سفر با معماری : یزد شهریست در میانه کویر ؛ قرار گرفته بین رشته کوه های شیرکوه و خرانق و در لغت به معنای مقدس و پاک. آن را نگین کویر نامیده اند که با خشت های خشک خود بدون عبور رودی و وجود دشتی نه درختی سرسبز دارد و نه حیاتی سبز اما همین شهر در دشت های کویری چشم اندازی زیبا را برای آدمی به ارمغان آورده است. معماری و شهرسازی یزد شاید مهمترین جاذبه گردشگری این شهر باشد. بناهایی که همه هنر معمارانی زبردست است. زیبایی خیره کننده دیوارهای بلند کاهگلی این شهر، می تواند لحظاتی به یاد ماندنی را برای شما به ارمغان بیاورد. با چیدانه همراه شوید و در این شهر قدمی بزنید.
مدرسه ضیائیه (زندان اسکندر) بنایی است با گنبد مرتفع واقع در محله ی فهادان با نمای ساده و درب ورودی کوتاه، اما چون وارد صحن شوید بنای تاریخی با عظمتی از یادگارهای معماری اسلامی دوره مغول در برابر شماست. این مدرسه و نمونه های دیگری که در اعصار متفاوت در شهر یزد بنا گردیده، نشان از ارج و منزلت علم و دانش در این شهر است .
گنبد این بنا که از پای تا سر از خشت خام ساخته شده، دارای تزیینات و آرایش گچبری نقاشی با آبرنگ طلایی و لاجوردی بوده که در حال حاضر قسمت هایی از آن بر روی گچ سفید باقی است. متاسفانه از کتیبه های چهار دیوار داخل گنبد اثر چندانی باقی نمانده است. و لیکن خطوط آن کوفی بوده و نظیر کارهای گنبد هشت، مدرسه شاه کمالیه و بقعه ی فهادان است.
مشاهده بیشتر
مطلب پیشنهادی : باغ موزه قصر ، باز شدن درهای زندان به روی مردم
شبستان مدرسه دارای محراب بوده و در اطراف صحن مدرسه رواق هایی ساخته شده که ضلع غربی آن دارای رواق بزرگتر و محراب گچی است. همچنین در میان صحن پایابی با ۳۸ پله به عمق ۲/۸ متر از سطح زمین برای دسترسی به آب، بنا گردیده است. معماری مدرسه ی ضیائیه را می توان از خصوصیات عصر مغولی قلمداد کرد. در این بنا هیچ گونه تزیینات کاشی کاری به چشم نمی خورد و تنها آثار بر جای مانده آن خشت خام بوده که این بنا را تاکنون بر پا نگاه داشته است.
مطلب پیشنهادی : خانه باغی خاطره انگیز در یزد
این بنای با عظمت پس از پیروزی انقلاب اسلامی به همت سازمان میراث فرهنگی باز پیرایی و مرمت شده است و به صورت اولیه اش ترمیم گردیده و با شماره ی ۷۷۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. مطلب پیشنهادی : زیبا ترین بنای ایران در تبریز
باغ دولت آباد یزد به سال ۱۱۶۰ هجری قمری توسط محمدتقی خان بافقی که به خان بزرگ معروف بوده، ساخته شده است. این بنای تاریخی در دوره های افشاریه و زندیه شامل عمارت سردر، ساختمان هشتی و بادگیر، عمارت بهشت آیین و تالار آینه، عمارت تهرانی، آب انبار دو دهانه و باغ و با دو ساختمان زمستانی و تابستانی ساخته شده است.ساختمان های باغ، خصوصی و عمومی بوده اند که ساختمان خصوصی برای انجام کارهای حکومتی بوده است.
مطلب پیشنهادی : شکوه باغ های ایرانی از گذشته تا امروز
باغ دولت آباد که قدمت آن به 260 سال می رسد، مدتها محل اقامت کریم خان زند بوده و مدتی نیز در دوره قاجاریه عبدالرضاخان یزدی که با شاه زادگان قاجاری به مبارزه بر خواسته بوده در آنجا کروفری داشته و در دوره زندیه و قاجاریه در شمار زیباترین باغها بوده و اکنون نیز وجود دارد. در عمارت هشتی و بادگیر باغ، تلفیقی از جریان هوا و آب انجام می پذیرد. این باغ به وسیله قنات دولت‌آباد تغذیه می شد و مواد و مصالح به کار رفته در عمارت میانی (بهشت آیین) از نوع سنگ مرمر سیاه تبریزی بوده است.
