مبانی طراحی داخلی: 27 آوریل روز جهانی گرافیک نامگذاری شده است. همه ما خوب می دانیم که امروزه گرافیک به عنوان یکی از مهم ترین ابزارهای تبلیغات، پیام رسانی و نشر دانش اجتماعی فرهنگی و علمی به کار گرفته می شود. گرافیک در کشورهای توسعه یافته از پرکاربردترین ابزارهای یک زندگی اجتماعی است. شما می توانید به سادگی وجود آن را در اعلان های تبلیغاتی و تجاری، علائم راهنمایی و رانندگی، ویترین مغازه ها، طراحی شهری و اماکن عمومی نظیر هتل ها ، فرودگاهها و مترو ها، رستوران ها و پارک ها، فروشگاه ها و مراکز مختلف ورزشی هنری و فرهنگی ، نوشته ها و تبلیغات بدنه ساختمان ها و وسایل نقلیه عمومی و گرافیک در ابعاد بزرگ ونقاشی دیواری، پیکتو گرام ها و علائمک نمادین ببینید. گرافیک محیطی به عنوان یکی از شاخه های گرافیک در رسیدن به اهداف گفته شده، نقش تعیین کننده ای دارد و بخش زیادی از فعالیت های تبلیغاتی و تجاری را در بر می گیرد. به بهانه این روز چیدانه نگاهی خواهد داشت به مبانی گرافیک محیطی در طراحی داخلی!
محیط اطراف ما، خانه ای که در آن زندگی می کنیم، خیابانی که درآن تردد می کنیم، فضای سبزی که درآن قدم می زنیم و پارکی که برای تفریح به آنجا می رویم، همه نیازمند برقراری روابط منطقی فرمی، ظاهری، کاربردی و روابط سازمان بندی دقیق بر مبنای اصول و مبانی بیان بصری دارند. انسان به واسطه گرافیک محیطی با فضای اطراف خود سخن می گوید و با دیگران ارتباط برقرار می کند. گرافیک محیطی در ایجاد فضایی مطلوب، خوشایند و دلنشین برای کاربران آن فضا نقش موثری دارد.
مطلب پیشنهادی: افتتاح موزه گرافیک ایران ، عمارت ارباب هرمز
مقصود از تمام طرح های گرافیکی برای محیط داخلی و خارجی، ایجاد فضایی برای زندگی پر نشاط و سالم و قانع کننده است. طراحی داخلی مناسب و کاربردی یعنی خلق فضایی که انسان در آن بتواند بدون فشارهای ناخواسته روانی رشد کند و شکوفا شود، این از یکی از مهمترین اهداف طراحی فضا براساس اصول و مبانی طراحی در دکوراسیون داخلی است. گرافیک محیطی، وجود زیبایی بصری و نظم و هماهنگی مطلوب در فضا است.
گرافیک محیطی می تواند کاربردهای مختلفی داشته باشد:
گرافیک محیطی در طراحی داخلی را می توان به دو دسته دو بعدی یا مسطح و سه بعدی یا حجمی تقسیم کرد. تقسیم فضایی، روش ها و ابزار آن در معماری داخلی ، زیبا سازی ، نظم و انسجام بخشیدن به فضای داخلی و گسترش حیطه فعالیت هنر گرافیک، از اهداف گرافیک محیطی به شمار می رود. تعادل تناسب تاکید تداوم وحدت و تنوع اصول یک سازمان بندی درست هستند که در طی مراحل طراحی دکوراسیون داخلی باید آنها را به کار گرفت. رنگ، نور ، شکل ، خط ، نقطه، سطح ، بافت وفضا به کمک آنها می آیند تا اثری مطلوب و زیبا پدید آید.
برای رعایت تناسب در طراحی داخلی باید به این نکته توجه داشت که هر جز در فضا چه ارتباطی با دیگر اجزای آن دارد؟! هدف ما از وجود آن چیست؟! و در کنار دیگر اجزا باید چه تصویری دارد و چه نقشی را ایفا می کند. هر قسمت از فضا در عین حال که شخصیت خاص خود را دارد باید بتواند در ارتباط با دیگر قسمت ها باشد. در بعضی مکان ها که وسیع بوده و فضای خالی اطراف آن وجود دارد، دست طراح باز است و می تواند تناسبات معمولی را تغییر دهد و به عنوان مثال ارتفاع قسمتی از فضا را خیلی بلند تر و بالاتر از حد معمول بگیرد، چرا که به واسطه باز بودن محیط، بیننده به محیط اشراف کامل داشته و می تواند به راحتی آن را دیده و تشخیص دهد.
تعادل از اصول اساسی در همه رشته های هنری است. هنر در برقراری ارتباط با مخاطب نوعی تعادل را جستجو می کند. تعادل در طراحی داخلی بوسیله تقسیم بندی متوازن اجزاء صورت می گیرد . رنگ ، نور و بافت نیز در حفظ تعادل یا عدم تعادل نقش دارند. البته تاکید زیاد برتعادل موجب می شود اثر جذابیت خود را از دست بدهد و ایجاد کسالت کند بنابراین استفاده از آن نیازمند نوعی دقت و ذکاوت است و آگاهی از بهترین چیدمان مبلمان در دکوراسیون منزل را می طلبد.
