هنر طراحی صحنه زبان گویای فیلم است وقتی بازیگر در صحنه حضور ندارد و یا حضور دارد و دیالوگی در کار نیست. در چنین موقعیتی اگر فضاسازی به درستی صورت گرفته باشد مخاطب از تصویری که می بیند برداشتی می کند که به مطلوب و دلخواه کارگردان بسیار نزدیک است. در این برگ از چیدانه به سراغ سریالی از بستر شبکه نمایش خانگی رفته ایم که تیم صحنه از ساختار فضا و چینش دکوراسیون در لوکیشن های مختلف بهره گرفته و با زبان تصویر به معرفی کاراکترهای سریال پرداخته اند. سریال «قطب شمال» به کارگردانی امین محمودی یکتا موضوع فیلم دکور این هفته ما خواهد بود.
همایون منصوری کارمندی پاکدست است که در شب عروسی خود با زنی به نام ارغوان به اتهام پولشویی دستگیر می شود و به زندان می افتد. در این اثنا پای یک رقیب عشقی نیز در میان است که در سالهای طولانی زندانی بودن همایون، با لطایف‌الحیلی به ارغوان نزدیک می شود و با او ازدواج می کند.
نقطه عطف سریال قطب شمال جایی است که همایون، مرد صادق و وفادار قصه می میرد و از خاکستر او آرشام متولد می شود، کسی که مانند رمان اقتباسی فیلم یعنی کنت مونت کریستو در پی انتقام از کسانی می افتد که برایش پاپوش دوختند و سالهای جوانی و از آن مهمتر، معشوقش را از او ربودند. تفاوت این دو شخصیت که در حقیقت یک نفر هستند از روی اسمی که برایشان انتخاب شده نیز پیداست. کارگردان سعی کرده است آرشام را مردی مدرن و ثروتمند نشان بدهد که با مهمترین ابزار خود یعنی پول، به تمام اهدافش دست پیدا می کند.
مشاهده بیشتر
لوکیشن خانه همایون و عمارتی که برای آرشام برگزیده اند نیز نمادی از روحیات این دو شخصیت هستند. در ابتدای فیلم خانه پدری همایون را می بینیم که در سنتی ترین حالت ممکن چیده شده است و دکوراسیون نوستالژیک آن احتمالا به چشم بسیاری از ما آشنا می آید. درواقع عناصر دکوراسیونی و فضای داخلی خانه ما را به یاد خانه مادربزرگهایمان می اندازد. خانه پدری همایون از آن خانه هایی است که اگر به محله های قدیمی و اصیل تهران سر بزنیم چندتایی از آن ها را می بینیم که هنوز پابرجا مانده اند و جایشان را به برج های بلند و آپارتمان های بدقواره نداده اند. ساختمان هایی که شکوه معماری زیبای ایرانی را حفظ کرده اند و حال و هوای تهران قدیم را تداعی می کنند.
خانه آجری همایون و المان های دکوراسیونی داخل آن در کنار یکدیگر فضای جذابی را تشکیل داده اند. انتخاب ترکیب رنگ سبز و زرد برای رنگ بندی خانه احساس آرامش و سادگی دلچسبی را به فضا اضافه می کند. وجود وسایل قدیمی که تیم صحنه احتمالا هرکدام از آن ها را از گوشه و کنار سمساری ها جمع آوری کرده اند حس مثبتی را نسبت به شخصیت همایون به بیننده منتقل می کند. مانند بخاری زردرنگ گوشه اتاق، دیوارکوب های سنتی، پنکه پایه کوتاه نوستالژیک، توری ها و پارچه های سوزن دوزی شده، فرش های لاکی لچک و ترنج دستباف که تا یکی دو دهه پیش در همه خانه های ایرانی یکی از آن ها پیدا می شد، گچکاری های هنرمندانه طاق ها و … همه و همه حس سادگی و بی آلایش بودن همایون و خانواده اش را القا می کند. در این خانه هیچ ردی از لوازم مدرن و امروزی به چشم نمی خورد، اما نوع رنگ آمیزی فضا و نور زیادی که از پرده های نازک توری به داخل خانه دعوت می شود به این معناست که افراد این خانه در آرامش و امید به سر می برند و نمی دانند که قرار است اتفاقات تلخ یکی پس از دیگری درب خانه را بزنند و ساکنین آن را به دام وقایع ناگواری بیندازند.