مطلب پیشنهادی : افتتاح موزه گرافیک ایران ، عمارت ارباب هرمز
بلندترین بادگیر خشتی جهان در این باغ قرار دارد.ارتفاع بادگیر این باغ از سطح زمین 34 متر است و در شب زیبایی این مجموعه را دوچندان می کنداین بادگیر به خوبی کولر، نقش خنک کننده را برای ساختمان ایفا می کند که در گذشته در اقصی نقاط این شهر کویری چنین بادگیرهایی استفاده می شده است.
مطلب پیشنهادی : گشت و گذار در باغ صد و هفتاد ساله نگارستان
اتاق اصلی این عمارت که رو به باغ و حیاط قرار دارد، در ورودی آن با شیشه های رنگارنگ کوچک و بزرگ و با طرح های زیبا مزین شده که در هنگام وجود خورشید و پرآب بودن حوض منظره زیبایی از نقاط رنگی منعکس شده را بر روی حوض مرمرین به نمایش می‌گذارد. ازدیگر ویژگی های این باغ قناتی به طول ۶۵ کیلومتر و آب نمای داخل باغ به طول ۲۰۶ متر و عرض شش متر است.
مطلب پیشنهادی : حوض، قلب معماری سنتی ایران
یکی از خصوصیات مهم این باغ، نحوه باغبانی و نظم دقیق و هندسی در نحوه کاشتن درختان است و برای این منظور هر بخش از باغ که به مربع یا مستطیل است به مربع های کوچک تقسیم و در هر راس این شبکه مربعی یک درخت که عمر طولانی تر دارد کاشته می شد و سپس این مربع ها به مربع های کوچک تر تقسیم و در هر راس آن درختان با عمر متوسط و به همین ترتیب درختان با عمر کوتاه در رأس های مربع های میان آنها کاشته شده است.
مطلب پیشنهادی : بوستان باغ ایرانی جایی برای رهایی از شلوغی های شهر
معماری این مسجد بسیار بزرگ به قدری منحصر به فرد و بی بدیل است که هر سال گردشگران بسیار زیادی از نقاط مختلف دنیا به قصد بازدید از شاهکار هنر معماری به ایران و استان یزد سفر می کنند.در بسیاری از کشورها مسجد جامع یزد به عنوان نمادی ازاین استان و حتی نمادی از کشور ایران مطرح است و این بنا در شمار نخستین بناهای عظیم و پرقدمت کشور به شمار می رود . اصیل‌ترین بخشهای هنر معماری بی نظیر ایرانی در گچ کاریی، شبستان، صحن، گنبد، کاشی کاری و مناره های برافراشته آن جلوه گر است.
مطلب پیشنهادی : شکوه مساجد ایرانی را در این عکس ها ببینید!!!
زیباترین بخش این بنا را می توان مجموعه ایوان و گنبدخانه و فضای پیرامون آن نام برد. نمای ایوان بلند با مجموعه ای از زیباترین تزئینات کاشی معرق و نقوش اسلیمی و گیاهی همچنین گره چینی پوشانده شده است. این تزئینات با آجرهای ضربی و نقوش معلقی و کتیبه های کاشی معرق و کوفی بنایی، مجموعه ای بدیع و خیره کننده آفریده که تحسین هر بیننده ای را برمی انگیزد. محراب اصلی یا محراب واقع در گنبدخانه، مزین به انواع کاشی معرق و کتیبه و آجر ضربی است و بر دو کاشی ستاره ای شکل منصوب در آن، نام استادکار و تاریخ ساخت محراب نقش بسته است.
مطلب پیشنهادی : یادگارهای شیخ بهایی به تاریخ
گنبد زیبای مسجد از نوع دو پوسته پیوسته بوده و بر آن، نقش گل صابونکی معقلی با ظرافت اجرا شده است و بر ساقه آن عبارت “الملک الله" به خط کوفی تکرار شده است. دو مناره مسجد که ارتقاع تقریبی آن از کف تا نوک به بیش از 52 متر می رسد، دارای قطری در حدود هشت متر است که در دوره صفوی به بنا افزوده شده اما در سال 1313 هجری شمسی فرو ریخت و دوباره تجدید بنا شد.
