معماران در طراحی ساختمان ها سعی دارند که بین زیبایی و عملکردِ بهینه، تعادل ایجاد کنند. استفاده از نمای لوور ساختمان یکی از المان هایی میباشد که به معماران این امکان را میدهد که با کاربرد آن علاوه بر زیبایی، به بسیاری از نیازهای عملکردی ساختمان نیز پاسخ دهند. در ادامه با نمای لوور به عنوان یکی دیگر از انواع نمای خشک ساختمان بیشتر آشنا خواهید شد.
نمای لوور ساختمان چیست و چه کاربردی دارد؟
لوورها، پوشش های کرکره ای هستند که از تعدادی تیغه در درون یک قاب ایجاد شده اند. لوورها به واسطه تیغه های زاویه دارِ خود، به نور و هوا اجازه ورود داده و مانع ورود اِلِمانهای ناخوشایندی مانند آب باران، تابش مستقیم نور آفتاب، سروصدای اضافی، بادهای طوفانی و … می شوند.
- نمای لوور ساختمان ورود نور طبیعی روز و جریان هوا را تسهیل میبخشد که موجب فراهم شدن هوا و دمای داخلی بهتر خواهد شد.
- علاوه بر این نمای لوور ساختمان به عنوان سایبان خورشیدی نیز عمل میکند که نیاز به استفاده از وسایل سرمایشی گران قیمت را کاهش میدهد.
- همچنین نمای لوور ساختمان از سطوح خارجی براق یا لعابدار ساختمان در مقابل خورشید حفاظت میکند.
- به کمک نمای لوور میتوان تجهیزات ساختمانی که از نظر ظاهری، نازیبا و بدمنظر هستند را پنهان کرد و از آن به عنوان اِلِمانی برای زیباتر کردن طراحی استفاده کرد.
- نمای لوور ساختمان همچنین بسیار مقرون به صرفه میباشند.
لوورها به شکلی طراحی شده اند که علاوه بر پاسخگویی به نیازهای ساخت و ساز مدرن، همچنین راه حلی برای مسائل محیطزیستی و اقلیمی باشند. استفاده از نمای لوور ساختمان از پایدارترین روشها برای کاهش هزینه های مربوط به سرمایش، گرمایش و تهویه میباشد.
مزایای استفاده از نمای لوور ساختمان:
- کنترل نور و سایه
- جلوگیری از ورود تابش مستقیم خورشید و گرما به داخل ساختمان
- حفظ حریم خصوصی و ایجاد امنیت
- بهینه سازی مصرف انرژی
- دوستدار محیطزیست و پایدار
- فراهم کردن بیشترین مقدار تهویه و جریان هوای طبیعی
- حافظت در برابر عوامل محیطی مانند آب، گرد و غبار، ریز زبالههای ناشی از باران، باد و طوفان
- کاهش میزان سر و صدای اضافی
- کاهش دید از بیرون به داخل
- بدون نیاز به مراقبت های ویژه پس از نصب
انتخاب نمای لوور ساختمان متناسب با نیاز های عملکردی:
پیش از انتخاب و خرید لوورها برای نمای ساحتمان، باید درک واضحی از این داشته باشیم که چرا و به چه هدفی میخواهیم از لوور استفاده کنیم و نحوهی عملکرد لوورها چگونه است. بنابراین میتوانیم اطمینان حاصل کنیم که برای پاسخدهی به نیازهای ساختمان، مناسبترین نوع لوور را انتخاب خواهیم کرد. دانستن علت استفاده از نمای لوور ساختمان به ما کمک میکند که بدانیم در انتخاب لوور بر روی چه عواملی بیشتر تمرکز کنیم و آنها را اولویت قرار دهیم. برای مثال در گلخانه، گل ها و گیاهان باید در برابر باران، باد و طوفان حافظت شوند و جریان هوا به خوبی صورت گیرد.
بهترینهای معماری و دکوراسیون داخلی
مشاهده بیشترلوورها بسته به نیاز به تهویه هوا، محافظت در برابر نور مستقیم خورشید و … در انواع متفاوتی طراحی میشوند. هر نوع لوور، ساختار عملکردی متفاوت و منحصر به فردی دارد و بسته به طراحیاش امکانات متفاوتی خواهد داشت.
برای مثال لوورهای مخصوص باران اجازه عبور هوا را خواهند داد اما مانع ورود آب باران به داخل خواهند شد.
نکات مهم در هنگام انتخاب نمای لوور ساختمان
برخی از نکاتی که هنگام انتخاب نمای لوور ساختمان باید در نظر گرفت به شرح زیر میباشند:
فضای خالی لوور:
فضای خالی از کم کردن مساحت قاب و تیغه های لوور از مساحت کل بازشو محاسبه میشود. بسیار خوب است که درصد بالایی از مساحت، خالی باشد چرا که اجازه میدهد که هوای بیشتری از بازشوی کوچیکتری وارد شود. بنابراین همچنین هزینه های بازشوی دیوار و نصب لوور نیز کاهش می یابد. فضای خالی معمولا بین 35 درصد تا 60 درصد از کل بازشوی دیوار متغیر میباشد . باید توجه کرد که اگر فضای خالی بیش از حد باشد، موجب ورود آب باران به شکل نامطلوبی خواهد بود. بنابراین مناسبترین میزان فضای خالی به شکلی محاسبه میشود که بین میزان فضای خالی برای ورود جریان هوا و تعداد و سایز تیغه های لازم برای ممانعت از ورود آب باران، تعادل برقرار شود.
نفوذ آب لوور:
مقدار نفوذ آب نشان میدهد که توانایی لوور برای ممانعت از ورود آب به داخل، هنگام بارندگی چه میزان میباشد. اولین نقطه نفوذ آب باران، نقطه آستانه ای است که پس از عبور از مرز آن اجازه ی ورود به آب باران داده میشود و لوور نشتی میکند. برای محاسبه این نقطه باید در حالی که مقدار مشخصی آب باران در جریان هوا وجود دارد، مقدار سرعت جریان هوا در فضای خالی لوور افزایش یابد و تا زمانی ادامه پیدا کند که در آن نقطه آب وارد شود. اولین نقطه نفوذ آب باران میتواند از ضعیفترین مقاومت در برابر ورود آب باران 300 فیت بر دقیقه تا بهترین مقاومت در برابر ورود آب باران 1250 فیت بر دقیقه متغیر باشد.
مقاومت نمای لوور ساختمان در برابر جریان هوا (اُفت فشار):
وجود هر مانعی در جریان هوا مانند تیغه های لوور، داکتها، فیلترها، فَنَرها و … موجب ایجاد مقاومت میشود. بهتر است که لوورها کمترین میزان مقاومت در برابر جریان هوا را داشته باشند. همهی لوورها مقداری مقاومت در برابر جریان هوا دارند. اما در لوور های مخصوص آب و هوای طوفانی این مقدار از حد استاندارد بیشتر میباشد. برای اندازه گیری مقاومت لوور باید هوا در میان لوور جاری شده و اختلاف مقاومت در فضاهای خالی مختلف اندازه گیری شود. مقاومت لوورها بر اساس شکل قاب و تیغه های آنها متفاوت است. ضروری است که این مقاومت را تا حد امکان کاهش دهیم چرا که به لوورها، فَنها و دیگر تجهیزات مربوط به جابه جایی هوا آسیب میرساند.
نمای لوور ساختمان؛ غربالگر حشرات و پرندگان:
لوورها میتوانند مجهز به اکسسوریِ غربالگری حشرات و پرندگان باشند. این اکسسوری های مُشبّک، مانع ورودِ حشرات و پرندگان از فضای خالی لوورها به داخل خواهند شد. صفحات غربالگرِ حشرات علاوه بر اینکه سوراخ های کوچکتری دارند همچنین موجب عملکرد بهتر لوور برای ایجاد جریان هوای بهتر خواهند شد.
زیبایی نمای لوور ساختمان:
این موضوع غیرقابلانکار میباشد که ضروری است که لوورها هم از نظر زیبایی و هم عملکردی کارآمد باشند.
لوورها میتوانند به شکل عمودی یا افقی، شکلهای سفارشی، با نازک کاریهای متفاوت، شکل های تیغه های مختلف و … ساخته شوند. این ویژگی های ظاهری متفاوت آنها به معماران کمک خواهد کرد تا خلاقیت بیشتری در طراحی نمای لوور برای ساختمان داشته باشند.
جهت جریان هوای نمای لوور:
باید بدانیم که لوور برای ورود هوا به داخل و یا خروج هوا به بیرون استفاده میشود. اگر از لوورهایی استفاده میکنیم که هوا را به سمت داخل میکشند باید در نظر بگیریم که به چه روشی میخواهیم مانع ورود آب و دیگر المان های ناخوشایند به داخل شویم. حتما باید بین عملکرد لوور برای ایجاد جریان هوا و همچنین حفاظت در برابر آب باران تعادل ایجاد کنیم.
شکل تیغه های نمای لوور ساختمان:
تیغه های لوورها در شکلهای مختلفی طراحی و ساخته میشوند که هر کدام مناسب عملکرد خاصی میباشد. ممکن است تیغه ها ثابت، متحرک و قابل تنظیم و یا ترکیبی از هر دو مدل باشند. شکل مقطع تیغه ها تعیین میکند که توانمندی آنها در چه زمینهای میباشد. تیغه های صاف و مستقیم، مناسب برای ایجاد جریان هوای خوب هستند.
