چرخه رنگ (Color Wheel) چیست و چه کاربردی در دکوراسیون دارد؟ تصویر زیر یک چرخه رنگ را نشان می‌دهد. دایره‌ای که رنگ‌ها از بنفش تا قرمز در آن چیده شده‌اند. این دایره‌ی رنگی به ظاهر ساده، یکی از ابزارهای پایه در طراحی و انتخاب رنگ به شمار می‌آید.
برای فهمیدن و استفاده از چرخه رنگ در دکوراسیون، اصلا نیاز نیست که حتما یک طراح گرافیگ یا طراح داخلی باشید. اما اگر قرار است با رنگ‌ها سروکار داشته باشید، کمی آشنایی با رنگ‌شناسی، زیبایی‌شناسی و اصول دکوراسیون ضروری است.
آزمایش‌های مربوط به شکست نور در مدرسه را به خاطر دارید؟ شاید برایتان جالب باشد بدانید که طیف رنگی موجود در چرخه رنگ، در واقع همان ترتیب شکسته شدن نور در منشور است. چیزی مثل رنگین‌کمان!
یعنی دایره‌ای که رنگ‌ها بر اساس فرکانس‌شان از رنگ بنفش -با بیشترین فرکانس- تا رنگ قرمز -با کمترین فرکانس- دور تا دور آن چیده شده‌اند.
حتما می‌دانید که چشم انسان به صورت غیرمسلح قادر به دیدن رنگ‌های مادون‌قرمز و ماوراء‌بنفش نیست.
حتما بارها اصطلاح رنگ‌های گرم (Warm Colors) و رنگ‌های سرد (Cool Colors) به گوشتان خورده و می‌دانید که طیف رنگ‌های زرد تا قرمز را رنگ گرم و همچنین طیف رنگ‌های سبز تا بنفش را رنگ سرد در نظر می‌گیرند.
از رنگ‌های گرم معمولا برای بیان شادی، انرژی و حرکت استفاده می‌شود. در حالی که رنگ‌های سرد برای بیان سکون، سکوت، آرامش و بخشی از جلوه‌های طبیعت به کار می‌روند.
رنگ‌های دیگری مثل سفید، سیاه، قهوه‌ای، طوسی و… را نیز با عنوان رنگ‌های خنثی می‌شناسیم. این رنگ‌ها اغلب از ترکیب رنگ‌های گرم و سرد به دست می‌آیند.
یکی از کاربردهای چرخه رنگ این است که به ما برای انتخاب رنگ در دکوراسیون کمک می‌کند.
فرض کنید می‌خواهیم یک تناژ رنگی برای طراحی داخلی خانه انتخاب کنیم. ما معمولا برای دیزاین خانه از بیش از یک رنگ استفاده می‌کنیم. مسئله چالش‌برانگیز این است که اگر بخواهیم از چند رنگ استفاده کنیم، ترکیب رنگ‌ها را چگونه باید انتخاب می‌کنیم؟
برای انتخاب رنگ به روش، خیلی نیازی به چرخه رنگ ندارید. کافی است یک رنگ ثابت را انتخاب کنید و آن را در تنالیته‌ها و درجات مختلف روشنایی به کار ببرید.
این روش ساده‌ترین روش انتخاب رنگ در دکوراسیون است. زیرا بیشتر دیزاین‌هایی که با این روش اجرا می‌شوند، زیبا از آب در می‌آیند.
مثلا می‌توانید برای رنگ کردن دیوار خانه از این روش استفاده کنید. تولیدکنندگان رنگ کارت‌هایی را داخل محصولات خود قرار می‌دهند که در آن تنالیته‌ها و سایه‌های مختلف آن رنگ مشخص شده است. در نتیجه به سادگی می‌توانید از این کارت‌ها استفاده کرده و اتاق خود را به رنگ‌های دلخواه خود درآورید.
رنگ‌های مشابه به رنگ‌های گفته می‌شود که در چرخ رنگ دقیقا در مجاورت یکدیگر قرار دارند. می‌توانید این رنگ‌ها را در تصویر بالا ببینید.
مثلا رنگ‌های زرد و نارنجی، نارنجی و قرمز، و قرمز و نارنجی نمونه‌هایی ساده از رنگ‌های مشابه هستند. این رنگ‌ها معمولا با یکدیگر خیلی خوب جور می‌شوند و جلوه بصری خوبی دارند. یا برای مثال رنگ‌ها زرد، زرد- سبز، و سبز یک طرح رنگی مشابه دیگر هستند.
این رنگ‌ها وقتی در کنار هم قرار می‌گیرند حسی از یک توازن کلاسیک را در فضا ایجاد می‌کنند.
یکی از کاربردهای دیگر چرخ رنگ در دکوراسیون این است به شما کمک می‌کند که به راحتی بتوانید رنگ‌های مکمل یکدیگر را پیدا کنید. این رنگ‌ها در چرخ رنگ دقیقاً روبروی هم قرار می‌گیرند.
مثلا رنگ مکمل آبی که نارنجی است یا رنگ مکمل سبز که قرمز است دقیقا روبرروی هم در چرخ رنگ قرار دارند.
اما آیا فقط از همین دو رنگ باید استفاده کنید؟
یادتان نرود که هر کدام از این رنگ‌ها تنالیته و درجات روشنی مختلفی دارند که دنیایی از طیف رنگی را در اختیارتان می‌گذارد.