بلندای این مناره ها و اینکه کاشی کاری منحصر به فردی حتی در اوج مناره ها انجام شده، تعجب همگان را بر می انگیزد زیرا این مناره ها هرچه به سمت بالا رفته باریکتر شده و تنها یکی از آنها نیز دارای پلکان است از اینرو ظرافت کاشی کاری در این ارتفاع به واقع قابل تحسین است. در این مسجد در هر نوبت نماز جماعت برپا می شود و عده زیادی از مردم شهر و مسافران از این بخش عبادی نیز استفاده می کنند.به گفته وی این بنا به شماره 206 در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.
موزه آب یزد، اردیبهشت ماه سال 1379 توسط شرکت سهامی آب منطقه‌ای یزد، در شهرستان یزد افتتاح گردید. این موزه در یکی از ارزشمندترین آثار معماری سنتی یزد به نام خانه کلاهدوزها واقع شده است. موزه آب محل مناسبی برای شناخت آثار و ابنیه‌های تاریخی در زمینه‌های مختلف مربوط به آب است که می‌تواند مورد استفاده پژوهشگران و علاقه‌مندان قرارگیرد .
این بنا در محله فهادان شهر یزد قرار دارد و قدیمی ترین بنای موجود درشهر یزد قلمداد می گردد. اهمیت این بنا بیشتر به لحاظ معماری و گنبد آجری آن است و در زمره شاهکارهای هنر سلجوقی به شمار می رود. این بقعه توسط یکی از سرداران ابوجعفر کاکویه ساخته شده است در کف آن سردابی وجود داشته که راه آن از پشت محراب بوده و اکنون بسته شده است. محراب اصلی آن را بعدها با سنگ قبر شیخ احمد فهادان که روی آن نام دوازده امام کنده شده بود پوشانده اند.
مطلب پیشنهادی : طراحی سقف های طاقی شکل, به سلیقه نیاکانمان
میدان میرچخماق، اثری از قرن نهم هجری و یادگاری از دوران حکومت امیرچخماق شامی است. جلال الدین امیرچخماق که به دستور شاهرخ تیموری به حکومت یزد رسید با همکاری همسر خود فاطمه خاتون، آثاری چند در یزد بنا کرد که یکی از آن ها میدان میرچخماق میباشد . در این میدان بنایی چند طبقه ، مسجد و حسینیه ای به همین نام وجود دارد .
این ساختمان شامل باغ و ساختمان زیبایی است که توسط درختان همیشه سبز احاطه شده است حوض مدور قرار گرفته در محور ورودی بنا به آن زیبایی خاصی بخشیده است . سرستون‌ها و زوارهای سنگی آن با نقوشی برجسته و زیبا، کار هنرمندان سنگ‌تراش اصفهانی بوده و از معماری آتشکده‌های پارسیان هند الهام گرفته است.
آتش موجود در آتشکده یزد، از آتش کاریان (آتشکده فرنبغ پارس) که یکی از سه آتشکده بزرگ دوره ساسانیان میباشد که در سده پنجم میلادی به عقدای یزد آورده شد و مدت 700 سال در آنجا روشن بوده‌است،سپس در سال 553 شمسی برابر با 1174 میلادی از عقدا به اردکان یزد نقل مکان می‌یابد و مدت 300 سال نیز در آنجا نگهداری می‌شود.مجددا در سال 1318 خورشیدی به محل کنونی، آورده شد و تا به امروز روشن نگه‌داشته شده است.
مطلب پیشنهادی : بازسازی خانه ایران خانم ، نفسی دوباره در کالبد اصفهان
برج ساعت که به یادبود فردوسی شاعر بزرگ ایران به گاهنامه فردوسی شهرت دارد، ساعت عمومی و بزرگیست که در میدان مارکار قرار گرفته است ، در سال ۱۳۲۱ هجری شمسی ساخته شده و توسط بانی آن به شهرداری یزد اهدا شده است. بر سنگ مرمر پایین دیواره ضلع شمالی آن چنین آمده است: “به نام اهورامزدای آفریننده اندیشه نیک، گفتار نیک و کردار نیک"
سوالات خود را در قسمت بحث و گفتگو با چیدانه در میان بگذارید. هم چنین متخصصان و فعالان در حوزه معماری داخلی در قسمت اهالی فن چیدانه آماده هستند تا به شما در تغییر دکوراسیون داخلی منزل تان کمک کنند.
مطالب بیشتر: ترکیب رنگ ها برای یک خانه رنگین کمانی
رنگ سبز جلوه طبیعت در دکوراسیون داخلی
طراحی رستوران ژاپنی با شکوفه های گیلاس در اسپانیا
گشتی در خانه نیم وجبی یک دختر ایرانی
مولف : ستاره امیری | گردآوری شده در تحریریه چیدانه