تکرار، تصاعد و ریتم سه جزء تداوم در هنر و طراحی داخلی است و از عناصر اساسی آن به شمار می روند، ریتم که به صورت تکرار یک یا چند در میان واحد های مختلف شکل می یابد، پیچیدگی و حرکت بیشتری در خود دارد اثر بخشی تکرار و تناوب به مناسب بودن موضوع و مهارت به کارگیری آن ها بستگی دارد چنانچه تکرار عنصری به تدریج تغییر کند وزن اثر دچار رشد و تصاعد می شود ، تصاعد می تواند به سمت بالا، پایین و یا مایل جهت داشته باشد. تصاعد را در تغییر اندازه کوچک و بزرگ در تغییر شکل از یک چهار ظلعی به دایره و غیره و در تغیررنگ از کمرنگ به پر رنگ می توان مشاهده کرد. برای اینکار باید از طراحی داخلی و نکات کلیدی در چیدمان فضا آگاه باشید و بتوانید به درستی آنها را به کار گیرید.
اگر با کم اهمیت کردن اجزاء یک ترکیب یا متمایز نمودن یکی از اجزاء توجه بیننده به بخش خاصی از کار جلب بشود آن بخش را نقطه تاکید در طراحی فضا می نامند. تاکید را می توان با استفاده از رنگ ، رنگ و بافت پدید آورد . وجود اجزاء یکسان در طراحی فضا ، نقطه تاکید کار راضعیف می نماید. شکل های مشخص و واضح نسبت به اشکال مبهم و اشیاء عجیب نسبت به اشیاء ساده خود نمایی بیشتر دارند نحوه دسته بندی اجزاء نیز بر تاکید یک مجمومعه می افزاید. اصل تاکید را می توان هم برای وحدت بخشیدن وهم ایجاد تنوع مورد استفاده قرار داد. تاکید در طراحی داخلی روی یکی از عناصر در جلب مخاطب ویا بازدید کننده از یک مکان عمومی تاثیر مستقیم دارد.
وحدت به هر پروژه طراحی داخلی انسجام می بخشد بدون عنصر و حدت اجزاء یک ترکیب پراکنده و بی ربط به نظر خواهد رسید. وحدت موجب جلب نظر کاربران فضا می شود. ایجاد وحدت فضایی عامل مهمی در انتقال پیام است کار را قابل درک می کند وبه ساده تر شدن پیام کمک می کند.
تنوع حاصل تفاوت و تضاد است . اختلاف بین شکل ، رنگ و یا بافت عناصر تشکیل دهنده فضل تنوع به وجود می آورد. اجزاء گوناگون چشم را به دنبال عامل وحدت در کل کار به گردش در می آورند. تنوع در حقیقت وحدت را استحکام می بخشد وحدت میل به نظم، و تنوع کششی به سمت تحریک دارد.
نقطه ، خط و سطح دارای قدرت بیان ویژه ای هستند نقاط با توجه به اندازه و نحوه به کارگیری در محیط متفاوت هستند و ایجاد اثربصری متفاوت می کنند. خطوط نیز به همچون خطوط منحنی ، خطوط شکسته ، خطوط مایل و خطوط در حالت افقی و یا عمودی هرکدام اثر بعدی متفاوت به جای می گذارند و در جای مورد نیاز و متناسب به کار گرفته می شوند. فضا مشخص کننده موقعیت و وضعیت هر پدیده عینی باسایر پدیده ها است فضا وجود هر موجود عینی را در ارتباط با سایر موجودات معین می کند و فضای داخلی و خارجی و میانی را قابل درک می کند.
نور از مهمترین اجزاء در گرافیک محیطی و طراحی داخلی وخارجی است نورهای طبیعی و مصنوعی اثر متفاوت در محیط ایجاد می کنند. نور طبیعی و تاثیر آن در معماری داخلی، نقطه دید ناظر ، مقدار نور که به آن می تابد وزاویه دید ناظر عواملی هستند که در تمام المان های داخل خیابان باید رعایت شوند و ترکیبی مناسب وزیبا باهم داشته باشند و دارای طرحی خوب و استاندارد باشد.
از دیگر عناصر معماری داخلی و خارجی بافت است. این عنصر از دو نظر قابل بحث است. اول از نظر فرم و شکل که وسیله درک آن قوه بینایی است و دوم از نظر خاصیت فیزیکی و جنسیت بافت که با لا مسه قابل درک است. درجه انعکاس یا جذب نور توسط جسم دارای بافت اهمیت فراوان دارد. تضاد سطوح مات و خشن در کنار سطوح براق و صیقلی جذابیت فراوانی دارد و ایجاد جلوه بصری می کند. بافت زیر وخشن قدرت جلب توجه فراوان دارد و برخلاف آن بافت های صاف و صیقلی معمولا کمرنگ و بی جذبه هستند. شدت نور و طبیعی یامصنوعی بودن بافت بر کیفیت آن اثر می گذارد. زاویه دید و فاصله ناظر به اثر را باید در نظر داشت.
گرافیک محیطی ، فضا و محیط زندگی را زیباتر و با نشاط تر می سازد و به طراحی داخلی فضاها نظم و انسجام می بخشد.
مطالب بیشتر: خانه ای شیک با رنگ سال ۲۰۱۵
کاریکاتور های معمار جوان
۱۲ قانون کلیدی که هر اتاقی را بهتر از قبل می کند!
دکوراسیون ، طراحی و معماری داخلی ، تفاوت در چیست؟
منبع: گردآوری شده در تحریریه چیدانه