معمولا افرادی که از فرش چیزی نمی‌دانند، کل طرح قالی را به صورت یکپارچه می‌بینند. اما اهل فن طرح را به صورت تکه‌هایی جدا از هم می‌بینند که هر کدام نام مخصوص خود را دارند. در این مطلب در مورد هر یک از قسمت‌های فرش طرح لچک و ترنج که از طرح‌های اصیل و پرطرفدار قالی ایرانی است به طور مختصر آشنا خواهید شد. پس در ادامه با چیدانه همراه باشید…
طرح قالی در نگاه اول به دو بخش متن و حاشیه تقسیم می‌شود. که هر کدام، قسمت‌های جزیی‌تری دارند:
حاشیه فرش از دو جزء حاشیه اصلی یا حاشیه پهن و طره تشکیل می‌شود. معمولا در حاشیه فرش بیش از یک طره وجود دارد که در ساده‌ترین حالت دو طره دارد. ولی حاشیه پهن یا اصلی یکی بیشتر نیست. طره‌هایی که بین حاشیه اصلی و متن فرش هستند را طره داخلی و طره‌هایی که در بیرونی‌ترین قسمت فرش قرار دارند را طره‌های خارجی می‌گویند. به هر خط راستی که در حاشیه فرش بصورت سرتاسری کشیده شده میل یا حمیل گفته می‌شود.
متن فرش از اجزای اصلی ترنج، لچک و متن اصلی فرش تشکیل می‌شود. به متن اصلی، زمینه فرش هم گفته می‌شود. در بعضی طرح‌ها دو شکل کوچک در دو طرف ترنج وجود دارد که سرترنج نامیده می‌شود. ترنج‌ها شکل‌های هندسی مختلفی می‌توانند داشته باشند مانند لوزی، مربع، بیضی یا دایره! برخی از اهالی فن در هنر فرش، ترنج‌های دایره‌ای شکل را شمسه می‌نامند. چرا که معتقدند از شکل خورشید الهام گرفته شده و شمس در عربی به معنای خورشید است.
مهمترین بخش فرش طرح لچک ترنج که بیشتر از همه اجزا به چشم می‌آید، طرح ترنج وسط فرش است. که در فرش ایرانی به زیباترین شکل ممکن طراحی می‌شود.
برای آشنایی با طرح‌های مختلف حاشیه فرش ایرانی مطلب انواع حاشیه فرش را از دست ندهید.