ساختن سریال های خانوادگی با حال و هوای نوستالژیک دهه شصت و هفتاد یکی از فرمول های امتحان شده و موفق برای کارگردان های ایرانی است. چرا که بسیاری از ما و شما در آن دوران شاد زندگی کرده ایم و خاطرات شیرینی را به یادگار داریم. به همین دلیل تماشای این دست فیلم و سریال ها پرتابمان می کند به آن روزهای رویایی و بی دغدغه. خوشبختانه طراحان صحنه در فیلم های مختلف نشان داده اند که به خوبی می توانند از پس بازسازی فضای دهه 60 و 70 اعم از نوع پوشش، خورد و خوراک، دکوراسیون و … بربیایند. این روزها در شبکه نمایش خانگی شاهد پخش سریالی هستیم که تماشای آن هم ما را می خنداند و هم برای روزگار کودکی و نوجوانی حسابی دلتنگمان می کند. در فیلم دکور این هفته به سراغ سریال «اکازیون» به کارگردانی مسعود اطیابی رفته ایم تا عملکرد تیم طراحی صحنه و دکوراسیون آن را با هم بیشتر بررسی کنیم. اگر شما هم از مخاطبان پر و پا قرص سریال های ایرانی هستید در این مطلب با ما همراه باشید.
رحیم قصد دارد برای ادامه تحصیل به کانادا مهاجرت کند اما در فرودگاه متوجه می شود که ممنوع الخروج است. در نهایت کاشف به عمل می آید که این ممنوع الخروجی به دلیل دردسرهایی است که دایی رحیم برایش درست کرده و …
معماری ایرانی در دو سه دهه گذشته حال و هوای خاص خودش را داشت. بیشتر خانه های قدیمی ویلایی بودند با کلی سوراخ سنبه و اسباب و وسایل. در آپارتمان های نقلی امروزی که فضاها یکدست و بهینه شده جای خیلی چیزها خالی است. به همین دلیل است که فیلم های با حال و هوای دهه های گذشته انقدر برایمان جذاب و تماشایی به نظر می رسد.
در خانه حاج فتح الله خانواده ای زندگی می کنند که در عین حال که جانشان برای هم در می رود اما در بسیاری از موقعیت ها بلای جان همدیگر هم هستند و همین درگیری شیرین بین اعضای خانواده زمینه ساز موقعیت های طنز و خنده دار است. این فضای گرم خانوادگی نیازمند طراحی یک خانه با تمام جزئیات قدیمی بود.
خانه حاج فتح الله کلکسیونی از اسباب و وسایل قدیمی را به همراه دارد که بسیاری از آن ها هنوز هم به رسم یادگار در دکوراسیون خانه هایمان جا خوش کرده اند و بعضی هاشان هم گوشه سمساری ها خاک می خورند. چیدمان این خانه آنقدر دقیق و جزئی انجام شده که با تماشای چند سکانس از آن می توانیم بسیاری از وسایلی را ببینیم که روزگاری در خانه های خودمان هم بودند.
فیلم، یک فیلم شاد است و دکوراسیون آن هم باید پرشور و هیجان به نظر بیاید. مسعود اطیابی که سابقه ساخت سریال نیسان آبی2 را در کارنامه هنری خود دارد به خوبی ثابت کرده است که در سبک سریال سازی اش عاشق پرداختن به ریزترین جزئیات دکوراسیونی دهه های قدیم است.
اتاق پذیرایی خانه ای که لوکیشن اصلی سریال است مانند یک موزه تاریخی، زیبا و خاطره انگیز است. قرار گرفتن یک دکور زنبوری چوبی در مرکز اتاق که یکی از مشخصه های مشترک تمام خانه های ایرانی دهه هفتاد بود با تزئینات نه چندان لوکس اما ساده و دلنشین تاثیر زیادی بر روی صمیمیت فضا گذاشته است. در هر گوشه و کنار از خانه گلدانی قرار داده شده و انرژی و نشاطی که از گل ها در فضا پراکنده می شود حس زنده بودن را برای مخاطب دوچندان می کند.
دکور چوبی یا کنسول بزرگی که در کناره پذیرایی خانه حاج فتح الله می بینیم در همه خانه های ایرانی حکم گنجه را داشت و مانند همین دکوراسیون در فیلم، محل برگزاری نمایشگاهی از اشیای دکوری بود و هیچکس حق نداشت به آن نزدیک شود! در اکازیون هم این قاب نوستالژیک تقریبا در پس زمینه تمام سکانس هایی که در خانه می گذرد به چشم می خورد.
پرداختن به ساده ترین جزئیات از هنرهای ملموس تیم صحنه اکازیون است. بعنوان مثال در دهه 60 و 70 تلویزیون ها نهایتا 20 اینچ بودند، اما میز تلویزیون های غول پیکرشان حکم گاوصندوق را داشتند. گاهی هم ادامه اشیای قدیمی که در دکور پذیرایی جا نمیشدند را روی این میزها جا می دادند. درست مانند آنچه در دکور این خانه می بینیم. البته حس زیبایی شناسی قدیمی ها به همینجا ختم نمی شد و حتی روی خود تلویزیون هم یک توری می گذاشتند و روی هم آن یک وسیله تزئینی، مانند آنچه که تیم صحنه با ظرافت تمام به آن پرداخته اند.
استفاده از رنگ های شاد و جسورانه در دکوراسیون خانه به نشاط و انرژی مثبت فضا کمک زیادی کرده است. اگر دقت کرده باشید حتی در دل درب های خانه هم از شیشه های رنگی استفاده می کردند که جلوه بی نظیری به محیط خانه می بخشید. درواقع قدیمی ها در چیدن دکور خانه خیلی هم در قید و بند هارمونیک بودن فضا و هماهنگی الگوها و رنگ ها نبودند. به همین دلیل است که در دکوراسیون های دهه هفتادی کمتر شاهد استفاده از رنگ های بی روح و خنثی هستیم. وجود کاغذ دیواری های خوش رنگ و لعاب و پارچه های پرزرق و برق با نقوش چشمگیری که در طراحی مبلمان و پرده ها استفاده می شد در کنار فرش های لچک و ترنج لاکی قاب زیبایی از یک خانه که واقعا شبیه به «خانه» باشد را به نمایش می گذاشت. چیزی که در طراحی دکوراسیون داخلی خانه منصوره و خانواده اش شاهد هستیم.
این روزها دیگر خبری از باغچه های باصفا و حوض های پرآب خانه های قدیمی نیست. شاید اگر به محله های قدیمی پا بگذارید هنوز هم تعدادی از خانه ها باشند که زور مدرنیته به آن ها نچربیده و همچنان سبک و سیاق معماری اصیل خود را حفظ کرده اند. حیاط خانه حاج فتح الله یکی از آن خانه هاست که احتمالا تیم صحنه برای پیدا کردن چنین لوکیشنی محله های زیادی را متر کرده اند.
مسلما حیاط خانه در بدو ورود هر مهمان خبر از قدیمی ساز بودن آن می دهد و اصالت و شکوه بنا را به رخ می کشد. حوض آبی رنگ وسط حیاط امضایی است بر معماری سنتی ایرانی. چنین حیاط قدیمی با تخت های چوبی زیر درخت و پشتی های قالیچه ای روی آن از قدیم الایام در سینمای ایران برای نشان دادن خانه هایی که در آن ها عشق و محبت به خانواده در جریان است استفاده می شد. این محبت و وابستگی بین اعضای خانواده حاج فتح الله هم به وضوح دیده می شود.
طراحی لباس در سینما به باورپذیری یک کاراکتر و فضایی که فیلم در آن ساخته شده است کمک شایانی می کند. برای مثال اگر شما در اکازیون شاهد تیپ های دهه شصتی و هفتادی نبودید و خاطرات مانتوهای گشاد و اپل دار و شلوارهای پیلی دار برایتان زنده نمی شد به سختی می توانستید بپیذیرد که فیلم متعلق به دهه هفتاد است.
تیپ و استایل کاراکترهای اکازیون با ظرافت زیادی طراحی شده است. شاید اگر سنتان به آن دوران ها قد بدهد هنوز هم چند دست لباس به یادگار از آن زمان در کمدتان نگه داشته باشید. مثلا بعد از شلوارهای جذبی که پیش از انقلاب بسیار محبوب بود در دهه شصت و هفتاد نوبت به پوشیدن شلوارهای گشاد مردانه رسید. شلوارهایی که انگار آمده بودند تا انتقام جذب بودن تیپ قبلی را بگیرند.
مانتوهای گشادی که به قاعده چند دست لباس پارچه می برد و اپل های معروف سر شانه که استایل خانم ها را شبیه داور مسابقات مردان آهنین می کرد! همه این نکات در طراحی لباس شخصیت ها در اکازیون رعایت شده تا باعث شود مخاطب همذات پنداری بیشتری با هریک از شخصیت ها داشته باشد. به خصوص شخصیت منصوره با بازی زیبای سمانه پاکدل که اپل و فکل جالبش حسابی مورد توجه مخاطبان قرار گرفته است.
در بخشی از فیلم شاهد خانه پیرزنی به نام «لیلی جون» هستیم که سر و وضع خانه اش شرایط بهتری دارد. مبلمان لوکس چرمی که در پذیرایی چیده شده در دهه هفتاد در هر خانه ای پیدا نمی شد و نشانه بارزی از لاکچری بودن آن خانواده به شمار می آمد. خانه بزرگ و درندشت لیلی جون با فرش های دستباف خوش آب و رنگ و چند دست مبلمان که همگی با چوب اعلا و پارچه های گرانقیمت ساخته شده اند خانه پیرزن را یک خانه لوکس دهه هفتادی معرفی می کنند. نکته جالب اینجاست که در چنین خانه ای باز هم همان المان های معماری ایرانی به چشم می خورد و فقط کیفیت وسایل چند درجه ارتقا پیدا کرده اند. تزئینات خانه شامل همان دکوریجات سنتی مانند بوفه های چوبی، ظروف نوستالژیک، سماور نقره کوب، لوسترهای کریستال بزرگ و … هستند. درواقع دو دهه پیش خبری از دیزاین های اروپایی و غربی نبود و روح معماری ایرانی آنچنان در قلب خانه ها نفوذ کرده بود که هر تازه واردی مسحور رنگ های زنده و روح پرنشاط خانه می شد.
سریال اکازیون یک سریال شاد است و این را نه تنها مدیون ژانر کمدی فیلم و بازی حرفه ای بازیگران است، بلکه بخش بزرگی از فضای زنده فیلم را نوع پردازش صحنه و چیدمان دکوراسیون بر عهده دارد. نظر شما درباره سریال اکازیون چیست؟ شما چه خاطره ای از چیدمان خانه کودکی هایتان در ذهن دارید؟ برایمان بنویسید.