تا اینجا با دیزاین تک‌رنگ و نحوه انتخاب دو رنگ در دکوراسیون آشنا شدید. گاهی اوقات هم دیزاینر‌ها ترجیح می‌دهند که به سراغ انتخاب سه رنگ در دکوراسیون و طراحی آن بروند. شما هم ممکن است این ترجیح را داشته باشید. برای انتخاب درست رنگ‌ها باید از چرخ رنگ کمک بگیرید.
کافی است یک مثلث متساوی‌الضلاع را روی چرخ رنگ در نظر بگیرند و سه رنگ قرار گرفته در رأس مثلث را انتخاب کنید. مثل رنگ‌های قرمز، زرد و آبی که در تصویر بالا می‌بینید.
برای استفاده از این روش بهتر است که کمی با وسواس عمل کنید، وقت بگذارید و با درجه‌ی اشباع و میزان روشنایی رنگ‌ها بازی کنید تا ترکیب جذاب و زیبایی به دست بیاورید.
هارمونی در رنگ‌های سه‌تایی کاملا پرتحرک است، حتی اگر آن ها بسیار کم‌رنگ و یا ترکیب شده با خاکستری به کار برده شوند. برای داشتن یک هارمونی سه‌تایی موفق باید توازن را دقیقا رعایت کرد؛ یک رنگ را رنگ اصلی و دو رنگ دیگر را پایه آن قرار دهید. شما می توانید خانه ای آرام از ترکیب خاکستری با دیگر رنگ ها داشته باشید.
دلیلی ندارد که ترکیب رنگ‌های سه‌تایی همیشه خیلی واضح و مشخص در فضا به کار برود؛ با تغییر سایه‌ها و تنالیته‌های هر کدام از این رنگ‌ها، شما می‌توانید:
در نتیجه می‌توانید بهترین رنگ را برای خانه تان انتخاب کنید و ترکیبی مناسب و متناسب با سلیقه خود را در خانه به کار ببرید.
یکی از راه‌های انتخاب رنگ‌های سه‌تایی استفاده از تکنیک مکمل متساوی‌الساقین است. برای رسیدن به این سه رنگ ابتدا باید یک رنگ را به عنوان رنگ اصلی انتخاب کنید و سپس دو رنگ کناری رنگ مکمل این رنگ اصلی را نیز انتخاب کنید. در این حالت سه رنگ شما مشخص می‌شوند. در مثال ما این رنگ سبز است. رنگ متضاد رنگ سبز، رنگ قرمز است. اما اگر دو رنگ کناری رنگ قرمز را مشخص کنید به دو رنگ نارنجی و ارغوانی می‌رسید. سبز، نارنجی، و ارغوانی یک مکمل متساوی‌الساقین هستند. ارغوانی، رنگی برای ثروتمندان است و در کنار دیگر رنگ ها، حال و هوایی خاص به خانه شما می بخشد.
البته باید بدانید که دلیلی ندارید قوانین مربوط به چرخه رنگ را موبه‌مو رعایت کنید؛ بهتر است آن‌ها را به عنوان یک دستور‌العمل در نظر بگیرید. طراحان حرفه‌ای از چرخه رنگ به عنوان اساس کار خود استفاده می‌کنند اما هنگام کار با توجه به نیازها و ایده‌ها تغییراتی را در آن‌ها اعمال می‌کنند.
قرار نیست همیشه خودتان بنشینید و ترکیب رنگ را استخراج کنید. در وهله‌ی اول بهتر است که از یک طراحی داخلی کمک بگیرید. اما اگر امکان چنین کاری را نداشتید، سایت‌های زیادی هستند که می‌توانند ترکیب‌های مختلف رنگ را به شما پیشنهاد دهند.
بد نیست کمی وقت بگذارید و سایت‌های زیر را به عنوان چند سایت نمونه ببینید:
گاهی هم پیش می‌آید که مثلا عکسی را از تورهای خانه گردی در چیدانه می‌بینید و از ترکیب رنگی خانه مورد نظر خیلی خوشتان می‌آید. در چنین مواقعی می‌توانید به کمک یکسری ابزارهای آنلاین یا برنامه‌های موبایل، رنگ‌های به کار رفته در تصویر مورد نظران را استخراج کنید.
برای این‌کار روش‌های مختلفی وجود دارد.
مثلا می‌توانید با استفاده سرویس آنلاین مانند canva این کار را انجام دهید. کافی است که عکس‌تان را آپلود کنید تا این سرویس به طور خودکار چند رنگ پایه را از داخل عکس استخراج و در اختیارتان قرار دهد.
همچنین می‌توانید با استفاده از اپلیکیشن‌هایی مثل Adobe Capture هر لحظه و در هر جا از هر چیزی که خوشتان آمد عکس بگیرید و در همان لحظه، رنگ‌های پایه‌اش را استخراج کنید.
در این مقاله از چیدانه به معرفی چرخه رنگ، کاربرد این چرخه برای انتخاب رنگ در دکوراسیون و روش‌های استفاده از آن پرداخیتم. آشنایی با این پنج مفهوم اصلی نقطه آغاز هر نوع طراحی رنگ برای یک فضا است. همچنین ابزارهایی را معرفی کردیم که بتوانید هرجا به کد رنگی هر رنگی را که دلتان خواست دسترسی داشته باشید. اگر خیلی در زمینه رنگ خبره نیستید و قصد دارید خودتان براساس سلیقه‌تان رنگ‌های اتاق‌تان را انتخاب کنید حتما از دستورالعمل‌های این مطلب استفاده کنید.
مطالب پیشنهادی مرتبط: