درختان نه‌تنها برای محیط‌زیست ضروری هستند، بلکه فواید بی‌شماری برای زندگی انسان‌ها دارند. هوایی که تنفس می‌کنیم را تصفیه می‌کنند، در روزهای گرم تابستان سایه ایجاد می‌کنند و زیستگاه گونه‌های جانوری زیادی هستند. متأسفانه با ساخت‌وسازهای بی‌رویه روزبه‌روز درختان بیشتری قطع و با ساختمان‌ها جایگزین می‌شوند. اما خوشبختانه هنوز هم افرادی هستند که به درخت به عنوان یک موجود زنده می‌نگرند! این نگاه در طراحی ویلای 99 به بهترین شکل ممکن به کار گرفته شده!
در این مطلب طراحی ویلای 99، خانه ویلای شیرازی معرفی خواهد شد که معماری آن با توجه به عدم آسیب به درختان شکل گرفته. و انسانیت و اصالت را با خلق یک خانه به تصویر کشیده است. در ادامه با چیدانه همراه باشید.
ویلای 99 در سال ۱۴۰۱در ایران، شیراز، ۱ کیلومتر بعد از پلیس‌راه شیراز- اصفهان ساخته شده است. این ویلا با طراحی منحصربه‌فرد و ایده‌های دوستدار محیط‌زیست توانسته جایزه مقام شایسته تقدیر در مسابقه بین‌المللی کیوسکدیا را در سال ۲۰۲۳ کسب کند.
ویلای ۹۹ توسط استودیو معماری “Ambiance“ در حومه شهر شیراز و در کنار رودخانه رکنی ساخته شده است. این ویلا یک معماری اصیل ایرانی است! معماری باغ‌های ایرانی توسط حیاط، آب و گیاهان به این ویلا منتقل شده‌اند. زمانی که هنوز آب و گیاهان در خانه‌ها نقش اصلی را ایفا می‌کردند! ویلای ۹۹ با مساحت تقریباً ۴۰۰ مترمربع در باغی به مساحت ۳۷۰۰ مترمربع با درختان کهنسال، بدون قطع و آسیب به حتی یک درخت باغ طراحی و اجرا شده است. درختان موجود در زمین ویلا حدود صدسال قدمت داشتند. بر همین اساس طراح تصمیم گرفت ویلا را در یک حجم پیوسته در بدنه باغ و بین درختان طوری قرار دهد که مرز بین فضاهای داخلی و فضای سبز بیرون را به حداقل برساند. در واقع درختان هدایتگر طراحی خطوط اصلی ویلا شدند.
یکی از چالش‌های طراحی، قرارگیری باغ در مسیر اصلی سیلاب بود. از آنجایی‌که هدایت و انتقال آب به‌صورت غیرمتعارف توسط یک کانال قدیمی به باغ مجاور انجام می‌شد، طراحی و اجرای سیل‌بند و هدایت آب طوری که در خدمت طراحی باغ باشد و امکان دسترسی به آن برای پاک‌سازی و کنترل در هر لحظه را ممکن کند از اقدامات مهم تیم طراحی و اجرا و کاری چالش‌برانگیز بوده است.
تصور کنید در خانه‌ای با ابهت درختان ۱۰۰ساله قدم بزنید، در حیاط بنشینید و با درختان خانه گفتگو کنید. تمام عناصر در طراحی ویلا نشان از اصالت دارند، حتی مصالح قلوه‌سنگ کرم رنگ برای اشاره به قدمت باغ به‌عنوان متریال اصلی بدنه و سیمان به‌عنوان متریال دوم دیوارهای نما انتخاب شده‌اند. استفاده از فلزات زنگ‌زده هم به این دلیل بوده که با مشاهده ویلا حسی از توقف زمان در ذهن مخاطب ایجاد شود.
ویلای ۹۹ یکی از جذاب‌ترین ویلاهایی هست که قطعا دوست دارید در آن زندگی کنید. اما جدا از حس و حال، این ویلا در ساختار نیز بی‌نظیر است! زمین ویلا از دو تراز اصلی تشکیل شده که باغ را به دونیمه تقسیم می‌کند.
اتاق‌خواب‌ها در طبقه پایین و مستقیما رو به باغ هستند. در طراحی، یک باکس شفاف، لابی و اتاق‌ها را به هم متصل می‌کند و شامل پله‌های بین دوطبقه است. اتاق‌خواب‌ها در طبقه پایین و مستقیما رو به باغ هستند. بعد از آن لابی اصلی قرار گرفته که ازیک طرف مشرف به استخر و باغ و از طرف دیگر به در اصلی باغ منتهی می‌شود.
سالن اصلی، سرویس مهمان، آشپزخانه و اتاق نشیمن در سطح بالا به لابی متصل می‌شوند. در نهایت اتاقی از طریق پنجره‌ای که دارای یک راه‌پله مارپیچ است، در قسمت پایین‌تر قرار می‌گیرد. این اتاق برای استراحت و مطالعه و البته مشاهده نمای کلی باغ در نظر گرفته شده است.
تلاش معمار در طراحی و ساخت حجم‌ها در خانه وبلای شیرازی دیدنی است. همچنین دستگیره‌ها و قفل‌ها، لوسترها، باربیکیوها، سینک‌ها و شیرآلات در فضای بیرونی با استفاده از فلزات زنگ‌زده که با رویکردی متفاوت به‌عنوان اعضایی مستقل به بدنه باغ اضافه شده‌اند. این استقلال، تضاد ظریف و شیرینی را در ذهن مخاطب ایجاد می‌کند که انگار این اجسام و اشیا با وجود قدرت و استحکام به دامان باغ و طبیعت پناه برده و سعی در خدمت‌رسانی به آن دارند.
در این مطلب، داستان طراحی ویلای 99، چالش‌های طراحی، معماری منحصر به فرد و جزییات جذاب خانه ویلای شیرازی بررسی شد. برای آشنایی با دیگر خانه‌های شگفت‌انگیز در معماری ایران مطلب چشم‌نوازترین ترکیب سنت و مدرنیته در معماری خانه باغ 161 را از دست ندهید.