درجزئیات با هم متفاوت باشند، اما در اصول اولیه طراحی با هم یکسان هستند. به طور مثال گود میانی معابد مهری مستطیل شکل و گود میانی زورخانه ها به صورت دایره است. نمای بیرونی زورخانه چهارگوش است با گنبد و یا گنبد گلدسته مانند که محل ورود هوا و نور آفتاب از دریچه ها به درون زورخانه هاست.
مطلب پیشنهادی : سالن ورزشی نور مبین، ورزشگاهی متفاوت در بسطام
برای ورود به فضای اصلی زورخانه ها باید از دری که به نسبت درهای معمولی کوته تر است، وارد شوید، چرا که باید به هنگام ورود به این مکان مقدس خضوع داشته باشید، وقتی از در ورودی کوتاه وارد می شوید انتظار دارید تا با فضایی کوچک مواجه شوید اما بر خلاف تصورتان وقتی وارد می شوید با سقفی بلند و گنبدی شکل که یادآور گنبد معابد و مساجد است مواجه می شوید.
مطلب پیشنهادی : ۱۰ ایده کوچک در دکوراسیون منزل برای دوست داران والیبال
در کنار در ورودی به محوطه زورخانه ، سردم یا جایگاه مرشد قرار دارد تا به ورود و خروج ورزشکاران مسلط باشد و در جلوی آن چوب بست یا وسیله ای مانند آن برای آویختن زنگ برپا کرده اند که به هنگام ورود پهلوانان نامی و پیشکسوتان زنگ توسط مرشد به صدا در می آید که همگان از ورود آن ها مطلع شوند. سکوی سردم نسبت به کف گود 1 تا 5/1 متر بلندتر است. بر روی سکو و زیر چوب بست اجاقی کنده می شد که در آن آتش می ریزند و هرگاه اجاق نداشته باشند منقلی زیر چوب بست می گذاشتند تا مرشد تنبک خود را با آتش اجاق یا منقل گرم کند تا صدایش رساتر شود.
مطلب پیشنهادی : گشتی در ورزشگاه المپیک مونیخ و سایبان های منحصر به فردش
گود زورخانه که محل اجرای حرکات ورزشى زورخانه اى مى باشد به شکل هشت ضلعى به قطر 10 متر ساخته مى شود که 70 سانتى متر پایین تر از سطح کف سالن زورخانه قرار دارد. به منظور جلوگیرى از صدمات به ورزشکاران، سرتاسر لبه گود از جنس چوب و یا پلاستیک نرم پوشیده شده است. در فضای اطراف گود، سکوهایی برای تماشاچیان و جایگاهى مخصوص برای وسایل و ابزار ورزشی در نظر گرفته شده است. البته در بعضی از زورخانه ها بسته به مساحت کلی آن ممکن است که گود ها به صورت پنج ضلعی و 6 ضلعی نیز ساخته شود، اما اصولا گود مقدس در زورخانه هایی که بر اساس معماری صحیح و با آگاهی از پیشینه ورزش خانه سنتی و باستانی درست شده باشند ،باید هشت ضلعی باشد.
مطلب پیشنهادی: اتاق خواب های فوتبالی برای بچه های عاشق فوتبال
سباب و آلات ورزش باستانی که اکنون از آنها در زورخانه ها استفاده مى شود عبارتست از سنگ، تخته شنا، میل، کباده. که هر کدام از آن ها نشانگر یکی از ادوات جنگی دوران است.
میل ابزار ورزشی است از چوب استوانه ای شکل مایل به بدنه مخروط. شکل میل تداعی کننده گرز است که در قدیم در جنگ ها از آن استفاده می شده است. پهلوانان زورخانه ای از میل ها برای ورزیده ساختن هرچه بیشتر بدن خود استفاده می کردند.
کباده شکلی از کمان جنگی است. این وسیله را در فرهنگ های فارسی به معنای کمان نرم و سست که مخصوص مشق کمان کشیدن است، معرفی کرده اند. وزن کباده معمولى 14 کیلوگرم، طول کمان آن 150 و طول زنجیر آن 200 سانتى متر است.
وسایلى که در حال حاضر به اسم سنگ در زورخانه متداول است دو قطعه تخته سنگ حجیم به شکل نعل کفش های قدیمی است که در قسمت بالای آن مربع و در پایین منحنی است. سنگ زورخانه به گفته پژوهشگران همان سپر است و ورزشکاران برای قوی کردن بازو ها از آن استفاده می کردند.
تخته شنا (شنو) تخته ای است پایه دار که طولش به اندازه 70 سانتی متر و پهنای آن 8 سانتی متر است که دو پایه کوتاه به ارتفاع 5 سانتى متر در زیر، آن را از زمین بالا نگه می دارد. تخته شنا از وسایل اصلی ورزش زورخانه نیست، کما این که بدون آن نیز می توان با گذاشتن کف دست ها به روی زمین شنوهای چهار گانه را انجام داد.
مطالب پیشنهادی : سفری در تاریخ با هتل ملک التجار یزد پژوهشکده هنر و موسیقی قزوین، بازسازی پست مدرن خانه قدیمی خانه شماره هفت جایی برای زندگی ایرانی در اصفهان گشتی در باغ فردوس، موزه سینمای ایران
اگر مشغول ساخت آپارتمان یا ویلا، بازسازی یا تغییر دکوراسیون خانه خود هستید یا به دنبال افراد حرفه ای برای انجام این کار می گردید به اهالی فن چیدانه مراجعه کنید. در آنجا می توانید تصاویر مربوط به افراد یا شرکت های مختلف را ببینید و نمونه کارهای قبلی آنها را بررسی کنید. مناسب ترین افراد را با توجه به بودجه و نیاز هایتان در اهالی فن چیدانه بیابید.
منبع: گردآوری شده توسط تحریریه چیدانه