فضاهای اداری: اداره کردن یک محیط کاری چندان سهل و آسان نیست. در هر لحظه، هزاران تصمیم باید اتخاذ شود. به عنوان رئیس این وظیفه شماست که نه تنها تصمیمات مهم را بگیرید بلکه باید برای موفقیت کار و حرفه تمام تلاش خود را به کار ببرید. کار در چنین شرایط پرتنشی باعث می‌شود که روانشناسی ارتباطات در محیط کار و همچنین طراحی داخلی محیط کار و فضایی که قرار است در آن فعالیت داشته باشید، بیش از پیش اهمیت پیدا کند. شما نیاز به مکانی دارید تا در آسایش روح و ذهن در مورد مهمترین مسائلی که مستقیما بر پیشرفت یا عدم ترقی شما اثرگذار هستند تصمیم گیری کنید. گروه معماری دکوشیان با بهره‌گیری از روانشناسی محیط کار توانسته این فضا را ایجاد کند که در این شوروم به بررسی ابعادی از آن می‌پردازیم.
در این مطلب می‌خوانید:
.jabeh_embed_frame{position:relative; overflow: hidden; padding-top: 56.25%;} .jabeh_embed_frame iframe {position:absolute;top:0;left:0;width:100%; height:100%;border:none; min-height: 100% !important;}
دلیل اینکه مدیران را مخاطب قرار داده‌ایم آن است که به نظر می‌رسد جوانه هرگونه تغییر و تحول سازمانی باید در تفکر منطقی، باور داشته‌ها و در عقل سلیم مدیران، خاصه مدیران سطوح بالای سازمان‌های دولتی و بخش خصوصی کشورمان بارور شود.
به نظر شما چقدر اهمیت دارد که فضای کار با ماهیت کار و حرفه شما هماهنگ باشد؟ پاسخ این است که این هماهنگی و تطابق بسیار دارای اهمیت است. به واقع انتخاب یک فضای مناسب کاری و هماهنگ با نوع فعالیت حرفه‌ای و شغلی اثر زیاد و عمیقی بر روند کار خواهد داشت. اصول طراحی داخلی اداری و به‌طبع روانشناسی محیط کار، بر همه چیز اثرگذار خواهد بود از نحوه اجرا گرفته تا میزان اشتباهات و رضایت کارکنان و کارمندان.
طراحی فضای کار رنگی، کمکی به جسم و ذهن است. در نگاه اول انتخاب رنگ برای روانشناسی محیط کار شاید ساده‌ترین اقدام به شمار آید اما واقعا این طور نیست؛ شاید انتخاب رنگ اولین گام باشد اما مطمئنا مهمترین گام نیز هست. در روانشناسی رنگ در محیط کار اولین گزینه برای همگان رفتن به سراغ رنگ‌هایی است که در طراحی لوگو و برند شرکت و کمپانی به کار گرفته شده‌اند. طبق تحقیقات وب سایت انسیتو ملی سلامت، رنگ‌ها تاثیر عمیقی بر چگونگی فعالیت و نحوه عملکرد افراد در محیط کار دارند و حتی رنگ‌ها باعث می‌شوند شخص کارش را به بهترین شکل ممکن انجام دهد یا نیمه‌‌کاره آن را رها کند.
در ارتباط با روانشناسی رنگ در محیط کار این نکات را در ذهن داشته باشید که عموما قرار گرفتن در معرض رنگ‌های آبی و سبز عملکرد افراد را در زمینه فعالیت‌هایی که نیاز به همکاری و خلق ایده‌‌‌‌‌‌‌های نو دارد، افزایش می‌دهد. از طرف دیگر رنگ قرمز برای فعالیت‌هایی مناسب است که نیاز به دقت و توجه بر روی جزئیات دارند. البته در این زمینه توافق و اتفاق نظر وجود ندارد. بسیاری از شرکت‌های مطرح و بزرگ مثل گوگل، مایکروسافت و ای‌بی در روانشناسی محیط کار خود تلفیقی از این رنگ‌ها را به کار گرفته‌‌‌اند که البته تا حدودی می‌توان گفت که با لوگو و برند آنها هماهنگی دارد. این بار دقیق‌‌تر به آگهی‌های تبلیغاتی و نقش این 3 رنگ یعنی آبی، سبز و قرمز توجه کنید، به طور قطع این 3 رنگ را زیاد مشاهده خواهید کرد.
مطلب بیشتر: روانشناسی رنگ ها در دکوراسیون داخلی
وقتی زمان خرید مبلمان دکوراسیون داخلی اداری فرا رسید، چند نکته در انتخاب و خرید این اثاثیه باید لحاظ شود: قیمت، سبک و حتی روانشناسی رنگ در محیط کار و مبلمان. همه این عوامل بر روانشناسی عملکرد کارکنان تاثیرگذار خواهند بود، پس در انتخاب مبلمان دقت کنید. معمولا استفاده از مبلمان مدور در طراحی و دیزاین محیط کار به خلاقیت کارکنان کمک می‌کند.
در یک مطالعه و تحقیق که در سال 2013 توسط آکادمی بین‌المللی علمی پراسیدینگ انجام شد، اعلام شد که افراد هنگام نشستن روی مبلمان مدور حس همکاری و خلاقیت بیشتری از خود بروز می‌دهند. اما درست برعکس، افراد هنگام نشستن و قرارگیری روی مبلمانی که زاویه‌‌دار است، بیشتر در خود فرو می‌روند و تمایل به انجام فعالیت‌هایی به صورت شخصی و فردی دارند.
این موضوع به چه مفهوم است؟ شاید این موضوع برمی‌گردد به احساس راحتی و آسایشی که روی مبلمان مدور و غیرزوایه‌‌دار به شخص دست می‌دهد. در روانشناسی محیط کار این موضوع را می‌توانید خیلی راحت به بوته آزمایش بگذارید؛ در یک جلسه گروهی که نیاز به همفکری و مشارکت افراد دارید، به جای میز چهارگوش همیشگی‌‌تان از یک میز مدور استفاده کنید تا نتیجه آن را مشاهده کنید.
در گذشته محیطهای کاری خیلی ساده و معمولی طراحی می‌شدند. در طراحی‌ها از رنگ‌های خنثی استفاده می‌شد و میزهای خلوت و ساده بیشتر مورد ستایش و تحسین قرار می‌گرفتند تا میزهایی که روی آنها وسایل زیادی قرار داشت. به نظر می‌رسد این حرکت به سمت مینیمالیسم دیگر کارکرد ندارد. عدم شخصی‌سازی محیط کار بالاخص میز کار موجب نارضایتی و اشتباهات فراوان کارکنان می‌شود. جنسلر مجموعه‌ای 200تایی از طراحی محیطهای گوناگون کاری نظیر دفتر وکالت، مطب پزشک، انتشارات و موسسات مالی و غیره را جمع‌آوری و ارائه کرده است.
در این مطالعه مشخص شد افرادی که در محیط کاری فعالیت می‌کنند که استراتژی ضعیفی برای طراحی و دکوراسیون محیط و فضا دارند، نسبت به افرادی که در محیطی با طراحی زیبا، وجود دکوراسیون مناسب و درنظر گرفتن روانشناسی محیط در معماری و کار فعالیت دارند، به حرفه خود علاقه بیشتری نشان می‌دهند. درنتیجه حس عدم توجه و بی‌اهمیت بودن در گروه اول بیشتر به چشم می‌خورد.
افرادی که در محیطی با طراحی و دکوراسیون اداری مناسب و تخصص‌یافته کار می‌کردند افرادی با گرایش‌های شخصیتی مثبت، خودجوش، دارای اعتماد به نفس، تصمیم‌گیرنده و آینده‌نگر بودند و برای پیشرفت و ترقی خود واکنش مثبت‌تری را نشان می‌دادند. این امر از روانشناسی شخصیت در محیط کار نشات می‌گیرد. مهمترین موضوع در مورد دکوراسیون محیط کار رعایت حد تعادل است. اگر عناصر دکوراتیو خیلی کوچک و مختصر باشند، اثر چندانی نخواهند داشت و اگر خیلی به چشم بیایند و زیاد باشند، موجب شلوغی و بی‌نظمی محیط خواهند شد. نصب یک تابلو هنری روی دیوار و سعی در برقراری تناسب بین تابلو و رنگ دیوار و نقاشی قفسه‌ها یکی از راهکارهای طراحی و افزودن عناصر و اجزای دکوراتیو به محیط است و زمینه کاربرد روانشناسی در محیط کار را به خوبی نشان می‌دهد.
روانشناسی محیط کار در یک اداره و محیط کار صرف‌‌نظر از میزان شلوغی و اشغال فضا، دما و حرارت نیز موضوع بسیار مهمی است. همیشه گروهی هستند که در وسط زمستان هم از عرق کردن و گرمای محیط شکایت دارند و گروه دیگری همواره سردشان هست و حتی در وسط تابستان هم نیاز به ژاکت پشمی دارند.
مسلما راضی نگه‌داشتن همه امکان‌پذیر نیست اما رعایت اعتدال و برقراری دمای مناسب و متعادل بهترین روش و راهکار است که باعث می‌شود کارمندان با دقت بیشتر روی کار و حرفه‌شان تمرکز کنند. در تحقیقات جدیدی که در دانشگاه کورنل انجام شده است اعلام می‌کند که دمای محیط کار بین 20 تا 30 درجه مطلوب است که به این طریق 44 درصد از اشتباهات افراد کاسته خواهد شد و ماحصل کار کارکنان بسیار رضایت‌‌بخش خواهد بود.
برای برقراری دمای مناسب در محیط به سادگی می‌توان از یک دماسنج استفاده کرد. البته در این زمینه باید انعطاف‌پذیر بود. به‌ویژه باید به افرادی که دمای پایین‌تر را می‌پسندد نیز توجه داشت. برای این منظور به جای اینکه دمای محیط را پایین بیاورید، می‌توانید به آنها توصیه‌های شخصی بکنید تا احساس بهتری داشته باشند. مثلا روی میزشان یک نوشیدنی پر از یخ قرار دهید یا توصیه کنید از پوشیدن لباس‌های ضخیم در محل کار پرهیز کنند. فراموش نکنید راضی نگه‌داشتن همه افراد غیرممکن است پس رعایت حدوسط و اعتدال، برآیند روانشناسی ارتباط در محیط کار را افزایش داده و بهترین روش است.
با توجه به مطالعات اخیر در زمینه انواع روانشناسی کار و همینطور روانشناسی محیط کار، شرایطی که معمولا در ایجاد یک محیط کاری دلنشین، عملکرد و ذهن کارکنان تاثیر دارد به قرار زیر است:
مطلب بیشتر: فنگ شویی اتاق کار برای موفقیت در کار
با توجه به شعار؛ « کار برای زندگی است نه زندگی برای کار»، می‌توان فهمید که بین کاهش زمان کار و تولید بالا، رابطه مستقیم وجود دارد. درنتیجه کاهش ساعات کاری منجر به کاهش علائم استرس روزانه می‌شود که خوب است کارفرماها در روانشناسی محیط کار باید به این موضوع واقف باشند.
وجود نور کافی و مناسب در محیط کار، میل به کار و همچنین دقت و افزایش راندمان کاری را در پی دارد و عدم وجود نور مناسب، خستگی چشم، سردرد، سرگیجه و بی‌میلی در محیط کار را افزایش می‌دهد.
موسیقی از ارکان مهم در روانشناسی در محیط کار محسوب می‌شود. به گفته پژوهشگران، دوسوم کارگران و کارمندان ترجیح می‌دهند هنگام کار به موسیقی گوش دهند که علاوه‌بر برطرف شدن خستکی افراد، تنبلی و افسردگی را نیز از بین می‌برد. موسیقی مناسب در محیط کار، راندمان بالا و بازدهی مفید کارکنان را در پی دارد.
در روانشناسی محیط کار،آلودگی صوتی را به دقت بررسی کنید. واکنش‌های فیزیکی که در اثر ایجاد سروصدای زیاد به وجود می‌آید، علاوه‌بر از دست دادن تعدادی از سلول‌های مغزی، علایمی مانند خستگی مفرط و غیرطبیعی ، سردردهای مزمن، معده درد و آسیب‌پذیری جدی دربرابر بیماری‌های قلبی عروقی را موجب می‌شود. همچنین سرو صدا، باعث انزوای افراد و تمایل به در خانه ماندن، کاهش اعتماد به نفس و حس ارزشمندی افراد در بلندمدت نیز خواهد شد.
