پل طبیعت ، جلوه ای خاص میان آب و آتش

1393/11/11

پروژه های برجسته : پل طبیعت، اولین پل غیرخودرویی تهران…. این بار از بالا به پایین نگاه کنید!
پل طبیعت از نظر بصری مفصلی است بین پارک طالقانی و پارک آب و آتش. برای دیدن این پل زیبا می‌توانید دسترسی پارک طالقانی و یا اراضی عباس آباد را انتخاب کنید. پل طبیعت یک پل عابر پیاده است. در دنیای مدرن، کاربری بسیاری از فضا‌ها و المان‌های معماری تغییر کرده. زمانی پیاده روی بر فراز اتوبان‌های تهران رویایی دست نیافتنی بود. اما دیگر تعریف پل به عنوان فضایی برای کاهش ترافیک و عبور ماشین‌ها یک تعریف کلیشه‌ای به حساب می‌آید. پل، مفهومی فرا‌تر پیدا کرده. پل‌ها دیگر به جایی برای دیدارهای دوستانه تبدیل شده‌اند. پل طبیعت می‌تواند یک فضای گفتمان شهری برای دیدن لبخند و گفت‌و‌گو با آدم‌ها، در میان خاکستری شهر باشد.

مسیر پارک طالقانی را برای رسیدن به پل طبیعت انتخاب می‌کنم. از ورودی پل که عبور می‌کنم به آدم‌ها، اتوبان‌ها و خیابان‌هایی که از دور و بر پارک می‌گذرند نگاه می‌کنم. جلو‌تر می‌روم. نیمکت‌هایی به چشم می‌آید. مسیر این نیمکت‌ها هارمونی خاصی با فضای پل ایجاد کرده و در عین حال بسیار پر کاربرد به نظر می‌رسد. کنار جان پناه پل می‌ایستم و به پایین نگاه می‌کنم. حرکت آدم‌ها کیلومتر‌ها آن طرف‌تر به سان نقطه‌هایی متحرک که این طرف و آن طرف می‌روند به چشم می‌آید.

اطراف پل، پر است از یک طبیعت زیبا که قطعا از مقیاس انسانی و از روی زمین به چشم نمی‌آید. ارتباطات این پل با فضای اطرافش حرف برای گفتن دارد. در‌‌ همان مسیر ابتدایی پل، جوان‌هایی که مکان جدیدی برای عکس گرفتن پیدا کرده‌اند، با لبخند از من می‌خواهند از آنها یک عکس دست جمعی بگیرم. گرچه رهگذرهای پل عموما جوان‌تر‌ها هستند اما حضور افرادی مسن هم به چشم می‌آید.

با وجودی که قبل از بازدید پل، کاربری‌اش را می‌دانستم اما باز هم برایم جالب بود که آیا در آن ارتفاع و اختلاف سطح از زمین، احساس امنیت می‌کنم؟ حتی اگر مثل من فوبیای قرار گرفتن بر روی ارتفاع را دارید، نگران نباشید. جان پناه‌هایی با ارتفاع متناسب در جداره‌های پل به چشم می‌آید. در فضای پل کاملا احساس امنیت می‌کنید. پل طبیعت، ذهن شما را از سر و صدای اتوبان به طبیعت اطرافش جلب می‌کند. نگاه شما را به شهر خاکستری‌ای می‌کشاند که هنوز هم زیبایی‌های خاص خودش را دارد. پل طبیعت فضای خاصی نیست. یک مسیر است با مبلمان شهری زیبا. اما، در فضای شهری‌ای که خیلی از افراد پیاده‌اش، خطر عبور از اتوبان را به استفاده از پل هوایی به جان می‌خرند و دوست ندارند از پله‌های برقی همیشه خراب آن استفاده کنند، پل طبیعت با کاربری جدیدش جالب به نظر می‌رسد و مفهوم پل را در ذهنمان تغییر می‌دهد. پلی که به گفته طراحش، ایده اصلی شکل گیری آن: «جایی برای ماندن» بود.

فضاهایی برای کافه، رستوران و فود کورت در نظر گرفته شده. فکرش را می‌کردید روزی بر روی یک پل و بر فراز یک اتوبان غذا میل کنید؟! از ساعت ۵غروب به بعد تازه پل شلوغ می‌شود و تا ساعات ۱۰ شب امکان بازدید وجود دارد. البته به نظر می‌رسد بعد از افتتاح رستوران، کافه و فود کورت ساعات بازدید افزایش پیدا کند. شب هنگام، با روشن شدن چراغ‌هایی که در داخل پل کار گذاشته شده، پل طبیعت منظره زیبایی پیدا می‌کند. نورپردازی زیبا، نیمکت، پارک‌ها، طبیعت اطراف و همه و همه شما را ترغیب می‌کند تا زمانی را بر‌ای ماندن بر روی پل اختصاص دهید. این پل، جان می‌دهد برای کسانی که عاشق پیاده روی هستند. چرا که فضایی میانی ما بین دو پارک مطرح و خوش مسیر تهران است. نمونه‌های زیادی از پل طبیعت در دنیا وجود دارد. مثل پل امواج هندرسون (Henderson Waves) در سنگاپور. این پل هم، دو پارک جنوبی سنگاپور را به هم وصل می‌کند. پل هندسون، یکی از محبوب‌ترین پل‌های عابر پیاده در سنگاپور به شمار می‌رود و هر هفته هزاران نفر از این پل منحنی استفاده می‌کنند.

پل طبیعت، به‌صورت طبقاتی طراحی شده. به واسطه‌ی رمپ‌هایی که در مسیرهای مختلف این پل وجود دارد به طبقات پایین و یا با استفاده از پله، به طبقات بالایی که فرمی منحنی دارد می‌رسم. از نکات دیگر طراحی این پل، وجود خروجی‌های اضطراری است. حتی بر روی تابلوهای اطلاع رسانی فضایی با عنوان: کیوسک کتاب به چشم می‌خورد. کیوسک کتاب را پیدا می‌کنم. یک باکس مکعبی شکل با شیشه‌هایی مات. گفته می‌شود به دلیل عدم استقبال از این فضا، قرار است به کافه تبدیل شود! توجیه جالبی به نظر نمی‌رسد. تنها ۴-۵ ماه از افتتاح پل طبیعت می‌گذرد و اکثر مردم از حضور و نوع کاربری‌اش بی‌اطلاع‌اند.

برای رسیدن به پارک آب و آتش و اراضی عباس آباد چند دقیقه‌ای بر روی پل قدم می‌زنم. آب و آتشی که دیگر به واسطه این پل، همسایه‌ای نزدیک برای پارک طالقانی به حساب می‌آید. برای اراضی عباس آباد سال‌ها سال برنامه ریزی شده. پل طبیعت هم به عنوان اولین پل عابر پیاده تهران در همین اراضی ساخته شده. آدم‌هایی که بر روی پل ایستاده‌اند اغلب نیم نگاهی هم به فضای زیر پل می‌اندازند. گرچه هنوز هم سر و صدای اتوبان به گوش می‌رسد اما همین اختلاف سطح از خیابان هم، کلی از بار آلودگی صوتی را کم کرده. بسیاری از پل‌های عابر پیاده در تمام دنیا بر روی دریاچه‌هایی زیبا احداث می‌شود. اما پل طبیعت، نه به دور از هیاهوی تهران بلکه دقیقا بر روی یک اتوبان پر سر و صدا ایستاده و انقدری ذهن کاربرش را درگیر کرده که دیگر به هیاهوی اتوبان توجهی نشان نمی‌دهد. در گوشه‌هایی از پل، حضور کارگرانی برای آمادگی سریع‌تر فود کورت و کافه به چشم می‌خورد. با وجودی که هنوز این فضا‌ها راه اندازی نشده، اما پل طبیعت جایگاهش را در بین مردم پیدا کرده و همانند یک فضای عمومی شهری خودش را شناسانده است. یادتان باشد در این روزها اگر نمی‌خواهید سرما بخورید، برای بازدید و قدم زدن در پل طبیعت، حسابی شال و کلاه کنید!

مهندس لیلا عراقیان معمار پل و عضو تیم طراحی شرکت سازه های پارچه ای دیبا در رابطه با ایده پل طبیعت این طور توضیح می‌دهد: هر مسیری که بر روی یک خط مستقیم طراحی شود، پرسپکتیو نقطه‌ای را ایجاد می‌کند که فقط «رفتن» را القا می‌کند. در حالیکه اگر قرار است پل طبیعت خود فضا و محلی برای ماندن باشد، یک راه حل آن بود که پل بر روی مسیر یا مسیرهای منحنی طراحی شود. در نتیجه مناظری که دیده می‌شود بی‌‌‌نهایت خواهد بود، انتهای مسیر مشخص نیست و حس گشت و گذار و تفحص را به کاربر القا می‌کند.

برای قدم زدن بر روی پل طبیعت از ونک، اتوبان شهید حقانی، بعد از چهار راه جهان کودک، دست راست، جنب اتوبان. در اولین کوچه بعد از چهارراه جهان کودک به پارک آب و آتش می رسید که می توانید از داخل پارک بر روی پل طبیعت تا پارک طالاقانی قدم بزنید.