آرشام یکتا، یا همان همایون که حالا پس از تحمل رنج های فراوان تصمیم گرفته تا به شخصیتی دیگر تبدیل شود با دست پیدا کردن اتفاقی به ثروتی افسانه ای به این عمارت بزرگ و شاهانه نقل مکان می کند. در این خانه شاهد یک دکوراسیون کلاسیک پر زرق و برق و تمام عیار هستیم. از درب ورودی ساختمان و حوض بزرگ محوطه با مجسمه های تزئیناتی اش گرفته تا فضای داخلی عمارت سرشار از جزئیات دکوراتیو است و چشم بیننده دائما با این تشریفات سنگین درگیر می شود.
استفاده از رنگ های سنگین زرشکی و طلایی تم کلاسیک دکوراسیون را به شدت تقویت کرده و حالتی جدی و غیرصمیمانه ایجاد کرده است. سالن بزرگ عمارت با المان هایی مانند مبل های سلطنتی، کنسول های چوبی تراش خورده، لوسترهای بزرگ کریستالی، شمعدانی های آنتیک و گرانقیمت، پرده های سنگین و فاخر و … دیزاین شده است. همه چیز در مجلل ترین حالت خودش قرار دارد و گویی این خانه پرتشریفات هم مانند صاحبش نقابی دروغین بر چهره دارد.
اما دنیای پر از زرق و برق آرشام یکتا به همین خانه ختم نمی شود. در لوکیشنی دیگر اتاق محل کار آرشام را می بینیم که با یک میز بزرگ کلاسیک از چوب اعلا و مبلمان چرمی قهوه ای رنگ دکور شده است. جالب است بدانید که این لوکیشن که بعنوان دفتر کار آرشام انتخاب شده و سکانس های زیادی از سریال در آن می گذرد، محل شرکت سرمایه گذار سریال است و لوگوی شرکت مدام در قاب دوربین دیده می شود، چه زمانی که شخصیت ها در آسانسور شرکت حضور دارند و چه وقتی شخصیت اول داستان پشت میز پر طمطراقش نشسته و نقشه انتقام می کشد.
دکوراسیون خانه سامان و ارغوان ترکیبی از روحیات این دو شخصیت را شامل می شود. ارغوان یک معشوقه جلوه گر با رفتارهای موقر زنانه است. شخصیت آرام ارغوان فضای خانه اش را هم به محیطی آرامش بخش و دلنشین تبدیل کرده است. استفاده از رنگ های غالب سفید و آبی آسمانی در دیزاین خانه حس و حالی از صلح و رضایت را به فضا القا می کند. سبک چیدمان خانه سامان و ارغوان ترکیبی از سبک مدرن و کلاسیک است. آشپزخانه که محل مانور و فرماندهی خانم خانه است به سبک کلاسیک طراحی شده و روحیات سنتی پسند ارغوان را یادآور می شود. بخش سالن پذیرایی نیز به سبک شخصیت سامان که دارای روحیات و پوششی مدرن و امروزی است دکور شده و تلفیق این دو سبک دکوراسیونی نشانگر پیوند مسالمت آمیز این زن و مرد در این خانه است.
سریال قطب شمال از لحاظ تنوع لوکیشن عملکرد خوبی داشته و از هنر طراحی صحنه برای ملموس تر نشان دادن شخصیت های داستان به خوبی بهره برده است. صحرا، دختری که در کنار آرشام قرار می گیرد تا مسیر انتقامش را هموارتر کند در یک خانه معمولی در محله های جنوب شهر تهران زندگی می کند. صحرا دختری از طبقه ضعیف جامعه است که دست بر قضا بر سر راه یکی از ثروتمندترین مردان شهر قرار گرفته است. خانه صحرا شبیه به یک نمایشگاه بزرگ از دست سازه های هنری اوست. تیم طراحی صحنه تلاش کرده است تا این شخصیت را دختری پرتلاش و هنرمندی با جثه ظریف و روحیاتی لطیف نشان بدهد. چیزی که از فضای خانه صحرا دستگیرمان می شود این است که این کاراکتر در کمال فقر و بی امکاناتی در کارهای مختلفی ورزیده است و دستی بر آتش دارد و همین به نمایش گذاشتن قابلیت هاست که در ذهن مخاطب از او شخصیتی قاطع و قابل اعتماد می سازد.
سریال «قطب شمال» داستانی سرراست دارد، تلفیق خیانت و انتقام با خرده پیرنگ های عاشقانه که به داستان جذابیت می بخشد محوریت بسیاری از فیلمنامه هایی است که در چند سال اخیر پا به شبکه نمایش خانگی گذاشته اند. فارغ از کیفیت فیلمنامه و مباحث فنی فیلم، می توانیم ادعا کنیم که تیم صحنه عملکرد قابل قبولی را از خود به نمایش گذاشته و توانسته است به خوبی از پس خلق کردن انواع سبک های دکوراسیونی متناسب با شخصیت های داستان بربیاید.