به طور کلی وقفه‌های کوتاه حتی چند دقیقه‌ای بین کار باعث کاهش اضطراب کارمندان و افزایش راندمان کاری آنها می‌شود. در روانشناسی کارکنان، امروزه در اکثر کشورهای پیشرفته دنیا از دو روز مرخصی به دلیل خستگی ناشی از یکنواختی و فرسودگی‌های کاری و استرس استفاده می‌کنند. همینطور تعطیلات هفتگی علاوه‌بر صرفه اقتصادی، باعث افزایش تولید شرکت شده و از نظر روانشناسی شخصیت در محیط کار، کارکنان را از لحاظ روحی و جسمی پویا و شارژ می‌کند.
آب و هوای مناسب و متغیرهای جوی، ازجمله دما و رطوبت، فشار هوا، ترکیب هوا و شرایط محیطی دیگر مثل آلودگی هوا از عناصر مهم سازنده در روانشناسی محیط کار هستند که باید به آن توجه کرد.
طراحی یک پروژه اگر اصولی باشد، پشت تمام ایده‌ها یک دلیل منطقی وجود دارد. در شرکت‌هایی که گروه معماری دکوشیان، دکوراسیون داخلی آنها را به انجام رسانده، از یک پالت رنگی واحد براساس سطح سازمانی افراد استفاده شده است و به طور کلی برای طراحی همه جزییات، عملکرد را الگوی خود قرار داده‌اند. میزهایی که در این شرکت طراحی می‌شود، باتوجه به تعداد نفرات در فضای محدود طراحی شده که قابلیت اضافه کردن نفرات هم وجود دارد و همچنین کمدهای خاصی طراحی شده که فضای بیشتری دارند و می‌شود وسایل بیشتری را در آنها قرار داد.
حتما می‌دانید که فضای اداری نیاز به آرامش و سکوت دارد. استفاده از پارتیشن برای مرزبندی و داشتن حریم خصوصی باعث شده تا رفت و آمد، مزاحمتی برای کسی ایجاد نکند. از طرفی پارتیشن‌ها برای نوشتن و تامین نور کلی محیط، خیلی کاربرد دارند. نقطه دیگر طراحی این سالن‌ها سقف آن است که به صورت پرسپکتیو خطی انجام شده است تا حس پویایی را ایجاد کند و فرصتی برای پوشاندن سیستم تاسیساتی و جابه‌جایی نورپردازی است که باعث انعطاف‌پذیری چیدمان می‌شود.
مطلب مرتبط: چگونه با اجرای پارتیشن اداری از نور بیرون استفاده بهینه کنیم؟
از آنجایی که بالاترین مرتبه هر سازمان؛ مدیریت آن است، استفاده از رنگ مشکی، طوسی و کمی طلایی، قدرت این جایگاه و اهمیت روانشناسی رنگ محیط کار را بیشتر نشان می‌دهد. همچنین لمسه‌کوبی و نورپردازی دکوراتیو هم حس متفاوتی را در اتاق مدیریت به وجود آورده است. همه این موارد توسط گروه معماری دکوشیان انجام شده. این گروه با نگاه به زمینه کاربرد روانشناسی در محیط کار، از سال 94 فعالیت خود را در زمینه طراحی و اجرا شروع کرده است و تا به امروز مدیریت پروژه‌های زیادی را به عهده گرفتند. شعار این تیم: «تجربه فضای زندگی است.» تیم دکوشیان سعی می‌کند تا خواسته‌های کارفرما را بشنود و راهکارهایی براساس استانداردهای طراحی ارائه دهد.
مطلب خواندنی: 8 استاندارد کیفی طراحی و تولید تجهیزات اداری را بشناسید!
تحقیقات نشان می‌دهد که روانشناسی محیط کار اثر عمیقی بر کارکرد و احساسات افراد خواهد گذاشت تا جایی که حتی بر خلاقیت و مشارکت و کار گروهی افراد نیز تاثیرگذار خواهد بود. توصیه‌هایی که در این مطلب ارائه شد را به کار ببرید و رفتار کارکنان‌تان را مورد ارزیابی قرار دهید. مطمئنا این کار نتایج مطلوبی در پی خواهد داشت و از تاثیرات مثبت آن شگفت‌زده خواهید شد. روانشناسی در محیط کار یکی از تصمیمات مهم است؛ برای آن وقت و هزینه صرف کنید و به‌زودی شاهد اثرات مفید و سازنده آن باشید. یادتان باشد که مدل طراحی محیط کار توجه و علاقه شما را به حرفه‌تان نشان می‌دهد.