- تیغه های دارای موجگیر (بافِل) مناسب آب و هوای بارانی بوده و مانع نفوذ آب باران خواهد شد.
- تیغه های دارای مقطع زاویه دار نیز بهترین محافظت را در برابر بارانهای همراه با باد شدید ایجاد میکنند.
- همچنین تیغه های دارای زهکش نیز موجود هستند که آب را از طریق کانالهایی به بیرون منتقل میکنند که مناسب آب و هوای طوفانی میباشند.
زاویه تیغه های نمای لوور و فاصله بین آنها:
زاویه تیغه ها و فاصله بین آنها مستقیما بر فضای خالی لوورها اثر میگذارد. هر چه زاویه تیغه ها بیشتر باشد حفاظت بیشتری در برابر آب باران و ریز زباله ها ایجاد میشود اما همچنین مقاومت در برابر جریان هوا نیز افزایش می یابد. هر چه فاصله بین تیغه ها بیشتر باشد در نتیجه فضای خالی لوور نیز افزایش یافته و عملکرد آن برای ایجاد جریان هوای بهتر نیز بهبود می یابد.
متریال نمای لوور ساختمان:
لوورها معمولا از جنس آلومینیوم اکسترودشده و یا فولاد گالوانیزه هستند. همچنین میتوانند از متریال های دیگری ساخته شوند. انتخاب متریال بر وزن لوورها، ماندگاری و استحکام آنها و امکان استفاده از نازک کاری های متفاوت بر روی آنها اثرگذار میباشد.
طبیعت و ذاتِ متخلخل آلومینیوم موجب میشود که بدون دردسر پذیرای انواع فینیشینگها باشد. در مناطقی با آب و هوای طوفانی معمولا از لوور آلومینیومی نما استفاده میشود.
لوورها از جنس فولاد گالوانیزه یا فولاد ضد رنگ سنگینتر بوده و ماندگاری و استحکام آنها از لوور آلومینیومی نما بیشتر است اما نمیتوان هر فینیشینگی را بر روی آنها اجرا کرد. اگر از متریال های سنگین تر استفاده کنیم باید تکیه گاهی را در نظر بگیریم که تحمل وزن را بالا ببرد.
حجم هوا و سرعت سطح:
- حجم هوا، مقدار هوایی است که از لوور عبور میکند.
- سرعت سطح، سرعتِ جریانِ هوایی است که از سطح لوور عبور میکند.
این دو عامل، عملکرد لوور را از نظر جریان هوا مشخص میکنند.
نیازهای عملکردیِ ویژه نمای لوور:
هر کدام از لوورها پاسخگوی مجموعه ای از نیازهای عملکردی متفاوت هستند اما یکی از این عملکرد ها در آنها ویژه تر میباشد. برای مثال در لوورهای آکوستیکی، کاهش صوتی دینامیکی تعیین میکند که لوور چه مقدار میزان سرو صدای اضافی را کاهش میدهد.
یا در لوورهای متحرک، میزان نشتی هوا تعیین میکند هنگامی که لوور بسته باشد چه مقدار مانع جریان هوا میشود. چرا که هنگامی که هوا از تیغه های بسته نشتی کند، میتواند موجب ایجاد ناکارآمدی در دیگر بخشهای سیستم شود.
نوع و رنگ فینیشینگ نمای لوور ساختمان:
آب و هوای محلی که ساختمان در آن قرار گرفته بر انتخاب نوع فینیشینگِ لوورها تاثیرگذار میباشد. در مناطق ساحلی و یا آفتابی نیاز به استفاده از فینیشینگ های مقاومتری میباشد. چرا که نور مستقیم آفتاب، رطوبت دریا و ذرات ریز نمک در هوا، رنگِ فینیشینگ را تحت تاثیر قرار خواهند داد. باید فینیشینگ مناسبی را انتخاب کنیم که عوامل ذکر شده رنگ آن را از بین نبرد و لوور سالها به رنگ اصلی خود باقی بماند.
در پایان:
استفاده از نمای لوور ساختمان میتواند به برآورده کردن بسیاری از نیازها کمک کند. مصرف انرژی را کاهش داده، تهویه مناسب ایجاد کرده و مانع ورود آب باران و سر و صدای اضافی شود. معمار وظیفه دارد با شناخت درست انواع لوور نما و کاربرد آنها و در نظر گرفتن نیازهای ساختمان، مناسب ترین نوع لوور را برای نمای ساختمان انتخاب کند.
مطالب مرتبط:
- نمای سنگی ساختمان، مقاوم ترین نما در طراحی بنا!
- فضای سبز در نما، گیاهانی در سازه سقف!
- نمای کامپوزیت، پرطرفدارترین نمای ساختمان های مدرن
نویسنده محتوا: هستی شاپوری