چند روز پیش در شبکه‌های اجتماعی عکس‌هایی منتشر شد که نه تنها خنده، بلکه خشم و نگرانی بسیاری را برانگیخت. مرمت یک اثر تاریخی باید مانند جراحی دقیق و حساس باشد، اما به نظر می‌رسد در مورد کاخ گلستان به یک عمل ناموفق تبدیل شده است. عکس‌های قبل و بعد از مرمت این بنای تاریخی آن‌قدر با هم در تضاد بود که بیننده به واقعی بودن آن شک می‌کرد.
یکی از کاربران با کنار هم قرار دادن عکس‌های قبل و بعد نوشته بود: «من یه خواهرزاده ۶ ساله دارم، نقاشیش از نقاشی اینایی که مرمت کردن خیلی قشنگ‌تره.» کاربران ابتدا با شوخی و طنز به این تصاویر واکنش نشان دادند، اما به زودی شوخی‌ها جای خود را به ناراحتی و خشم دادند. آن‌هایی که به موضوعات نگاهی عمیق‌تر داشتند، این اتفاق را نه یک شوخی، بلکه یک فاجعه فرهنگی خواندند و خواستار پاسخگویی شدند.
برای اینکه از مرمت اخیر در کاخ گلستان بیشتر بدانیم، با دو فرد مرتبط با این حوزه گفت‌وگو کردیم. آفرین امامی، مدیر مجموعه کاخ گلستان اعلام کرد این اقدام درواقع مرمت محسوب نمی‌شود. طبق گفته امامی، در دوره مدیریت‌های قبلی، این بخش برداشته و حاشیه‌ای جدید برای آن ساخته شده. در این بازسازی، تلاش شده طرح جدید، شباهتی به نمونه اصلی نداشته باشد و صرفاً به‌صورت شماتیک اجرا شود تا از ایجاد نسخه‌ای کپی از اثر اصلی جلوگیری شود. با توجه به نکاتی که امامی گفت، انتقاد‌های اخیر نسبت به مرمت کاشی‌های ایوان شمس‌العماره ناشی از بی‌اطلاعی از زمان و دلایل انجام این تغییرات است. این کاشی‌ها در دهه ۷۰ به‌عنوان جایگزین بخشی از بنای حذف‌شده ساخته شده‌اند و مرمت‌های اخیر صرفاً برای حفظ وضعیت موجود و جلوگیری از تغییرات جدید انجام شده است. در ادامه به سراغ فتح‌الله نیازی، رئیس انجمن صنفی مرمتگران رفتیم و او به چالش‌های جدی حوزه مرمت آثار تاریخی در ایران پرداخت. نیازی اشاره کرد ساختار‌های غیررسمی و مافیا در انتخاب پیمانکاران دخالت دارند و افراد غیرمتخصص با استفاده از روابط شخصی، پروژه‌های مرمتی را می‌گیرند. این موضوع باعث شده مرمتگران حرفه‌ای به حاشیه رانده شوند و کیفیت کار‌ها کاهش یابد. نیازی همچنین به «ضعف نظارت دولتی»، «کمبود بودجه» و «نبود حمایت کافی» از مرمتگران اشاره کرد و هشدار داد اگر اقدامات جدی انجام نشود، بسیاری از آثار تاریخی ایران به طور غیرقابل برگشتی از بین خواهند رفت. او پیشنهاد کرد «شورا‌های فنی» تشکیل شوند و انتخاب پیمانکاران بر اساس تخصص و تجربه باشد، نه ارزان‌ترین پیشنهاد.
منبع: فرهیختگان